7 راه طلایی برای مدیریت هزینه های زندگی

2. درآمد و هزینه‌ها را ثبت کنید

یکی از مهم‌ترین قدم‌ها برای مدیریت پول، این است که بدانیم چقدر درآمد داریم و پولمان دقیقا کجا خرج می‌شود. به زبان ساده:

• درآمد یعنی هر پولی که به حساب شما می‌آید، مثل حقوق، درآمد کارهای جانبی یا حتی پولی که از کسی می‌گیرید.
• هزینه یعنی هر پولی که به هر دلیلی از حساب شما خارج می‌شود؛ مثل خرید خوراک، پرداخت قبض‌ها یا هزینه‌های غیرضروری.

چرا ثبت درآمد و هزینه‌ها اهمیت دارد؟

در مرحله دوم مدیریت هزینه‌ها، باید تمام پول‌هایی که وارد یا خارج از حساب‌تان می‌شوند را ثبت کنید. این کار به شما کمک می‌کند که دقیقا بفهمید کجاها پول خرج می‌کنید و چه جاهایی می‌توانید کمتر خرج کنید. وقتی همه‌چیز را یادداشت کنید، ذهنتان آگاه‌تر می‌شود و راحت‌تر می‌توانید خرج‌های اضافی را کنترل کنید. برای انجام این کار مراحل زیر را دنبال کنید:

1. یک دفترچه یا ابزار مناسب پیدا کنید: می‌توانید از یک دفترچه ساده یا اپلیکیشن‌های ثبت هزینه استفاده کنید.

2. درآمدهای ماهانه‌تان را بنویسید: تمام پول‌هایی که در ماه به دستتان می‌رسد، مثل حقوق، اضافه‌کاری یا حتی پول‌هایی که به عنوان هدیه یا کمک مالی می‌گیرید.

3. هزینه‌ها را یادداشت کنید: تمام خرج‌ها، حتی کوچک‌ترین آنها را ثبت کنید. مثلا:

• • کرایه تاکسی
  • خرید روزانه مثل نان یا میوه
  • پرداخت قبض‌ها
  • خریدهای غیرضروری

4. توضیحات اضافه کنید: کنار هر هزینه، بنویسید چرا این پول را خرج کرده‌اید. مثلا: “50 هزار تومان برای خرید مواد غذایی.”

برای مدیریت بهتر پول، باید ثبت هزینه‌ها به یک عادت روزانه تبدیل شود. هر بار که پولی خرج می‌کنید، همان لحظه آن را بنویسید. این کار شاید در ابتدا سخت به نظر برسد، اما وقتی چند هفته ادامه بدهید، به یکی از عادت‌های ساده زندگی‌تان تبدیل می‌شود و به شما کمک می‌کند بهتر پول‌تان را کنترل کنید.

با ثبت مداوم درآمد و هزینه‌ها، نه‌تنها آگاهی بیشتری نسبت به وضعیت مالی‌تان پیدا می‌کنید، بلکه می‌توانید تصمیم‌های بهتری برای مدیریت هزینه‌های آینده بگیرید.

3. به‌طور هوشمندانه هزینه‌ها ‌را کاهش بدهید

برای اینکه بتوانید هزینه‌های زندگی را بهتر مدیریت کنید، باید این کار را به یک عادت همیشگی تبدیل کنید. نمی‌توانید انتظار داشته باشید که فقط چند ماه هزینه‌ها را کنترل کنید و بعد از آن همه‌چیز خودبه‌خود خوب پیش برود. مدیریت هزینه‌ها نیاز به استمرار و تمرین دارد. اما چطور این عادت را در خودمان ایجاد کنیم؟

چطور عادت کاهش هزینه‌ها را بسازیم؟

اولین قدم برای کاهش هزینه‌ها این است که حداقل به مدت یک ماه تمام خرج‌های روزانه و ماهانه‌تان را دقیق ثبت کنید. وقتی این کار را انجام دادید، باید تمام هزینه‌ها را بررسی کنید، حتی کوچک‌ترین آنها. هدف از این مرحله این نیست که فقط خرج‌های بزرگ را حذف کنیم. بلکه حتی آن خریدهای کوچک، مثل 2000 تومان برای یک خوراکی، هم باید بررسی شوند. از خودتان بپرسید: “آیا می‌توانم این هزینه را حذف کنم یا کمترش کنم؟”

همه خرج‌ها قابل کاهش هستند

گاهی با کمی تحقیق و جستجو می‌توانید راه‌های ساده‌ای برای کاهش هزینه‌های بزرگ‌تر پیدا کنید. مثلا اگر متوجه شدید که هزینه بیمه درمانی‌تان زیاد است، می‌توانید در اینترنت عباراتی مثل “تخفیف بیمه درمانی” یا “کاهش هزینه‌های بیمه” را جستجو کنید و از این طریق راهکارهای جدیدی پیدا کنید. مهم این است که روحیه پرسشگری داشته باشید و از هر فرصتی برای کاهش خرج‌ها استفاده کنید.

تفکیک نیازها از خواسته‌ها، یک راهکار مهم

بخشی از کاهش هزینه‌ها به این بستگی دارد که بتوانید نیازهای ضروری را از خواسته‌های اضافی تشخیص دهید. نیازها چیزهایی هستند که واقعا به آنها احتیاج دارید، مثل مواد غذایی اصلی یا قبض‌های ضروری. اما خواسته‌ها خریدهایی هستند که بیشتر به‌خاطر احساسات یا هیجان انجام می‌دهید، مثل خرید لباسی که از قبل برنامه‌ای برای آن نداشتید یا وسیله‌ای که فقط به‌خاطر ظاهرش خریدید.

هر زمان که قصد خرید چیزی را داشتید، قبل از پرداخت پول از خودتان بپرسید:

• آیا این خرید واقعا نیاز من را برطرف می‌کند؟
• اگر نخرم، مشکلی پیش می‌آید؟
  این چند لحظه فکر کردن کمک می‌کند تصمیم‌های بهتری بگیرید و هزینه‌هایتان را به مرور کاهش دهید. با تمرین این روش، مدیریت هزینه‌ها به یک عادت روزانه تبدیل می‌شود که در طولانی‌مدت تاثیرات مثبتی روی وضعیت مالی‌تان خواهد گذاشت.

• بیشتر بخوانید: عادت چیست و چطور عادت بسازیم؟ +یک فیلم عجیب
• بیشتر بخوانید: چطور سبک زندگی ساده و لذت بخشی داشته باشیم؟

4. بودجه بندی را شروع کنید

تا اینجا قدم‌های اولیه برای آماده شدن جهت بودجه‌بندی را برداشتیم. خیلی‌ها وقتی اسم بودجه‌بندی را می‌شنوند، فکر می‌کنند قرار است تمام خوشی‌های زندگی را کنار بگذارند و خودشان را محدود کنند. اما در واقع اینطور نیست. یادگیری بودجه‌بندی یک برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت درآمدها و هزینه‌های شماست. این برنامه کمک می‌کند که به اندازه توان‌تان خرج کنید، از فشارهای مالی جلوگیری کنید و در نهایت، آزادی بیشتری در انتخاب‌هایتان داشته باشید. مهم‌تر از همه، بودجه‌بندی باعث می‌شود راحت‌تر و سریع‌تر به اهداف مالی‌تان برسید؛ همان اهدافی که در مرحله اول مشخص کردید.

کتاب رایگان از شنبه!

از این شنبه شروع می‌کنم!  چرا این روز طلایی که قرار است تمام این اتفاقات رخ بدهد نمی‌آید؟! چرا هیچ شنبه‌ای با شنبه‌ی دیگر فرقی نمی‌کند؟
کتاب از شنبه راهنمای جامعی است برای رفع اهمال کاری!

دانلود رایگان کتاب

چطور بودجه‌بندی کنیم؟

در این مرحله، با استفاده از لیست هزینه‌ها و درآمدهایی که قبلا ثبت کردید، بودجه زندگی‌تان را تنظیم کنید. این بودجه باید به گونه‌ای باشد که:

1. تمام هزینه‌های ضروری و نیازهای اصلی خانواده را پوشش دهد.

2. بخشی از آن برای پس‌انداز کنار گذاشته شود.

3. شما را به سمت اهداف مالی‌تان هدایت کند.

آیا بودجه‌بندی یعنی کنار گذاشتن تفریحات؟

نه، اصلا اینطور نیست! بودجه‌بندی به این معنا نیست که دیگر تفریح نکنید یا خودتان را از خوشی‌های زندگی محروم کنید. بلکه به این معناست که بدانید دقیقا چقدر می‌توانید برای تفریح یا رستوران رفتن هزینه کنید. مثلا، قبل از رفتن به یک رستوران خانوادگی، بودجه مشخصی را برای این تفریح تعیین کنید تا بعد از آن با خرج‌های اضافی و پیش‌بینی‌نشده مواجه نشوید. این کار کمک می‌کند که با خیالی راحت تفریح کنید و در عین حال هزینه‌هایتان هم تحت کنترل باشد.

چقدر از بودجه‌مان را باید برای پس‌انداز کنار بگذاریم؟

مقدار پولی که باید پس‌انداز کنید به اهداف مالی‌تان بستگی دارد. همانطور که قبلا یاد گرفتیم، اولین مرحله پس‌انداز، ایجاد یک ذخیره مالی برای مواقع ضروری است. اما اینکه چقدر بیشتر پس‌انداز کنید، به هدف مالی شما مربوط می‌شود. مثلا اگر می‌خواهید در آینده خانه بخرید، باید بخشی از بودجه‌تان را برای این هدف کنار بگذارید.

در ابتدای راه، پس‌انداز کردن ممکن است کمی سخت به نظر برسد. شاید در یکی دو ماه اول این کار برای‌تان چالش‌برانگیز باشد، اما به مرور زمان هم راحت‌تر می‌شود و هم می‌توانید مقدار بیشتری پس‌انداز کنید. نکته مهم این است که فقط از همین حالا شروع کنید و به خودتان فرصت بدهید تا این کار به یک عادت تبدیل شود.

بودجه‌بندی کمک می‌کند که پولتان را هوشمندانه‌تر مدیریت کنید، بدون اینکه از نیازها و خواسته‌هایتان بگذرید. کافی است این برنامه‌ریزی را با دقت انجام دهید و با کمی صبوری ادامه دهید تا به آزادی مالی و اهداف‌تان برسید.

5. برنامه را اجرایی کنید

تا اینجا تمام مقدمات را آماده کرده‌اید؛ اهداف مالی‌تان را تعیین کرده‌اید، درآمد و هزینه‌ها را ثبت کرده‌اید، بودجه مشخصی دارید، و تفاوت نیازها و خواسته‌ها را می‌دانید. حالا نوبت آن رسیده که این برنامه را به عمل تبدیل کنید و مطمئن شوید که مدیریت هزینه‌ها فقط روی کاغذ باقی نمی‌ماند.

بودجه‌بندی خود را بازبینی کنید

یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید انجام دهید، بررسی مداوم بودجه‌بندی و هماهنگ کردن آن با شرایط واقعی است. اگر در یک ماه هزینه‌ای کمتر از بودجه تعیین‌شده داشتید، آن را در برنامه خود لحاظ کنید تا برای ماه‌های آینده برنامه دقیق‌تری داشته باشید. مثلا اگر برای خرید اقلام خوراکی 1 میلیون تومان در نظر گرفته بودید، اما توانستید این هزینه را به 800 هزار تومان کاهش دهید، بودجه‌تان را برای ماه آینده به‌روز کنید. این بازبینی‌ها باعث می‌شود مدیریت هزینه‌ها واقع‌بینانه‌تر و موثرتر شود.

مشکلات افراد با درآمد نامنظم

همه افراد درآمد ثابت و مشخصی ندارند. بسیاری از ما ممکن است درآمدی متغیر داشته باشیم، مثلا برخی ماه‌ها بیشتر و برخی دیگر کمتر درآمد کسب کنیم. شاید این شرایط باعث شود فکر کنید که بودجه‌بندی برای شما کارایی ندارد، اما حقیقت این است که اگر درآمدتان نامنظم است، مدیریت هزینه‌ها برای شما حتی مهم‌تر است.

برای این افراد، یکی از بهترین راهکارها ایجاد یک حساب نگهداری پول است. ابتدا میانگین درآمد سالانه‌تان را محاسبه کنید. برای این کار مجموع درآمد سالانه را بر تعداد ماه‌های سال (12) تقسیم کنید. مثلا اگر در سال 3 ماه درآمدتان 1 میلیون تومان، 6 ماه 2 میلیون تومان، و 3 ماه 3 میلیون تومان بوده، جمع درآمد شما 21 میلیون تومان است. حالا 21 میلیون را تقسیم بر 12 کنید. میانگین درآمد ماهانه شما 1.750.000 تومان می‌شود.

در ماه‌هایی که درآمدتان از این مقدار بیشتر است، اضافه درآمد را در حساب نگهداری بگذارید. در مقابل، در ماه‌هایی که درآمد کمتری دارید، از این حساب استفاده کنید. این روش کمک می‌کند تا حتی با درآمد متغیر هم بتوانید هزینه‌های زندگی را به خوبی مدیریت کنید.

چطور از پول اضافی بهتر استفاده کنیم؟

اگر به دلیل نوسانات درآمد مجبورید در برخی ماه‌ها مبلغ بیشتری را در حساب نگهداری ذخیره کنید، بهتر است پولتان را در یک حساب عادی رها نکنید. به جای این کار می‌توانید:

• پولتان را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانکی بگذارید. این صندوق‌ها سود بیشتری نسبت به حساب‌های عادی دارند و پولتان را برایتان کارآمدتر نگه می‌دارند.
• یا از قرض‌الحسنه‌های معتبر استفاده کنید. بسیاری از این قرض‌الحسنه‌ها در ازای سپرده‌گذاری، وام‌هایی با سود پایین ارائه می‌دهند که در مواقع نیاز می‌تواند بسیار مفید باشد.

اجرای برنامه مدیریت هزینه‌ها، آخرین و مهم‌ترین قدم در مسیر دستیابی به اهداف مالی است. با بررسی مداوم بودجه، انعطاف در برنامه‌ریزی، و استفاده هوشمندانه از درآمد و پس‌اندازها، می‌توانید حتی در شرایط درآمد نامنظم هم هزینه‌های زندگی را به بهترین شکل مدیریت کنید و به اهداف مالی‌تان نزدیک‌تر شوید.

6. هزینه‌های ناگهانی را مدیریت کنید

در زندگی همیشه شرایطی پیش می‌آید که خارج از پیش‌بینی و برنامه‌ریزی شماست. این اتفاقات می‌توانند هزینه‌هایی ناگهانی و سنگین به شما تحمیل کنند و اگر از قبل برای آنها آماده نباشید، ممکن است دچار تنگنای مالی شوید. در چنین مواقعی، همانطور که در ویدیو چالش پولاتو هم گفته شد، وقتی بی‌پولی به سراغ‌مان می‌آید، مغز ما قدرت تصمیم‌گیری منطقی را از دست می‌دهد. بنابراین بهترین راه این است که از حالا برای این شرایط آماده باشیم تا استرس و فشار اقتصادی کمتر بر کارایی و تصمیمات ما تأثیر بگذارد.

ضربه‌گیر اقتصادی و یک پس‌انداز جدید

همانطور که قبلا با مفهوم “ضربه‌گیر اقتصادی” آشنا شدید، این پس‌انداز برای مواقع اضطراری و هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده طراحی شده است. اما بهتر است علاوه بر ضربه‌گیر، یک سطح دیگر از پس‌انداز نیز ایجاد کنید. این سطح را می‌توان پس‌انداز هوشمندانه یا ذکاوت نامید.

این پس‌انداز به شما اجازه می‌دهد که بدون دست زدن به ضربه‌گیر اقتصادی، هزینه‌های ناگهانی کوچک‌تر را مدیریت کنید. مقدار این پس‌انداز باید متناسب با شرایط مالی شما تعیین شود. مثلا:

• اگر درآمد ماهیانه‌تان 6 میلیون تومان است و هزینه‌های زندگی‌تان نیز در همین حدود است، بهتر است به اندازه یک ماه درآمد پس‌انداز داشته باشید.
• اگر درآمد و هزینه‌های شما بیشتر است، مقدار این پس‌انداز را به تناسب افزایش دهید تا با اطمینان بیشتری بتوانید شرایط پیش‌بینی‌نشده را مدیریت کنید.

شناسایی هزینه‌های ناگهانی احتمالی

یکی دیگر از اقدامات موثر برای مدیریت این هزینه‌ها، فکر کردن به اتفاقات غیرمنتظره‌ای است که ممکن است در آینده رخ دهد. بسیاری از این هزینه‌ها را می‌توان با نگاه به الگوهای گذشته شناسایی کرد. برخی از این هزینه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تمدید بیمه خودرو
• درمان بیماری‌های ناگهانی
• هزینه‌های ناشی از تصادف خودرو
• تعمیرات احتمالی منزل

با لیست کردن این موارد و آمادگی قبلی برای آنها، می‌توانید از بروز مشکلات ناگهانی مالی تا حد زیادی جلوگیری کنید.

مدیریت هزینه‌های ناگهانی یکی از بخش‌های مهم در مدیریت مالی است. با ایجاد پس‌اندازهای جداگانه برای شرایط مختلف و پیش‌بینی هزینه‌های احتمالی، می‌توانید از فشارهای اقتصادی غیرمنتظره جلوگیری کنید و در این مواقع تصمیمات منطقی‌تری بگیرید. این آمادگی ذهنی و مالی به شما کمک می‌کند که بدون استرس، زندگی خود را بهتر مدیریت کنید.

همین حالا به صفحه زیر بروید و در جلسه صفرم دوره پول ثبت نام کنید!

جلسه صفرم پول!

7. تغییر کنید و بهبود بدهید

اگر به شرایط مالی خود در یکی دو سال گذشته نگاه کنید، متوجه می‌شوید که هم درآمد و هم هزینه‌های‌تان تغییر کرده است. این موضوع به خصوص در ایران، با توجه به نوسانات اقتصادی، بیشتر به چشم می‌آید. هزینه‌ها ثابت نمی‌مانند و درآمدها هم ممکن است کم یا زیاد شوند. بنابراین باید همیشه آماده تغییر باشید.

در آینده هم این روند ادامه خواهد داشت. ممکن است سه ماه دیگر درآمدتان افزایش پیدا کند یا هزینه‌های جدیدی وارد زندگی‌تان شود. شما به عنوان فردی که مسئول مدیریت هزینه‌های زندگی است، باید برنامه مالی و بودجه‌بندی‌تان را دائما بررسی کنید و با توجه به تغییرات، آن را بهبود دهید. این انعطاف‌پذیری کمک می‌کند که همیشه کنترل مالی خود را حفظ کنید.

تأثیر محیط در موفقیت مالی

چند سال پیش که می‌خواستم رژیم غذایی بگیرم، با چالشی بزرگ روبرو شدم. پدرم فروشگاه مواد غذایی داشت و کنار آن همه خوراکی خوشمزه، کنار گذاشتن پرخوری واقعا سخت بود. در نهایت، نتوانستم رژیم بگیرم و شکست خوردم. آن روزها فکر می‌کردم مشکل از اراده من است، اما بعدها با مطالعه کتاب “اثر مرکب” نوشته دارن هاردی متوجه شدم که مسئله بیشتر از اراده، به محیط مربوط است.

در این کتاب تأکید شده بود که اگر می‌خواهید تغییری در زندگی‌تان ایجاد کنید یا عادتی را ترک کنید، باید شرایط و محیط وسوسه‌انگیز را از خود دور کنید. مثلا اگر می‌خواهید وزن کم کنید، کابینت‌های خانه‌تان را از خوراکی‌های وسوسه‌کننده خالی کنید. این موضوع برای بسیاری از جنبه‌های زندگی صدق می‌کند، از جمله مدیریت مالی.

اگر می‌خواهید هزینه‌های زندگی را بهتر مدیریت کنید و پس‌انداز کنید، باید محیط و رفتارهای اطراف‌تان را تغییر دهید. به عنوان مثال:

• از دوستانی که عادت به ولخرجی دارند، فاصله بگیرید.
• کم‌تر به مکان‌هایی بروید که شما را به خریدهای بی‌دلیل وسوسه می‌کنند، مثل فروشگاه‌های گران‌قیمت یا مراکز خرید.
• پول نقد را از دسترس خودتان خارج کنید. داشتن پول زیاد در دسترس، احتمال خرج کردن بی‌فکر را افزایش می‌دهد.

برای اینکه هزینه‌های زندگی‌تان را بهتر مدیریت کنید، باید آماده تغییر باشید. همواره بودجه‌تان را با شرایط جدید تطبیق دهید و محیط اطراف خود را طوری تغییر دهید که شما را به سمت ولخرجی نبرد. گاهی اوقات، همین تغییرات کوچک می‌توانند تاثیر بزرگی در موفقیت مالی شما داشته باشند. حالا شما چه ایده‌هایی برای بهتر شدن مدیریت هزینه‌ها دارید؟

سخن پایانی

مدیریت هزینه‌های زندگی یک مهارت است، مهارتی که با برنامه‌ریزی، انعطاف و تغییرات کوچک می‌توانید به آرامش مالی و آزادی انتخاب دست پیدا کنید. شاید در ابتدا این مسیر کمی سخت به نظر برسد، اما با تمرین و استمرار، همه چیز ساده‌تر می‌شود.

به یاد داشته باشید که مدیریت پول به معنی محروم کردن خودتان از لذت‌های زندگی نیست، بلکه یعنی هوشمندانه خرج کردن و آماده بودن برای اتفاقات غیرمنتظره. پس قدم به قدم پیش بروید، هزینه‌های اضافی را کم کنید، پس‌اندازهایتان را تقویت کنید و همیشه آماده تغییر باشید.

زندگی پر از چالش است، اما با داشتن برنامه‌ای محکم و پایبندی به آن، می‌توانید هر چالشی را به فرصتی برای رشد تبدیل کنید. حالا وقت آن است که دست به کار شوید و این اصول را در زندگی‌تان اجرا کنید.

منابع:

• دوره جامع پول
• تجربه شخصی
• mymoneycoach