8 روش مؤثر برخورد و رفتار با انتقاد در محل کار

اینکه چطور در محل کار انتقاد کنیم و چطور با انتقادات دیگران برخورد کنیم، یک بخش دشوار اما ضروری برای کارمند بودن است. خیلی از مواقع در محل کار ناچاراً با انتقاداتی از سوی مشتریان، همکاران، مدیران واحدها یا مدیران اصلی روبرو خواهید شد. همچنین ممکن است در محل کار، بخواهید از کسی انتقاد کنید. در این مقاله 10 روش برای برخورد و رفتار با انتقاد دیگران از ما را یاد می‌گیرید. سپس 4 روش برای اینکه چطور از دیگران انتقاد کنیم را به شما آموزش خواهیم داد. پس در ادامه این متن با ما همراه باشید.

تعریف صریح از انتقاد

اولین گام برای رفتار با انتقاد در محل کار این است که بفهمید انتقاد چیست؟ انتقاد سازنده فرآیند ارائه نظرات معتبر و مستدل در مورد کار دیگران است که معمولاً شامل نظرات مثبت و منفی است. هدف از انتقاد سازنده همیشه باید بهبود بهره‌وری یا عملکرد شخص موردنظر باشد. اگر هم از ما انتقاد می‌شود، باید هدف از انتقاد شخص مقابل بهبود عملکرد ما باشد نه صرفاً ایراد گرفتن!

انتقاد می‌تواند از طریق کانال‌های رسمی، مانند یک جلسه رخ‌به‌رخ صورت بگیرد یا جلسه‌ای با حضور سرپرستان و مدیران. صرف‌نظر از منبع، دانستن نحوه رسیدگی به انواع انتقادات می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.

چطور با انتقاد در محل کار رفتار کنیم

 

انتقاد برای یک محیط کار سالم ضروری است. مطالعه‌ای توسط هاروارد بیزینس ریویو نشان داد که انتقاد سازنده ممکن است بهترین راه برای جلب‌توجه فردی باشد که بی‌ثمر شده یا زیادی ازخودراضی است! انتقاد پذیری در محل کار می‌تواند گام مهمی در جهت افزایش کارایی و موفقیت حرفه‌ای شما باشد. در اینجا چند مرحله برای نحوه برخورد با انتقاد در محل کار آورده شده است:

1. واکنشتان را کنترل کنید

نحوه واکنش شما با انتقاد در محل کار، مهم‌ترین بخش است. پاسخ شما می‌تواند به عنوان شاخصی از میزان بلوغ و حرفه‌ای بودن شما در نظر گرفته شود. همچنین به خاطر داشته باشید که حالات چهره و زبان بدن شما به اندازه کلماتی که به کار می‌برید، مهم است. بین ارتباطات کلامی و غیرکلامی، اکثر افراد، ارتباط غیرکلامی را صادق‌تر می‌دانند.

اولین واکنشی که باید ابراز کنید “واکنش نشان ندادن” است! قبل از اینکه چیزی بگویید، نفس عمیقی بکشید و مکث کنید. این ساده به نظر می‌رسد، اما می‌تواند شما را از انجام یا گفتن چیزی که پشیمان می‌شوید باز دارد. همچنین به شما فرصتی می‌دهد تا زبان بدن و حالات چهره خود را کنترل کنید.

2. سعی کنید آن را ناشی از خصومت شخصی ندانید

بسیاری از مردم، کارشان را جدا از شخصیتشان نمی‌بینند؛ برای همین هم به راحتی می‌توان انتقاد از عملکرد کاری را، حمله به شخصیت خودمان در نظر بگیریم. سعی کنید خود را به عنوان یک فرد از وظایف خود جدا کنید و به یاد داشته باشید که اشتباهات شما، بازتابی از شخصیت شما نیستند. انتقاد معمولاً متوجه کار شماست نه خود شما.

3. نقد را پردازش کنید

سعی کنید از بهانه‌گیری و حالت تدافعی خودداری کنید. در عوض، آنچه را که قصد دارید انجام دهید تا اوضاع بهبود یابد را بیان کنید. سپس، این تغییرات را دنبال کرده و اعمال کنید. از بین تمام کارهایی که می‌توانید در واکنش به انتقاد انجام دهید، اینکه چگونه آن را پردازش می‌کنید، نشان‌دهنده قدرتمند بودن و توانمند بودن شماست. این نوع واکنش شما به دیگران نشان می‌دهد که شما به اندازه کافی بالغ و خودآگاه هستید که می‌توانید انتقادات در محل کار را مدیریت کنید.

4. کمی به خودتان لطف کنید

همه اشتباه می‌کنند و هیچ‌کس همه‌چیز را نمی‌داند. مهم نیست چقدر در کار خود خوب هستید و چقدر تجربه دارید، همیشه چیزهای بیشتری برای یادگیری وجود دارد. اگر انتقاد را راهی برای حرکت روبه‌جلو می‌بینید، بهترین نتیجه ممکن را از انتقاد در محل کار خواهید گرفت.

اگر انتقاد کاملاً غیرمنتظره باشد، ممکن است برای پردازش آن به زمان بیشتری نیاز داشته باشید. از آن شخص بپرسید که آیا می‌توانید مدتی در موردانتقاداتش فکر کنید یا خیر؛ سپس دوباره با او صحبت کنید.

5. قدردانی‌تان را نشان دهید

اگرچه ممکن است در لحظه‌ای که در محل کار موردانتقاد قرار گرفتید، بیان کلمات دشوار باشد، اما اگر مهربان و سازنده بود، باید صداقت و ارائه فرد مقابل را تصدیق کنید.

6. تواضع و فروتنی نشان دهید

موردانتقاد واقع شدن در محل کار می‌تواند شما را به یک واکنش بد سوق دهد، به ویژه وقتی انتقاد طرف مقابل ضعیف و به نحوی غیر سازنده بیان شود. به یاد داشته باشید که در هر انتقاد، حقیقتی نهفته است، حتی اگر آزاردهنده باشد. مغز شما سعی می‌کند با نادیده گرفتن انتقاد از شما محافظت کند، نه به دلیل نادرست بودن آن، بلکه به دلیل ارائه ضعیف طرف مقابل! به یاد داشته باشید، اگر فروتنانه پاسخ دهید، ممکن است فرصت یادگیری ارزشمندی به دست آورید.

7. به صورت محافظه‌کارانه عذرخواهی کنید

عذرخواهی بیش‌ازاندازه می‌تواند مکالمه را بغرنج کند. تلاش کنید با یک عذرخواهی ساده بابت رفتاری که باعث انتقاد شده، به طرف مقابل بفهمانید که به فکر جبران هستید و دارید برایش برنامه‌ریزی می‌کنید. یک عذرخواهی محافظه‌کارانه، راه‌حل خوبی برای در امان ماندن از انتقاد در محل کار است.

8. در موردانتقادات فکر نکنید

اغلب وسوسه می‌شویم تا مکالماتی که حین انتقادات در محل کار مطرح می‌شود را بارها و بارها مرور کنیم. ممکن است دائم با خود بگوییم: “کاش فلان کلمه را گفته بودم” و کاش سخنانم را جور دیگری به کار می‌بردم. بااین‌حال، این فقط شما را از درسی که می‌توانید از تجربه موردانتقاد واقع شدن یاد بگیرید منحرف می‌کند. در طول حرفه خود، احتمالاً بیش از یکی از این تجربیات را خواهید داشت. زمان مقرر را به آن بدهید و سپس ادامه دهید.

چگونه احساس خود را در موردانتقاد تغییر دهیم؟

 

درحالی‌که ممکن است هرگز از موردانتقاد واقع شدن، لذت نبرید، یادتان نرود که همیشه در انتقادات مقداری حقیقت پنهان شده است. این نکات را امتحان کنید تا یاد بگیرید چگونه احساس منفی خود را نسبت به انتقادات به رویکردی مثبت تغییر دهید.

• مطلب مرتبط: چگونه درست و اصولی انتقاد کنیم؟ هشت گام مهم!

1. به بهترین منتقد فکر کنید

وقتی یک همکار یا سرپرست به شما بازخورد می‌دهد، آن را به عنوان لطفی در نظر بگیرید که فقط برای شما انجام می‌دهند. آن شخص به اندازه کافی به شما علاقه‌مند بود که برای کمک به رشد و پیشرفت شما در زمینه انتخابی خود وقت بگذارد. اگر کسی می‌خواست به شما آسیب برساند، اشتباهات شما را می‌دید و چیزی نمی‌گفت.

2. خودآگاه باشید

گرفتن حالت تدافعی در برخورد با انتقاد در محیط کار، کاملاً طبیعی است. به خودتان زمان دهید تا از آن عبور کنید. اگر چیزی خیلی دردناک به نظر می‌رسد، به این فکر کنید که چرا ممکن است این اتفاق بیفتد. این می‌تواند یادآور زمان دیگری در زندگی شما باشد که چیز دیگری به‌طور مشابه آسیب‌زا بوده است. درک این نکته کلید عبور از آن است.

3. خوب گوش کنید و شنونده قدرتمندی باشید!

در گوش دادن دقیق به کلمات گفته شده تمرکز کنید. به یاد داشته باشید که گوش دادن فعال به معنای توجه و پردازش است، نه استفاده از زمان درحالی‌که طرف مقابل در حال صحبت است تا پاسخ شما را از نظر ذهنی آماده کند. اگر چیزی را متوجه نشدید، سؤالاتی بپرسید که بتواند موضوع را شفاف‌تر کند. یادداشت بردارید تا بتوانید بعداً همه‌چیز را به خاطر بیاورید.

4. به انتقاد منفی احترام بگذارید

به جای اینکه بازخورد مثبت و انتقاد سازنده را متضاد ببینید، یاد بگیرید که آن‌ها را برابر ببینید. اگرچه دریافت یکی از دیگری بسیار بهتر است، اما هر دو نشان‌دهنده فرصتی برای رشد هستند. بازخورد مثبت به شما کمک می‌کند تا با تقویت یک رفتار خاص رشد کنید، درحالی‌که انتقاد با منصرف کردن یک رفتار به شما آموزش می‌دهد. به‌طورکلی، هر انتقادی بهتر از عدم بازخورد است.

5. از آن انتقاد درس بگیرید!

اگرچه ممکن است در حین گوش دادن به بازخوردهای انتقادی احساس کنید که اعتماد یا اعتبار خود را از دست می‌دهید، اما درس گرفتن را از دست ندهید. شما باید از هر تجربه، حتی تجربیات منفی و اشتباهات، چیزی یاد بگیرید. اگر کسی در ارائه انتقاد سازنده مهارت دارد، به کلماتی که انتخاب کرده و لحن صدای او توجه داشته باشید. به نشانه‌های غیرکلامی و زبان بدن دقت کنید.

چطور انتقاد در محل کار را یاد بگیریم

 

گاهی ممکن است این شما باشید که قصد دارید از کسی انتقاد کنید. با روش زیر، در محل کار می‌توانید از دیگران انتقاد سازنده کنید.

مرحله اول: اجازه داشته باشید

نخستین مرحله کسب اجازه است. بهتر است از کسی که قصد انتقاد از او در محل کار را دارید، اجازه بگیرید که مطمئن شوید زمان و مکان مناسبی را انتخاب کرده‌اید. تازه با این کار ادب و تواضع و نیت خوبتان را هم نشان داده‌اید. مثلاً می‌توانید بپرسید:

• می‌توانم چند لحظه وقتتون رو بگیرم؟
• می‌توانم خواهش کنم وقتتان را در اختیارم بگذارید؟ تا مطالب مهمی را با شما درمیان بگذارم؟

اینکه چگونه از طرف مقابل درخواست کنید، بستگی به خلاقیت شما هم دارد. فعلاً در مرحله اول لزومی ندارد موضوع را بگویید یا حتی بگویید که قصد انتقاد دارید.

مرحله دوم: حسن جویی کنید

حسن جویی یعنی ابتدا سعی کنید یک ویژگی مثبت یا رفتار مناسب طرف مقابل  را بیان کنید تا زهر دردناک انتقاد را بگیرید. همه ما واقف و آگاه به این مسئله هستیم که شنیدن انتقاد سخت و دردناک است.

ما اگر از کسی انتقاد می‌کنیم به خاطر این است که دوستش داریم و می‌خواهیم رفتار درستی داشته باشد و آن را اصلاح کند. پس بهتر است برای تأثیرگذاری بیشتر، اول از ویژگی‌های مثبت طرف مقابل شروع کنیم و یا از اشتباهاتی که در این مورد خودمان داشتیم مثال بزنیم و سپس به بحث موردانتقاد بپردازیم.

سوم: بگویید نظرتان شخصی است

بهتر است در گام سوم اعتراف کنید که نظرتان شخصی است. به‌این‌ترتیب طرف مقابل می‌فهمد که ممکن است نظرتان خطا و اشتباه باشد. احتمالاً وقتی به او بگویید که انتقادتان نظر شخصی شماست، گارد کمتری در مقابل حرفتان بگیرد و احتمال پذیرشتان بالاتر برود.

چهارم: انتقاد به رفتار درست است، نه چیزهای غیرقابل‌کنترل!

شما باید به رفتارها و چیزهای یکه تحت کنترل طرف مقابل است انتقاد کنید نه شخصیت او. مثلاً به چیزهایی که طرف مقابلتان بدر درست شدنش نقشی نداشته، چه فایده‌ای دارد؟ چیزهایی مثل چهره، نژاد، رنگ پوست، پدر و مادر و… . شما می‌توانید رفتارهای یک شخص را به بوته نقد بکشید، اما حق ندارید شخصیت او را زیر سؤال ببرید.

تلاش کنید از کلمات همیشه و هرگز در انتقاداتتان استفاده نکنید و یک رفتار بد را به کل شخصیت او تعمیم ندهید. باید به رفتاری که می‌خواهیم اصلاح شود اشاره کنیم. اگر انتقاد به شخصیت فرد باشد، کسی نمی‌تواند شخصیت خود را عوض کند اما اگر انتقاد به رفتار شخص باشد تغییر رفتار به آسانی ممکن می‌شود.

پنجم: انتقاد را به پیشنهاد تبدیل کنید

اگر بتوانید به جای انتقاد صرف، پیشنهاداتی به طرف مقابل بدهید، احتمالاً تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. مثال:

1. به جای اینکه بگویید: «تو همیشه دیر میای کلاس!»
2. می‌توانید بگویید: «بهتره طوری برنامه‌ریزی کنی که بتونی به موقع به کلاس برسی.»
3. به جای اینکه بگویید: «تو همیشه به من بی‌توجهی»
4. می‌توانید بگویید: «می‌توانستی به من بیشتر توجه کنی.»

هرچقدر در تبدیل انتقاد به پیشنهاد هوشمندانه‌تر عمل کنید، تأثیرگذاری آن بیشتر خواهد شد.

ششم: و زمان کافی و اختیار بدهید

آخرین گامی که اینجا برای انتقاد کردن در محل کار یادتان می‌دهیم این است که به طرف مقابل هم فرصت و هم اختیار بدهید. مثال: «حالا این نظر من بود و شاید هم درست نباشد. به نظرم بد نیست در موردش فکر کنید. در نهایت هرجور که شما صلاح می‌دانید».

این باعث می‌شود طرف گارد کمتری بگیرد و احتمال اعتماد به حرف ما و اصلاح رفتارش چندین برابر می‌شود.

سخن پایانی

به‌طورکلی، کلام ما خیلی قدرتمند است. چه در انتقاد کردن در محل کردن و چه در موقع انتقاد شنیدن در محل کار، مراقب لحن و واژه‌هایی که به کار می‌برید باشید. لحن شما باید حاکی از صمیمیت، مهربانی و حسن نیت باشد. تلاشمان در این مقاله این بود که به شما روش‌هایی برای نحوه برخورد با انتقاد در محل کار آموزش دهیم و سپس نحوه انتقاد کردن در محل کار را در یک روش چندمرحله‌ای یاد بگیریم. هر نظر و پیشنهادی دارید یا نکته تکمیلی را در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.

 

چطور صریح، قاطعانه، شفاف و محترمانه انتقاد کنیم؟

دوره شهامت که تا به حال بیش از ۱۰ هزار نفر آن را تهیه کرده‌اند، پر از روش‌هایی است که با آن می‌توانید علاوه بر کنار گذاشتن خجالت، به خوبی از دیگران انتقاد کنید، بدون اینکه مشکلی برایتان پیش بیاید یا کسی را ناراحت کرده باشید! روی تصویر زیر کلیک کنید: