می‌گویند انسان جایزالخطاست! برای همین هم هست که بسیاری از ما، هر روز دچار اشتباهات احتمالی می‌شویم که ممکن است فرد یا افرادی از نزدیکانمان را برنجاند. در مواجهه با اشتباه ممکن است به دو دسته از افراد برخورد کنیم. یکی دسته‌ای که اشتباهشان را نمی‌پذیرند و همیشه حق به جانب هستند.
و یکی افرادی که بعد از انجام یک اشتباه به فکر جبران خطای خود هستند. اگر شما هم جزو دسته دوم هستید و می‌خواهید نحوه بیان یک عذرخواهی موثر را یاد بگیرید پیشنهاد میکنیم مطالب این مقاله را از دست ندهید.
چرا باید عذرخواهی کنیم؟ با عذرخواهی این دستاوردها را به دست می‌آورید!
عذرخواهی کردن بر خلاف تصورات، یک ضعف نیست، بلکه یک شهامت و جسارت است. با عذرخواهی کردن، این دستاوردها را خواهید داشت:
1- حفظ و دوام رابطه
عذرخواهی باعث صمیمت و در نتیجه احتمال بیشتر حفظ و دوام رابطه خواهد شد. چه بسیار دعواها و بحث‌هایی که تنها نیاز به یک عذرخواهی ساده دارند تا تمام شوند، اما به دلیل غرور، خودخواهی، لجبازی یا هر چیز دیگری، این اتفاق نمی‌افتد. برای حفظ و دوام رابطه‌های خوبتان باید با گذشت باشید، یکی از مصادیق گذشت، این است که شهامت معذرتخواهی داشته باشید.
2- آسودگی وجدان
وقتی اشتباهی میکنیم و به خاطر آن معذرتخواهی نمی‌کنیم، وجدانمان آسوده نیست. با یک عذرخواهی ساده و البته درست، می‌توانیم خیال خودمان را آسوده کنیم. اگر فکر میکنیم اشتباه ما طرف مقابل را رنجانده، باید عذرخواهی کنیم تا هم رنجش خاطر او را برطرف کرده باشیم و هم وجدان خودمان را آسوده کرده باشیم.
3- حفظ پرستیژ و برند شخصی
لابد دیده‌اید هنرمندان و سلبریتی هایی که اشتباه می‌کنند، اما وقیحانه و با غرور بیجا، نه تنها عذرخواهی نمی‌کنند، بلکه محبوبیت خودشان را هم از دست خواهند داد. ولی در طرف مقابل، دیده‌اید کسانی که صادقانه عذرخواهی کرده‌اند، چقدر موردقبول و مقبولیت همه قرار می‌گیرند و برند شخصی‌شان احیا می‌شود؟ با عذرخواهی، نه تنها کوچک و ضعیف دیده نمی‌شوید، بلکه فردی باشهامت به نظر خواهید رسید.
4- حل سو تفاهم‌های احتمالی
مهم‌ترین و اصلی‌ترین فایده عذرخواهی کردن حل سو تفاهم و بحث‌هاست. با اینکار، آتش شعله‌ور دعواها فروکش می‌کند و صمیمت برقرار می‌شود.
و…
مراحل و نحوه عذرخواهی تاثیرگذار و صحیح
عذرخواهی کردن نه تنها باعث کوچک شدن ما نمی‌شود، بلکه نشان دهنده شهامت و جسارت است. انسان‌هایی که عزت نفس پایینی دارند و یا خودشیفته هستند، عذرخواهی را نشانه ضعف می‌دانند، ولی بدون تردید عذرخواهی کردن می‌تواند نتایج و عواقب خوبی داشته باشد که بالاتر به آن اشاره کردیم. حال برای یک عذرخواهی مؤثر لطفاً مراحل زیر را دنبال کنید:👇
پیش از دنبال کردن این مراحل، توصیه میکنیم حتما این ویدئو از پیام بهرام پور راجع به عذرخواهی را مشاهده کنید. مراحل یک عذرخواهی موثر در این ویدئو با مثال گفته می‌شود:
مرحله اول عذرخواهی: مسئولیت کارتان را بر عهده بگیرید
افرادی که مسئولیت اشتباه و خطاهایشان را می‌پذیرند، به زودی از آن اشتباه و خطا درس و تجربه می‌گیرند. خودشیفته‌ها و افرادی که غرور و اعتماد به نفس کاذب دارند، هرگز از اشتباهاتشان درس نمی‌گیرند چون اصولاً آن را نمی‌پذیرند.
شیوه این مسئولیت‌پذیری هم باید اصولی و درست باشد. مثلاً بهتر است به جای اینکه بگویید: “ببخشید شوخی کردم” از جمله ” ناراحتم که باعث رنجش خاطر شما شدم” استفاده کنید.
با این کار تعهد و مسئولیت‌پذیری‌تان را نشان می‌دهید و به طرف مقابل می‌فهمانید که از رنجش او آگاه هستید.
مرحله اول معذرت خواهی مؤثر: ابراز پشیمانی
اگر واقعاً پشیمان هستید و از اینکه مرتکب آن خطا و اشتباه شده‌اید ناراحت و رنجورید، باید این پشیمانی را ابراز کنید. البته نه فقط با حرف و کلام، بلکه باید از ته دل پشیمان باشید و برای جبران آن بکوشید.
منظور از پشیمانی این است که اگر به گذشته برگردید، دیگر آن خطا را تکرار نخواهید کرد و یا تلاش می‌کنید در آینده، هرگز آن اشتباه را مجدداً مرتکب نشوید. شاید بهتر است به همین صراحت به طرف مقابل بگویید که “اگر دوباره به گذشته برگردم، این اشتباه را مرتکب نخواهم شد”
با این کار، می‌توانید امیدوار شوید که شخص مقابل شما، آرامش پیدا کند و بداند که از کارتان خشنود نیستید.
مرحله سوم عذرخواهی تاثیرگذار: به جای دفاع، آگاهی‌تان را نشان دهید
مهم است که طرف مقابل بفهمد به اشتباهمان آگاهیم. اگر برای پذیرش مسئولیت اشتباهتان بگویید: “به فکر خودت بودم که فلان حرف را زدم” طرف مقابل این را خودخواهی شما برداشت می‌کند. در عوض اگر بگویید: “من متوجه هستم که تو را ناراحت کردم، اما قصدم کمک به تو بود” طرف مقابل می‌فهمد که شما اول به اشتباهتان آگاهید و دوم اینکه قصد بدی از انجام آن نداشتید.
نمونه زیر، منظورمان را واضح‌تر بیان می‌کند:
نگویید:❌
می‌خواستم بهت لطف کنم. واقعاً که. فکر نمی‌کردم چنین برداشتی کنی!
بگویید:✔
حدس می‌زنم رفتار درستی نداشتم؛ اما واقعاً قصدم کمک و لطف به تو بود. درهرحال متأسفم!
مرحله چهارم عذرخواهی مؤثر: جبران اشتباه
برای اینکه حسن نیت خود را به طرف مقابل نشان دهید، لازم است بداند که به فکر جبران هستید. جبران اشتباه را به صورت حقیقی نشان دهید. شاید بد نباشد از طرف مقابل بپرسید:
“می‌دانم رفتارم کاملاً اشتباه بوده، می‌توانی به من بگویی باید چه کار کنم که دیگر ناراحت نباشی؟”
در این مرحله بیشتر از اینکه حرف بزنید، بهتر است عمل کنید. جبران کردن را در عمل نشان دهید نه در حرف. اگر فقط حرف بزنید، اعتماد طرف مقابل سلب خواهد شد.
مثلاً اگر در یک جمع حرفی زدید که کسی از شما رنجید و متوجه شدید که اشتباه کردید، یک جمع دیگر ترتیب دهید و با کمال جسارت و شهامت عذرخواهی کنید. پیش چشمان همه…!
مرحله پنجم عذرخواهی مؤثر: مراقب باشید چنین خطایی تکرار نشود
معذرت‌خواهی‌ای که منجر به تکرار دوباره و چندباره اشتباهات شود، چندان به‌دردبخور نیست. عذرخواهی واقعی موقعی مؤثر است که مانع از وقوع دوباره آن اشتباه شود. البته حتی عذرخواهی و مراقبت برای عدم تکرار دوباره اشتباه، لزوماً منجر به اشتباه نکردن نخواهد شد، بااین‌حال انسان‌ها متوجه می‌شوند که چه کسی واقعاً به فکر جبران و عدم تکرار است و چه کسی بیهوده عذرخواهی می‌کند.
بنابراین هرگز نمی‌توانید قول بدهید که یک اشتباه را دیگر تکرار نخواهید کرد. گفتن جملات مطلق از این قبیل هم چندان درست نیست و مسئولیت بسیار سنگینی بر دوش شما خواهد گذاشت.
تلاش کنید تا حد امکان پیامتان واقع‌بینانه باشد نه مطلق و غیرواقع‌بینانه.
نمونه درست:✔
حداکثر تلاشم را می‌کنم تا دیگر اشتباهم را تکرار نکنم.
نمونه اشتباه:❌
قول می‌دهم هرگز چنین اشتباهی را تکرار نخواهم کرد
مرحله ششم عذرخواهی مؤثر: در جبران اشتباه، خسیس نباشید!
شما اشتباه کرده‌اید و حالا وقت جبران است. نباید در جبران اشتباه خسیس‌بازی در بیاورید! مثلاً اگر فروشنده هستید و یک جنس اشتباه به دست مشتری رسانده‌اید، شاید لازم باشد بیش از سودتان هزینه کنید تا آن اشتباه را جبران کنید. جبران صحیح و پرهزینه اشتباه به شدت به اعتمادسازی بیشتر کمک می‌کند.
وقتی با همسرتان بحث کرده‌اید، شاید خرید یک گل زیبا، طلا، هدیه و هر چیز دیگری باعث شود جبران شما واقعی‌تر به نظر برسد. پس لطفاً در هنگام جبران اشتباه خساست را کنار بگذارید.
البته هزینه کردن برای جبران اشتباه صرفاً مادی نیست. مثلاً اگر در اینستاگرام به کسی توهین کردید، شاید لازم باشد پیش چشمان همه مخاطبین از او عذرخواهی کنید. این کار برایتان هزینه‌ای معنوی به همراه دارد اما به اعتمادسازی دوباره کمک خواهد کرد.
یادتان باشد هر چه برای عذرخواهی بیشتر هزینه کنید، طرف مقابل صداقت شما را راحت‌تر خواهد پذیرفت.
و مرحله هفتم عذرخواهی مؤثر: مورد بخشش دیگران قرار بگیرید
شما اکنون مسئولیت اشتباه را پذیرفته‌اید، سعی در جبران اشتباه کرده‌اید و واقعاً هم برای جبران کردن، گام‌های مهم و صادقانه‌ای برداشته‌اید. وقت آن رسیده که از طرف مقابل طلب بخشش کنید. طلب بخشش به طرف مقابل می‌فهماند که شما برایش ارزش بالایی قائل هستید و دوست ندارید رنجیده‌خاطر باشد.
آیا فقط عذرخواهی کافی است؟
گاهی اوقات اشتباهات کوچک است و با عذرخواهی و جبران به سادگی حل می‌شود؛ اما در بسیاری از مواقع اشتباه چنان تأثیرگذار و مخرب است که هیچ عذرخواهی‌ای بابت آن قابل‌قبول نیست.
فرض کنید مسئول برق نیروگاه اتمی چرنوبیل هستید! اشتباه شما منجر به فاجعه‌ای می‌شود که تمام اروپا را تکان می‌دهد و افراد بسیاری را می‌کشد، بنابراین جبران و عذرخواهی هیچ کمکی به اصل ماجرا نمی‌کند.
توصیه نخست ما به شما این است که همیشه تلاش کنید از اشتباه و خطا جلوگیری کنید. چون گاهی اوقات اشتباه هرگز جبران نخواهد شد…
نکاتی برای تأثیرگذاری بیشتر عذرخواهی
به جز مطالبی که در بالا خواندید، لازم است به نکاتی که در ادامه گفته می‌شود دقت کنید تا معذرتخواهی شما مؤثرتر واقع شود:
نکته اول:
بهتر است عذرخواهی شما ب ارتباط چشمی همراه باشد، هرچند ممکن است به دلیل خجالت کشیدن از طرف مقابل نتوانید به چشم‌های او نگاه کنید. بااین‌حال، سعی کنید با نگاهی صمیمانه و حاکی از پشیمانی و جبران خطا، به چشم‌های او نگاه کنید تا تأثیر عذرخواهی‌تان بیشتر شود.
نکته دوم:
زبان بدنتان باید صمیمانه باشد. نباید حالت تدافعی یا تهاجمی به خود بگیرید. (مثلاً مشت کردن دست‌ها یا دست‌به‌سینه ایستادن می‌تواند نشانه تهاجم یا تدافع باشد)
نکته سوم:
درصورتی‌که می‌توانید طرف مقابل را به آغوش بکشید. در آغوش گرفتن فرد مقابل می‌تواند نشانه‌ای بسیار قوی برای پایان تنش و اثربخشی بیشتر عذرخواهی باشد.
نکته چهارم:
مکان مناسب را برای عذرخواهی انتخاب کنید. شاید بهتر باشد در یک مکان خصوصی این کار را انجام دهید تا تمرکز هر دوی شما بیشتر باشد.
نکته پنجم:
شنونده خوبی باشید، برای اینکه ببینید طرف مقابل واقعاً از چه چیزی رنجیده‌خاطر شده، باید حرف‌هایش را واقعاً خوب بفهمید. در عذرخواهی کردن عجول نباشید. البته نه اینکه نباید سریع عذرخواهی کنید، بلکه باید فقط کمی او را درک کنید و سخنانش را بشنوید.
بسیاری اوقات طرف مقابل دوست دارد در مورد رفتاری که با او شده حرف زده و اعتراضش را بیان کند. به‌خوبی به اعتراضات گوش کنید و سپس مراحلی که گفتیم را عمل کنید. با گوش دادن، طرف مقابل را آرام خواهید کرد. پس از گوش دادن به حرف‌های او می‌توانید عذرخواهی کنید و نشان دهید که از آنچه در اثر اشتباه شما روی داده متأسفید.
نکته ششم:
عذر بدتر از گناه شنیده‌اید؟ توجیه اشتباه یعنی عذر بدتر از گناه! شاید بهتر باشد از کلماتی مثل “اما” و “ولی” استفاده نکنید تا بار اشتباه را بر دوش طرف مقال نگذارید و کار بدتر نشود!
کلمات تأثیر فوق‌العاده قدرتمندی دارند، بنابراین بعد از انجام یک اشتباه، سعی کنید با توجیه کردن بی‌مورد، وضعیت را بدتر از چیزی که هست نکنید. توجیه اشتباه، از زیر بار مسئولیت فرار کردن است. این کار را نکنید. البته که ما همه تمایل داریم تصمیمات غلطمان را توجیه کنیم تا میزان آزاری که از پذیرش اشتباه می‌بینیم کم کنیم، اما این کار تأثیرات بدتری روی طرف مقابل می‌گذارد.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم از فواید عذرخواهی آگاهتان کنیم و توصیه کنیم معذرتخواهی اصولی و درست را یاد بگیرید تا تمام سوتفاهمات برطرف شده و صمیمت در روابطتان جاری شود. سپس راهکارها و مراحلی در مورد شیوه‌های عذرخواهی خدمتتان ارائه کردیم و در پایان نکاتی برای تأثیرگذاری بیشتر عذرخواهی بیان کردیم.
خوشحال می‌شویم نظرات خودتان را در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
معرفی یک دوره ارتباطی فوق العاده!
فیلمی که در این مقاله مشاهده کردید، بخش بسیار کوچکی از دوره ارتباط واقعا موثر بود. در این دوره، همانطور که از نام آن پیداست، مهارت‌های ارتباطی‌تان به طرز چشمگیری ارتقا می‌یابد. نکات گفته شده در این دوره، علمی و بر مبنای تحقیقت و پژوهش‌های معتبر است؛ روی لینک زیر کلیک کنید:👇
