محترمانه صحبت کردن به معنای لفظ قلم حرف زدن یا با غرور و تکبر حرف زدن نیست. محترم بودن در گفتگو یعنی شما بتوانید موقعیت خود و فرد مقابل را در نظر گرفته، سپس با استفاده از کلمات محترمانه با او صحبت کنید. استفاده از کلمات محترمانه و کلمات زیبا در گفتگو فواید بسیاری دارد که در این مقاله به آن‌ها اشاره کرده‌ایم و شما می‌توانید با تمرین کردن به این مزایا دست پیدا کنید.

اهمیت کلمات زیبا در گفتگو چیست؟

استفاده از کلمات زیبا در گفتگو فواید متعددی هم برای ما، هم برای شخص مقابل و هم برای رابطه دارد.

1_ ارزش شخصیت خود

یکی از اصلی‌ترین راه‌هایی که ما با دیگران تعامل می‌کنیم از طریق سخن گفتن است. زمانی که ما از کلمات محترمانه و کلمات زیبا در گفتگو استفاده کنیم، ارزش، جایگاه و شخصیت خود را به فرد یا افراد مقابلمان نشان می‌دهیم.

2_ تعیین رفتار فرد مقابل

یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید «هر عملی، عکس‌العملی دارد» یعنی اینکه شما با محترمانه صحبت کردن به دیگران این پیام را می‌رسانید که آن‌ها هم باید با شما محترمانه صحبت کنند و شأن و شخصیت شما را حفظ کنند.

3_ اجتماعی شدن

فرض کنید در یک مهمانی شرکت کرده‌اید و با دو نفر وارد مکالمه و گفتگو می‌شوید. نفر اول فردی است که از کلمات محترمانه و کلمات زیبا در گفتگو استفاده می‌کند و نفر دوم فردی است که از الفاظ ناشایست و نامحترمانه استفاده می‌کند. اگر بخواهید به شنیدن سخنان یکی از این افراد ادامه دهید کدام فرد را انتخاب می‌کنید؟ مشخص است فردی که محترمانه صحبت می‌کند و به ما احترام می‌گذارد. معمولاً افراد تمایلی به شنیدن سخنان فردی که از کلمات نامناسب استفاده می‌کند ندارند و در آن گفتگو حس ارزشمندی نمی‌کنند.

 

• بیشتر بخوانید: فن بیان چیست؟
• بیشتر بخوانید: تمرین فن بیان
• بیشتر بخوانید: تکنیک های افزایش هوش کلامی
• بیشتر بخوانید: لحن صحبت

 

برای محترمانه صحبت کردن چه نکاتی را رعایت کنیم؟

استفاده از کلمات محترمانه و کلمات زیبا در گفتگو در صورتی اهمیت دارد و مؤثر واقع می‌شود که همراه با مجموعه‌ای از رفتارها، افکار و کلمات دیگر باشد. به‌طورکلی باید برخی نکات را در کنار استفاده از کلمات محترمانه رعایت کنید؛ این نکات عبارت‌اند از:

1_ مطالعه کنیم

شما برای اینکه بتوانید در موقعیت‌های مختلف و در مکالمه با اشخاص مختلف که هرکدام جایگاه متفاوتی در جامعه دارند، محترمانه صحبت کنید؛ نیاز به دایره لغات وسیعی از کلمات زیبا در گفتگو دارید؛ بنابراین باید از طریق راه‌های مختلف دایره لغات خود را گسترش دهید. یکی از این راه‌ها مطالعه کتاب است. هر کتابی با هر موضوعی می‌تواند به شما کمک کند؛ اما اگر می‌خواهید کلمات محترمانه بیشتری را بیاموزید باید کتاب‌های شعر، ادبیات، رمان و به‌طورکلی کتاب‌های علمی و ادبی را انتخاب کنید.

2_ شنونده فعالی باشیم

برای اینکه بتوانید یک فرد باکلاس باشید و محترمانه صحبت کنید، در ابتدا باید یک شنونده فعال باشید؛ یعنی به‌خوبی به سخنان فرد مقابل گوش دهید، اگر بخشی از سخنانش را متوجه نشدید از او بخواهید مجدد تکرار کند، مشتاق شنیدن سخنان او باشید تا درنهایت بتوانید یک ارزیابی کلی از موضوع مکالمه و فرد مقابلتان داشته باشید و بتوانید کلمات محترمانه خود را برای پاسخ دادن و حرف زدن با او انتخاب کنید.

3_ دستور زبان فارسی را یاد بگیریم

کلمات محترمانه در یک جمله و در یک سخنرانی محترمانه ارزش می‌یابند؛ بنابراین شما باید در کنار آموختن کلمات محترمانه، دستور زبان فارسی را نیز بیاموزید تا بتوانید این کلمات را به شیوه صحیح در کنار یکدیگر بچینید و یک مکالمه محترمانه و اصولی داشته باشید. اگر می‌خواهید اهمیت دستور زبان در جمله‌بندی کلمات زیبا در گفتگو را بیشتر درک کنید، فرض کنید یک شخص کلمات محترمانه را آموخته اما جمله‌بندی و دستور زبان را بلد نیست. نتیجه کلی که این فرد در مکالماتش می‌تواند ارائه کند کلمات محترمانه درهم و پیچیده‌ای است که جای فاعل و فعل در آن مشخص نیست و در نتیجه فرد مقابلش را دچار گیجی و سردرگمی می‌کند.

4_ ویژگی‌های صدا را بشناسیم

اگر می‌خواهید ارزش کلمات محترمانه‌ای که استفاده می‌کنید دیده شود، باید حواستان به ویژگی‌های صدایتان هنگام ادای کلمات باشد. این ویژگی‌ها شامل لحن و تن صدا می‌باشد.

لحن صدا: شما باید انواع لحن‌ها را بیاموزید و بتوانید از هر کدام در جایگاه مناسب در گفتگو استفاده کنید. برخی از لحن‌های ما انسان‌ها عبارت‌اند از: شادی، غم، خشم، تعجب، اصرار، خبری، سؤالی، امری، دفاعی و…

تن صدا: در هنگام استفاده از کلمات محترمانه شما نباید تن صدای خود را بیش‌ازحد بالا ببرید. فریاد زدن هنگام صحبت مختص کسانی است که نحوه استفاده از کلمات در گفتگو را نمی‌دانند. شما می‌توانید با تن صدای متعادل و با استفاده از کلمات محترمانه در مورد هر موضوعی با دیگران صحبت کنید.

5_ مکث کنید

در هنگام مکالمات خود مکث کردن را فراموش نکنید. نیازی نیست یک‌نفس و پشت سرهم سخنان خود را بگویید. اگر می‌خواهید گفتگو مؤثرتر و زیباتری داشته باشید باید در نقاط مناسب و لازم مکث و سکوت کنید. مکث کردن به مخاطب فرصت درک و پردازش سخنان شما را می‌دهد و می‌تواند یک استراحت چندثانیه‌ای به مغزش بدهد تا از گفتگو خسته نشود. از طرف دیگر مکث کردن به شما هم فرصت نفس تازه کردن و فکر کردن به ادامه گفتگو را می‌دهد تا بتوانید کلمات محترمانه‌ای که در ذهن دارید را به‌درستی به کار ببرید.

6_ شمرده صحبت کنید

هنگام سخن گفتن سرعت کلامتان را تنظیم کنید تا نه خیلی سریع و نه خیلی آرام باشد؛ زیرا هر دو صورت مخاطب را کلافه و از گفتگو دور می‌کند و حتی ممکن است کلمات در تند صحبت کردن معنا و ارزش خود را از دست بدهند. شمرده صحبت کنید و مطمئن شوید تمام کلمات را کامل ادا می‌کنید تا مخاطب بهتر با سخنان شما ارتباط بگیرد و ذهنش درگیر فهمیدن کلمه‌ای که ناقص ادا شده نشود.

 

• بیشتر بخوانید: اصول سخنوری
• بیشتر بخوانید: آموزش صداسازی
• بیشتر بخوانید: چگونه صدای خود را کلفت کنیم؟
• بیشتر بخوانید: چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم

 

8_ زبان بدن را یاد بگیرید

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید برای محترمانه صحبت کردن خود در نظر بگیرید زبان بدن است. زبان بدن همیشه سریع‌تر از زبان کلام شما وارد ارتباط با بقیه می‌شود. اگر زبان بدن خوب و مناسبی داشته باشید، ارتباط شکل می‌گیرد و اگر زبان بدن نامناسبی داشته باشید ممکن است حتی قبل از گفتن یک کلمه، ارتباط از بین برود. زبان بدن موضوع بسیار گسترده و پیچیده است که در این مقاله مجال صحبت برای آن را نداریم برای مطالعه بیشتر بر روی  تکنیک های زبان بدن کلیک کنید. در این بخش به برخی نشانه‌های زبان بدن که به شما کمک می‌کند اشاره می‌کنیم:

• لبخند بزنید.
• فاصله مناسب را رعایت کنید.
• دست‌به‌سینه نباشید.
• ارتباط چشمی برقرار کنید.
• دست‌هایتان را در جیب قرار ندهید.
• مدام با گوش، بینی و موهای خود بازی نکنید.
• بی‌قرار نباشید.
• مدام پلک نزنید.
• دست یا پاهایتان را تکان ندهید.
• و…

9_ تمرین کنید

مهم‌ترین نکته در محترمانه حرف زدن پایداری و تمرین است. سعی کنید زمانی که در ذهنتان با خودتان حرف می‌زنید، با اعضای خانواده یا دوستان صحبت می‌کنید کلمات محترمانه به‌کار ببرید و استفاده از کلمات زیبا در گفتگو را تمرین کنید تا برایتان تبدیل به عادت شود.

 

 

• بیشتر بخوانید: استفاده از کلمات باکلاس تهرانی در مکالمات روزانه
• بیشتر بخوانید: چگونه روان و شمرده حرف بزنیم؟ + 14 راه مؤثر و کاربردی
• بیشتر بخوانید: آموزش تلفظ کلمات فارسی به صورت درست

 

 

کلمات محترمانه رایج

در این بخش قصد داریم برخی کلمات، عبارات و جملاتی که در محترمانه صحبت کردن نقش بسیار زیادی دارند را به شما معرفی کنیم:

1_ مخاطب قرار دادن

سعی کنید در گفتگوهایتان تا حد امکان از کلمه «شما» به‌جای کلمه «تو» استفاده کنید. شما با این کار به فرد مقابل نشان می‌دهید که برای او ارزش و احترام قائل هستید، جایگاه بلندی برای او در نظر می‌گیرید و همچنین حدومرزهای شخصی خودتان و او را رعایت می‌کنید. به‌عبارت‌دیگر این عبارت یک‌فاصله امن و مشخصی میان شما قرار می‌دهد و از صمیمیت بی‌مورد جلوگیری می‌کند.

2_ تشکر کردن

یکی از کلمات محترمانه مؤثر در روابط تشکر است. زمانی که کسی برای شما کاری انجام می‌دهد، چه کوچک و چه بزرگ، از او تشکر کنید. با این کار به او نشان می‌دهید که قدردان زحمات او هستید و ارزش کاری که برایتان انجام داده است بسیار زیاد است. با این کار حس خوبی به فرد مقابل منتقل می‌شود و ارتباط خوبی میان شما شکل می‌گیرد. برای تشکر کردن می‌توانید از عباراتی مانند عبارات زیر استفاده کنید:

• متشکرم
• سپاسگزارم
• از لطف شما بی‌نهایت ممنونم
• ممنونم از محبتتون
• با سپاس از وقتی‌که در اختیار من قرار دادید
• لطف کردید
• خیلی ممنون
• خیلی ممنونم از شما. بسیار ارزشمند بود
• و…

3_ جواب تشکر

اگر شما برای کسی کاری انجام دادید و او از شما تشکر کرد هم باید از کلمات محترمانه برای پاسخ دادن استفاده کنید تا گفتگو را پایان دهید. برخی از کلمات مناسب که می‌توانید در جواب تشکر شخصی به کار ببرید عبارت‌اند از:

• خواهش می‌کنم
• اختیار دارید
• امیدوارم پسندیده باشید
• باعث خوشحالی منه
• ناقابل بود
• خوشحالم اگر تونستم کمکی بکنم
• و…

4_ درخواست کردن

برای درخواست کردن بهتر است از کلمات محترمانه استفاده کنید تا فرد مقابل حس بهتری پیدا کند و تمایل داشته باشد درخواست شما را برآورده کند. اگر دقت کرده باشید در ادارات و اماکن رسمی معمولاً کسانی که با ادب و احترام صحبت می‌کنند و از کلمات محترمانه استفاده می‌کنند راحت‌تر کارشان را انجام می‌دهند و پیش می‌برند. برخی از کلمات محترمانه مناسب برای درخواست کردن شامل:

• لطفاً…
• ممکنه…
• اگر مقدوره…
• می‌توانید…
• اگر زحمتی نیست…
• میشه خواهش کنم…
• ممکنه ازتون درخواستی داشته باشم؟
• شرمنده ممکنه چند دقیقه وقتتون رو بگیرم؟
• و…

5_ کلمات محترمانه مخاطب قرار دادن خانم‌ها

• خانم
• بانو
• سرکار خانم
• خانم استاد
• خانم دکتر
• خانم مهندس
• خانم محترم
• دوست عزیز
• و…

6_ کلمات محترمانه مخاطب قرار دادن آقایان

• جنابعالی
• حضرت‌عالی
• عالی‌مقام
• استاد
• آقای محترم
• آقای
• دوست عزیز
• و…

7_ عذرخواهی کردن

اگر واقعاً کار اشتباهی انجام داده‌اید یا حرف نامناسبی زده‌اید باید عذرخواهی کنید و سعی کنید این کار را با رعایت لحن، اصول، تن صدا، زبان بدن و سایر موارد ضروری انجام دهید تا موثر واقع شود؛ اما توجه داشته باشید برای بیان حرف و نظر منطقی خود نیازی به عذرخواهی ندارید و نباید کلمات عذرخواهی را به تکیه‌کلام خود تبدیل کنید. برخی کلمات محترمانه عذرخواهی شامل:

• شرمنده.
• معذرت میخوام.
• پوزش می‌طلبم.
• عذرخواهی می‌کنم.
• من اشتباه کردم.
• خطا از بنده بود.
• متاسفم.

8_ مخالفت کردن

محترم بودن به معنای تسلیم بودن و نداشتن نظر شخصی نیست. شما می‌توانید با استفاده از کلمات محترمانه شخصیت و خود واقعی‌تان را نشان دهید. زمانی که کسی حرف یا کاری برخلاف نظر و عقیده شما ابراز کرد، می‌توانید مخالفت کنید؛ اما تفاوت مخالفت محترمانه با سایر انواع آن این است که داد زدن، پرخاشگری و استفاده از کلمات رکیک در آن ممنوع است. در این بخش چند مورد از عباراتی که برای شروع مخالفت محترمانه مناسب است را آورده‌ایم:

• حرف و نظر شما متین، اما…
• من برای حرف شما احترام قائلم، اما…
• به نظر من اگر این‌گونه بگوییم بهتر است.
• نظر من این‌که می‌توانیم روش دیگری را هم امتحان کنیم.
• من فکر می‌کنم شاید بهتر باشد کمی بیشتر فکر کنیم.
• متوجه منظور شما شدم اما…
• به نظر شما ممکنه راه‌حل دیگری نیز داشته باشیم؟
• حق با شماست، اما با توجه به شرایط کنونی…
• شما درست می‌فرمایید، اما به نظر می‌رسد…
• و…

 

 

• بیشتر بخوانید: فن بیان در خواستگاری
• بیشتر بخوانید: فن بیان کودکان
• بیشتر بخوانید: آموزش فن بیان
• بیشتر بخوانید: قشنگ ترین جملات احوال پرسی رسمی 

 

برخی کلمات محترمانه زندگی روزمره

فوق‌العاده	جذاب	بهت‌زده	سعادتمند	بهترین	چشم‌نواز	الهام	متحیر	طنین	فرخنده
بی‌نظیر	لذت‌بخش	سردرگم	سربلند	زیباترین	درخشان	جذاب	بشاش	فرهنگ	تاسف
باشکوه	افسانه‌ای	درخشنده	بی‌منت	آرامش‌بخش	ممتاز	اعلی	بنیادین	اندیشه	ادراک
شگفت‌انگیز	ارزشمند	استثنایی	بی‌محابا	ستودنی	ملحق	امیدوار	متمدن	آداب	متین
هیجان‌آور	مدهوش کننده	بی‌بدیل	پیروز	بی‌مثال	لاکچری	بیمناک	مشتاق	امکان	شماتت
فرخنده	الهام‌بخش	بی‌بدیل	مثال‌زدنی	بیم	مهیج	تسلط	نشاط	نخستین	به‌مراتب
بهترین	تمام و کمال	مشتاق	متشکرم	خرسند	شیک	تماشایی	هیاهو	به‌یادماندنی	گران‌قیمت
مجلل	مصمم	شیوا	وحشت‌زده	محترم	اشراف	پدیده	زمزمه	نهاد	سعادتمند
باور	بی‌نظیر	گیرا	شادمان	مسرور	ملموس	ناملموس	فاتح	شهود	صاحب‌نظر
خاطره ساز	خوش‌پوش	درجه‌یک	دل‌چرکین	خوش‌خوراک	خارق‌العاده	منحصر‌به‌فرد	فرآیند	خوش‌صحبت	مقدم

 

کلام آخر

شما با استفاده از کلمات محترمانه و کلمات زیبا در گفتگو شأن و جایگاه خود را در مکالمات روزمره نشان می‌دهید و به دیگران این پیام را می‌دهید که باید با شما محترمان صحبت و رفتار کنند؛ بنابراین سعی کنید با تمرین و تکرار مکالمات خود را به سمت استفاده بیشتر از کلمات محترمانه پیش ببرید. در ابتدا ممکن است کمی دشوار به نظر برسد اما با تمرین کردن و مشاهده پیامد های مودبانه صحبت کردن خود تشویق می‌شوید تا استفاده از کلمات مودبانه را تبدیل به عادت کنید.