همه افراد حداقل یک‌بار در زندگی خود گرفتگی صدا را تجربه کرده‌اند که رایج‌ترین علت آن‌هم سرماخوردگی است؛ اما برخی دیگر از افراد مانند سخنرانان، معلمان و… احتمالاً دوره‌های بیشتری را تجربه می‌کنند. گرفتگی صدا معمولاً علت جدی ندارد و زود از بین می‌رود اما در برخی موارد ممکن است علامتی از یک بیماری دشوار باشد. در این مقاله از تعریف و علائم گرفتگی صدا شروع می‌کنیم و تا علل و درمان‌های مختلف پیش می‌رویم. پس اگر شما هم درگیر این موضوع هستید با من همراه باشید.

گرفتگی صدا

گرفتگی صدا وضعیتی است که در آن کیفیت صدا و زیروبم بودن آن تغییر می‌کند و صدا ضعیف، کم نفس و خراشیده به گوش می‌رسد. گرفتگی صدا خود به‌تنهایی بیماری نیست اما گاهی می‌تواند علامتی از یک بیماری باشد. گرفتگی صدا در اثر التهاب و عفونت تارهای صوتی ایجاد می‌شود و می‌تواند علل و عوامل متعددی داشته باشد.

علائم گرفتگی صدا

هر فرد با توجه به عاملی که منجر به گرفتگی صدا شده است ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند. به‌طورکلی می‌توان علائم گرفتگی صدا را این‌گونه بیان کرد:

• دشوار بودن صحبت کردن
• کند شدن سرعت حرف زدن
• صدای خش‌دار و لرزان
• تندتر شدن سرعت تنفس هنگام صحبت کردن
• زیرتر یا بم‌تر شدن صدا
• مشکلات بلع
• عطسه
• سرفه
• گلودرد

معمولاً گرفتگی صدا نشان‌دهنده مشکل خاصی نیست و در اثر استفاده زیاد از تارهای صوتی، فریاد زدن یا حتی حساسیت ایجاد می‌شود و خودبه‌خود از بین می‌رود اما اگر بعد از گذشت سه هفته برطرف نشد و علائم جدی‌تر شد باید حتماً پیگیری کنید (منبع علمی) این علائم جدی عبارت است از:

• از بین رفتن کامل صدا
• خروج خون هنگام سرفه کردن
• وجود توده در گلو
• درد شدید گلو هنگام حرف زدن، نفس کشیدن و قورت دادن

 

• بیشتر بخوانید: تمرین فن بیان
• بیشتر بخوانید: تقویت هوش کلامی
• بیشتر بخوانید: زبان بدن در فن بیان

 

علل گرفتگی صدا

عوامل مختلفی می‌توانند موجب گرفتگی صدا شوند (منبع علمی) که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1_ استفاده بیش‌ازحد از صدا: تشویق کردن و فریاد زدن با صدای بلند، تلاش طولانی برای صحبت کردن با صدای بم‌تر یا زیرتر از صدای معمولی خود، سخنرانی و صحبت‌های طولانی و مکرر و… می‌تواند به تارهای صوتی شما فشار وارد کرده و موجب تورم، التهاب و درنتیجه گرفتگی صدا شود. همچنین با بالا رفتن سن تارهای صوتی نازک‌تر و حساس‌تر می‌شوند و ممکن است یک روز صحبت بیشتر یا با صدای بلندتر موجب گرفتگی صدا شود.

برای یادگرفتن شیوه استفاده از لحن‌ها و زیروبم صدا مقاله فن بیان چیست را مطالعه کنید.

2_ لارنژیت: شایع‌ترین نوع گرفتگی صدا لارنژیت می‌باشد. در لارنژیت عفونت دستگاه تنفسی و سینوس‌ها و همچنین آلرژی می‌تواند موجب التهاب تارهای صوتی و گرفتگی صدا شود.

3_ رفلاکس اسید مزمن GERD: این نوع گرفتگی صدا زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده تا حد تارهای صوتی بالا بیاید و بافت را تحریک کند که به آن رفلاکس حنجره‌ای نیز می‌گویند. این نوع گرفتگی صدا معمولاً در ابتدای صبح شدیدتر است و در طی روز بهبود می‌یابد. در میان مردم این فرایند تحت عنوان سوزش معده شناخته می‌شود. برخی از افراد سوزش سر دل نخواهند داشت، اما ممکن است احساس کنند که دائماً مجبورند برای صاف کردن گلوی خود سرفه کنند و ممکن است صدایشان خشن شود.

4_ خونریزی تارهای صوتی: اگر یکی از رگ‌های خونی تارهای صوتی پاره شود و بافت های عضلانی با خون پر شود منجر به گرفتگی گلو و صدا می‌شود. اگر هنگام انجام یک کار صوتی شدید، مانند فریاد زدن یا خواندن اوج آهنگ، صدای خود را از دست دادید، احتمالاً دچار خونریزی تارهای صوتی شده‌اید.

5_ ندول‌های صوتی: زائده‌های غیر سرطانی روی تارهای صوتی هستند که منجر به گرفتن صدا می‌شوند. ندول‌های صوتی گاهی اوقات «گره‌های خواننده» نامیده می‌شوند؛ زیرا در خواننده‌ها پدیده‌ای رایج است. ندول‌های صوتی معمولاً در اثر فشار یا اصطکاک در نقاط قرینه روی هر دو تارصوتی ایجاد می‌شوند دقیقاً مانند روشی که کفش تنگ باعث ایجاد پینه پا می‌شود.

6_ فلج تارهای صوتی: زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا هر دو تارهای صوتی فرد به‌درستی حرکت و نوسان نداشته باشند و نتوانند صدا تولید کنند.

7_ پاپیلوماتوز حنجره: نوعی بیماری است که بر روی تارهای صوتی یا اطراف آن‌ها زگیل‌های غیر سرطانی ایجاد می‌کند و منجر به اختلال در فرایند تولید صدا می‌شود.

8_ دیسفونی اسپاسمودیک: نوعی اختلال گفتاری عصبی مزمن است که منجر به تغییر و مشکلاتی در صدا و گفتار فرد می‌شود.

9_ دیسفونی تنش عضلانی: اگر در اثر فشار زیاد به تارهای صوتی عضلات سفت و منقبض شوند و یا در حادثه‌ای به گردن ضربه‌ای وارد شود منجر به اختلال در سیستم تولید صدا می‌شود که به آن دیسفونی تنش عضلانی می‌گویند.

10_ بیماری‌ها و اختلالات عصبی: سکته مغزی، بیماری پارکینسون و برخی دیگر از بیماری‌های عصبی ممکن است بر روی آن بخش از مغز که مسئول کلام است اثر گذاشته و منجر به اختلال در تولید صدا و صحبت کردن شوند.

11_ سرطان: سرطان حنجره، سرطان گلو و سرطان ریه با آسیب به تارهای صوتی منجر به گرفتگی و تغییر صدا می‌شوند.

12_ سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند به تارهای صوتی آسیب وارد کند و زیروبمی صدا را تغییر دهد و حتی منجر به گرفتگی راه هوایی شود. مصرف مداوم و طولانی سیگار همچنین احتمال ابتلا به سرطان گلو و حنجره را بالا می‌برد.

برخی علل گرفتگی صدا که کمتر رواج دارند (منبع علمی):

13_ آسیب یا تحریک ناشی از لوله تنفسی یا برونکوسکوپی

14_ آسیب به اعصاب و عضلات اطراف جعبه صدا (در اثر ضربه یا جراحی)

15_ جسم خارجی در مری یا نای

16_ بلعیدن یک مایع شیمیایی خشن

17_ تغییرات حنجره در دوران بلوغ

18_ سرطان تیروئید یا ریه

19_ غده تیروئید کم‌کار

20_ عدم تحرک یک یا هر دو تارهای صوتی

21_ قاعدگی

 

اگر علاقه زیادی به بهبود بیان خودتان دارید، حتما دوره رایگان آموزش فن بیان بیشترازیک را شرکت کنید!

 

 

• بیشتر بخوانید: چگونه روان و شمرده حرف بزنیم؟ + 14 راه مؤثر و کاربردی
• بیشتر بخوانید: معرفی 5 بازی برای تقویت هوش کلامی؛ لذت‌بخش و ساده!
• بیشتر بخوانید: آموزش تلفظ کلمات فارسی به صورت درس

 

 

شیوع گرفتگی صدا

معمولاً از هر سه نفر، یک نفر در برهه‌ای از زندگی گرفتگی صدا را تجربه می‌کند اما معمولاً علت اغلب گرفتگی‌ها استفاده نادرست از تارهای صوتی بوده و به‌راحتی درمان می‌شود و تنها درصد کمی از گرفتگی گلو در افراد علامت بیماری جدی می‌باشد.

افراد مستعد گرفتگی صدا

در هر آسیبی معمولاً برخی افراد مستعدتر از سایرین هستند و مستعدتر بودن به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند استفاده بیشتر از صدا، موقعیت زندگی و کاری، سن و… . در این بخش برخی گروه‌های مستعد گرفتگی صدا را لیست کرده‌ایم:

• معلم‌ها
• سخنرانان
• خوانندگان
• بازیگران
• نمایندگان فروش
• کارمندان مرکز تماس
• کارگران معادن
• و…

برای دریافت دوره فن بیان بیشتر از یک کلیک کنید.

پیشگیری

برای اینکه بتوانید تا حدی از بروز گرفتگی صدا در اثر عوامل پزشکی یا استفاده زیاد و فشار به تارهای صوتی جلوگیری کنید بهتر است برخی نکات را در سبک زندگی خود رعایت کنید:

• سیگار را ترک کنید.
• اگر سیگاری نیستید از دود سیگار دوری‌کنید.
• از نوشیدنی‌هایی که الکل یا کافئین دارند خودداری کنید.
• مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید
• از یک مرطوب‌کننده مانند دستگاه بخور استفاده کنید.
• از غذاهای تند پرهیز کنید.
• از فعالیت‌هایی که صدای شما را تحت‌فشار قرار می‌دهند، مانند صحبت طولانی، بلند صحبت کردن یا فریاد زدن اجتناب کنید.
• هنگام انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند صدای شما را خسته کنند، از یک دستگاه تقویت‌کننده مانند میکروفون استفاده کنید.
• گاهی به صدای خود استراحت دهید.

درمان

درمان گرفتگی صدا و باز شدن صدا با توجه به علت ایجاد آن متفاوت است. اگر گرفتگی در اثر استفاده زیاد از صدا و خستگی تارهای صوتی باشد به کمک درمان‌های خانگی می‌توان آن را در حدود دو هفته یا کمتر از بین برد. اگر عوامل پزشکی موجب ایجاد گرفتگی گلو شده باشد نیازمند دارو و اقدامات پزشکی خواهیم بود.

برای باز شدن صدا چه بخوریم؟ | درمان خانگی

برای باز شدن صدا یک سری راهکار خانگی هم وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود. البته قطعا مراجعه به پزشک و عمل به دستورات انتخاب بهتری است.

1_ آب

آب به مرطوب شدن و نرم شدن تارهای صوتی کمک کرده و نوسانات آن‌ها را راحت‌تر می‌کند. عادت آب خوردن مداوم را در برنامه زندگی خود قرار دهید که تارهای صوتی همیشه روغن‌کاری شوند و تا حد امکان کمتر دچار خشکی و آسیب شوند.

2_ مایعات

می‌توانید انواع آبمیوه‌ها (اسیدی نباشند)، چای‌های بدون کافئین و دم‌نوش‌ها را برای روان کردن تارهای صوتی خود استفاده کنید. فقط دقت کنید که مایعات را در دمای تعادل مصرف کنید زیرا گرما و سرمای بیش‌ازاندازه برای تارهای صوتی مضر و آسیب‌رسان است.

3_ چای و عسل

یکی از بهترین و در دسترس‌ترین راه‌های باز شدن گلو نوشیدن چای با اندکی عسل است. تارهای صوتی را با چای عسل روان و بدون التهاب کنید.

4_ زنجبیل

مصرف زنجبیل می‌تواند خشکی گلو و سرفه‌های ناشی از آن‌که باعث آسیب بیشتر به تارهای صوتی می‌شود را کنترل کند. می‌توانید زنجبیل را هنگام دم کردن چای داخل قوری بیندازید تا عطر و طعم خود را آزاد کند و یا در سوپ رنده کنید و نوش جان کنید.

5_ عسل

عسل خاصیت ضد باکتری دارد و می‌تواند به خلاص شدن گلو و تارهای صوتی از شر باکتری‌ها کمک کند بنابراین می‌توانید عسل را با چای یا آب گرم  یا با صبحانه خود میل کنید.

6_ نشاسته

نشاسته توانایی بسیار زیادی در تسکین التهاب تارهای صوتی و گلو دارد. می‌توانید آن را در شیر گرم یا آب گرم حل کنید یا به‌صورت حریره نشاسته درآورده و مصرف کنید.

7_  جوشانده دانه بِه

دانه به خاصیت آنتی‌اکسیدان دارد و به درمان مشکلات تنفسی و رفع سرفه کمک می‌کند.

8_  جوشانده برگ کرفس

برگ کرفس نیز خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به هنگام سرماخوردگی می‌تواند از التهاب تارهای صوتی کم کند. همچنین برگ کرفس خاصیت ضد سرطان دارد.

9_  برگ و ریشه گل ختمی

خاصیت ضدالتهابی و آرام بخشی دارد. با از بین بردن مواد زائد موجود در مخاط به تسکین سرفه و باز شدن گلو کمک می‌کند.

10_ مواد لعاب‌دار همچون بامیه

لعاب موجود در بامیه موجب شادابی و رفع خشکی تارهای صوتی می‌شود.

11_ جوشانده تره به همراه شکر

دستگاه تنفسی را تقویت کرده و گرفتگی و درد گلو را از بین می‌برد.

12_  آب نخود پخته همراه بانمک

سرفه و خشکی تارهای صوتی را از بین می‌برد و موجب باز شدن صدا می‌شود.

13_  مصرف سیب برای درمان اختلالات تنفسی

سیب با تقویت دستگاه تنفسی، به رفع گرفتگی گلو کمک می‌کند.

14_  اسفناج پخته

برای درمان گرفتگی صدا و سرفه‌های خشک بسیار مفید است. می‌توانید اسفناج پخته را با ماست مخلوط کرده و مصرف کنید یا کوکو آن را بپزید.

15_ سیر
سیر یکی از اصلی‌ترین ترکیبات درمانی برای مشکلات مربوط به سرماخوردگی و دستگاه تنفسی است، پس برای درمان گرفتگی صدا یک حبه سیر را دونیم کنید و هر تکه را در یک‌طرف دهان بگذارید. درحالی‌که به‌آرامی آن را می‌جوید، آب سیر را بمکید تا التهاب تسکین یابد و درمان سریع‌تر حاصل شود.

16_ داروهای بدون نسخه

شربت دکسترومتورفان، قطره کلوبوتینول و شربتی گیاهی حاوی عصاره پیچک (با نام تجارتی پروسپان) داروهای بدون نسخه‌ای هستند که به رفع سرفه کمک می‌کند و بدین طریق از آسیب بیشتر به تارهای صوتی جلوگیری می‌کند.

استامینوفن و ایبوپروفن با خاصیت ضدالتهابی خود به رفع التهاب تارهای صوتی کمک می‌کنند.

اگر علت گرفتگی گلو آلرژی باشد مصرف قرص‌های ضد حساسیت مانند بتامتازون، دگزامتازون و… می‌تواند مفید باشد.

نکته: بدون نسخه بودن داروها به معنای آزادی در مصرف آن‌ها نیست. لطفاً قبل از مصرف هرگونه دارویی شرایط سلامتی و بدن خود را در نظر بگیرید و اگر کوچک‌ترین شک و ابهامی در مورد مصرف دارویی دارید، آن را جدی بگیرید و قبل از مشورت با پزشک مربوطه از مصرف دارو خودداری کنید.

 

• بیشتر بخوانید: چطور نه بگوییم ؟ + ویدئوی آموزش نه گفتن
• بیشتر بخوانید: چطور راحت حرف بزنیم؟ بدون نگرانی حرف بزنید!
• بیشتر بخوانید: لحن صحبت

 

راهکارهای کمکی موارد برای باز شدن صدا چه بخوریم؟

اگر در کنار رعایت موارد غذایی گفته‌شده در بالا، نکات زیر را نیز رعایت کنید، اثربخشی بیشتری خواهید دید.

• زمانی که دچار گرفتگی صدا شدید تا حد امکان صحبت نکنید و به تارهای صوتی خود فرصت استراحت و ریکاوری بدهید.
• مایعات زیادی بنوشید تا راه‌های هوایی خود را مرطوب نگه‌دارید. (قرقره کردن کمکی نمی‌کند.)
• از بخار ساز برای اضافه کردن رطوبت به هوایی که تنفس می‌کنید استفاده کنید.
• از اعمالی که تارهای صوتی را تحت‌فشار قرار می‌دهد مانند نجوا کردن، فریاد زدن، گریه کردن و آواز خواندن خودداری کنید.
• اگر گرفتگی صدا به دلیل بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) است، از داروهای کاهش اسید معده استفاده کنید.
• از داروهای ضد احتقان که می‌توانند تارهای صوتی را خشک کنند استفاده نکنید.
• اگر سیگار می‌کشید، حداقل تا زمانی که گرفتگی صدا از بین برود، آن را کاهش دهید یا آن را متوقف کنید.

تشخیص زمان مراجعه به پزشک

اگر گرفتگی صدا به‌خودی‌خود یا با استفاده از روش‌های خانگی طی یک یا دو هفته برطرف نشد، اگر در زندگی اجتماعی یا شغلی شما مشکل ایجاد کرد، یا اگر با علائم دیگری مانند مشکل در بلع، مشکل در تنفس یا بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن همراه شد حتماً به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینه و تست‌های لازم هر چه سریع‌تر درمان مناسب را شروع کند.

تشخیص علت گرفتگی صدا توسط پزشک

پزشک گوش، حلق و بینی در ابتدا سؤالاتی از شما می‌پرسد (منبع علمی) مثلاً:

• چند وقتِ گرفتگی صدادارید؟
• شروع علائم تدریجی بود یا به صورت ناگهانی؟
• آیا اخیراً عفونت تنفسی داشته‌اید؟
• آیا علائم دیگری دارید؟
• آیا سیگار می‌کشید؟ اگر چنین است، برای چه مدت؟
• آیا مشروب می‌خورید؟

پزشک به صدای صحبت کردن شما گوش می‌دهد و سر و گردن شمارا برای وجود توده‌ها بررسی می‌کند. همچنین ممکن است برای تشخیص گذاری دقیق‌تر آزمایش‌های زیر را انجام دهد:

• لارنگوسکوپی.
• ویدئوستروبوسکوپی
• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
• بیوپسی

درمان گرفتگی صدا ناشی از عوامل پزشکی

همان‌طور که در ابتدا مقاله بیان کردیم علت برخی گرفتگی‌های صدا، عوامل پزشکی هستند بنابراین برای درمان آن‌ها نیز باید به روش‌های پیشنهادی پزشک عمل کنیم برخی از این روش‌ها عبارت است از:

1_ درمان استفاده بیش‌ازحد از صدا: افرادی که در شغل خود مجبور به استفاده زیاد از صدایشان هستند و از این طریق امرارمعاش می‌کنند ممکن است دفعات بیشتری دچار گرفتگی صدا شوند و پزشک برای کمک به آن‌ها صوت درمانی و مراجعه به یک آسیب‌شناس گفتار زبان را توصیه کند. در صوت درمانی، تمرین‌های صوتی و نکاتی برای جلوگیری از گرفتگی صدا با تغییر روش‌های استفاده از صدا به افراد داده می‌شود.

2_ درمان لارنژیت: پزشک لارنژیت شمارا بر اساس علت ایجادکننده آن درمان می‌کند. اگر علت آن آلرژی باشد، داروهای ضد آلرژی برایتان تجویز می‌کند اگر به دلیل سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی باشد، پزشک ممکن است استراحت، مایعات و مسکن‌های بدون نسخه را توصیه کند.

3_ درمان رفلاکس اسید مزمن GERD: برای درمان سوزش معده و رفلاکس حنجره پزشک معمولاً اصلاحات غذایی و داروهای کاهنده اسید معده را توصیه می‌کند.

4_ درمان خونریزی تارهای صوتی: پزشک معمولاً برای درمان خونریزی تارهای صوتی استراحت صدا یا صوت درمانی با آسیب‌شناس گفتار زبان را تجویز می‌کند.

5_ درمان ندول های صوتی: رایج‌ترین درمان‌ها برای ندول‌های صوتی استراحت صدا، صدا درمانی و جراحی برای برداشتن بافت است.

6_ درمان فلج تارهای صوتی: فلج تارهای صوتی معمولاً با صدا درمانی و در برخی موارد جراحی درمان می‌شود.

7_ درمان ضایعات تارهای صوتی غیر سرطانی: درمان ضایعات تارهای صوتی غیر سرطانی شامل یادگیری تکنیک صحیح صداگذاری با صوت درمانی، هیدراتاسیون کافی و گاهی جراحی است.

8_ ضایعات پیش سرطانی یا سرطانی: برای تشخیص و درمان ضایعات پیش سرطانی یا سرطانی به جراحی نیاز است. گاهی اوقات، سایر درمان‌های سرطان مانند پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی نیز موردنیاز است.

کلام پایانی

گرفتگی صدا ممکن است به‌طور تدریجی یا فوری و در اثر عوامل مختلفی رخ دهد. در این مقاله به نکات مختلف گرفتگی صدا پرداختیم و تمام نکات برای باز شدن صدا چه بخوریم؟ برای باز شدن صدا چه‌کارهایی انجام دهیم، درمان‌های خانگی، پزشکی و موارد دیگر را برای بالا بردن اطلاعات شما و آشنا بودن با احتمالات بیان کردیم. در نظر داشته باشید که همیشه مطمئن‌ترین راه مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره تخصصی از اوست. پس اگر در طی یک یا دو هفته گرفتگی صدای شما باز نشد، حتماً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

منابع

• hopkinsmedicine
• my.clevelandclinic
• nidcd.nih
• otolaryngology.pitt
• enthealth
• medlineplus