این روزها بازار فنگ شویی (Feng shui) بسیار داغ است. هزاران کتاب در این زمینه منتشر شده و وبسایتها و صفحات بسیار زیادی برای ترویج آن وجود دارند. امروزه فنگ شویی تبدیل به یک تجارت میلیاردی شده و مربیان آن وعده مسائلی میدهند که آرزوی تقریباً تمام انسانهاست: مسائلی مانند کسب موفقیت در حوزه شغلی، ثروتمند شدن، سلامت جسمی و درمان بیماریها، موفقیت تحصیلی، شهرت، روابط عاطفی موفق، زیبایی پوست و صورت، کم کردن وزن و غیره. به همین خاطر فنگ شویی به موضوع جنجالی و مهمی تبدیل شده که پرداختن به آن ضروری است.
تاریخچه فنگ شویی؛ یک فلسفه پنج هزار ساله!
فنگ شویی در حدود ۵ هزار سال پیش از میلاد در چین شروع شد و در طول هزاران سال گسترش یافت. فنگ شویی در آسیا یک ایده و جهانبینی است که بر زندگی شخصی و اجتماعی روزمره تأثیر میگذارد؛ همچنین فنگ شویی درک مردم از جایگاهشان در کیهان را نشان میدهد. بر اساس سنتهای باستانی چین، فنگ شویی بیش از دو هزار سال است که شامل دانش، آیینها، کلمات قصار و خرافات از سراسر چین است. اهمیت فنگ شویی در کشورهای آسیای شرقی به قدری است که آشنایی با آن برای فهم تاریخ فرهنگی، زندگی و روانشناسی چین و دیگر فرهنگهای آسیای شرقی، ضروری است.
وضعیت فنگ شویی در جهان امروز چگونه است؟
فنگ شویی مدتهاست که از آسیا فراتر رفته است و حضور تجاری و شخصی بینالمللی آن در حال افزایش است. فنگ شویی یک صنعت چند صد میلیارد دلاری است که در سرتاسر زمین میلیونها طرفدار دارد. در قرن گذشته، با مهاجران آسیایی، فنگ شویی از ریشههای چینی و آسیایی خود به تمام نقاط جهان گسترش یافته است. مطالب تئوری و عملی آن در صدها هزار وب سایت توضیح داده شده است که احتمالاً میلیونها نفر هر روز از آن بازدید میکنند. فنگ شویی دیگر صرفاً یک باور غیرقابلاعتماد برای افراد مسن، روستایی و سنتی نیست بلکه وارد بازار جهانی شده است.
همانطور که نویسندهای در خبرنامه موسسه معماران آمریکا اظهار داشت:
فنگ شویی دیگر فقط یک راز باستانی چینی نیست که به کندی در خارج از قلب اصلی خود ریشه دوانده است، بلکه اکنون جهانی است و فرهنگ و سیاست را فرا میگیرد.
سایت آمازون کیندل بیش از 1000 کتاب فنگ شویی را تنها به زبان انگلیسی فهرست میکند. چند برابر این تعداد در سایتهای کتاب دست دوم وجود دارد. هزاران، اگر نه صدها هزار، وب سایت تجاری فنگ شویی وجود دارد؛ و صدها هزار، حتی شاید میلیونها نفر در سراسر جهان روزانه از این سایتها بازدید میکنند و به درجات مختلف زندگی خود را با مطالبی که میخوانند تنظیم یا مدیریت میکنند.
فنگ شویی چه میگوید؛ حرف حساب فنگ شویی!
فنگشویی ادعا میکند که انرژی یا نیروی حیاتی به نام «چی» (Chi) یا (Qi) وجود دارد که بر زندگی انسانها تأثیر میگذارد. فنگ شویی سیستمی اعتقادی چند هزار ساله است که عمیقاً در باورها و اعمال آسیایی در مورد طبیعت، معماری، سلامتی و پیشگویی ریشه دوانیده است. این بخشی از یک جهانبینی جامع و باستانی است که حول اعتقاد به “چی”، انرژی جهانی با نیروی حیاتی فرضی میچرخد که به همه هستی جان میدهد.
بر اساس این اعتقاد، وجود و حیات کل کیهان، منظومه شمسی، زمین و بدن انسان نیاز به هماهنگی با جریانهای محلی “چی” دارد. به شناسایی، دستکاری و استفادهی ابزاری از جریان فراگیر «چی»، فنگ شویی گفته میشود. هدف فنگ شویی این است که محیطزیست، خانه، محل کار، مکانهای تجمعی افراد و حتی خود بدن انسانها در هماهنگی با «چی» قرار گیرد. بر این اساس، زندگی طبیعیتر و سالمتر میشود. چی خوب و بد به مکانها، سبکهای ساختمان، مبلمان و حتی کیفهای دستی مرتبط است. به گفته مقامات مختلف، چی را میتوان با رژیم غذایی، دمنوشهای گیاهی، رژیمهای ورزشی، مدیتیشن و با استادان دستکاری کرد.
بر اساس منابع و آموزشهای فنگ شویی، «چی» بهترین گردش خود را در مکانهایی دارد که دارای اجسام نرم با لبههای گرد هستند. اجسام نامنظم با نقاط یا زاویههای تیز میتوانند جریان چی را مسدود یا مختل کنند که باعث ایجاد «شا چی» میشود. شا چی یک انرژی منفی است و تأثیر بدی را بر روی افراد و بر روی مکانها دارد. گفته میشود برای افزایش جریان «چی» و کاهش جریان «شا چی»، پنج عنصر سنتی سنت چینی (آب، خاک، آتش، چوب و فلز) باید با یکدیگر در تعادل باشند.
“چی” چیست؟
بر اساس باور سنتی آسیای شرقی، چی انرژی یا نیروی حیاتی کل کیهان است. هر چیز جاندار و بی جان، چی دارد. افراد مختلف چی متفاوتی دارند. هر نوع حیوانی نوع چی مخصوص به خود را دارد. یک ملت چی خود را دارد و یک دین چی خود را. جاده چی، سنگ چی دارد. هر ماده غذایی دارای چی منحصربهفرد خود است. شناسایی چی هر چیز جاندار یا بی جان، به معنای درک ماهیت اساسی آن است. برای کل سنت چینی، چی طبیعی است. این یک جزء جاودانه از جهان است. ریتم و حرکت منظم خود را دارد. چی از ازل یا ابتدای زمان وجود داشته و تا ابد نیز وجود خواهد داشت. چی با موجودات پیرامون خودش همواره در تعامل است.
آقای ژانگ درباره چی مینویسد:
نیروی مادی چی در همه جهات و به هر شکل حرکت میکند و جریان دارد. دو عنصر پین و یانگ در جانشینیهای بیوقفه خود، اصول بزرگ جهان را تشکیل میدهند.
برای فیلسوفانی که سیستم ژانگ را توسعه میدادند، چی «چیزی» نهایی بود که توانایی توضیح همه فرآیندها را داشت.
نویسنده و متخصص دیگری که ماشینهای چی را در اینترنت میفروشد، چی را به شرح زیر بیان میکند:
چی انرژی خود زندگی است که بهعنوان تعادل بین و یانگ (انرژی الکترومغناطیسی زن و مرد، مثبت و منفی، انرژی الکترومغناطیسی) شناخته میشود که در همهچیز در آفرینش جریان دارد.
اعتقاد به طب سوزنی نیز وابسته به باور وجود چی است. تمرین طب سوزنی مبتنی بر مداخله در بیش ششصد مسیر داخلی فرضی یا نصفالنهارها است که در امتداد آنها چی در بدن حرکت میکند.
فنگ شویی و دیگر خرافات!
آقای اسکینر، یکی از طرفداران فنگ شویی که دارای مدرک تحصیلی در رشته فلسفه و جغرافیا از دانشگاه است، مینویسد:
فنگ شویی انتخاب مکانهای دفن و سازههای مقبره را به اطلاع میرساند تا ارواح درگذشتگان بتوانند به طور هماهنگ زندگی کنند و در زندگی پس از مرگ خود دچار مشکل نشوند. ارواح راضی چی خوب خود را آزاد میکنند که چی فرزندانشان را بالا میبرد.
در طول تاریخ، فنگ شویی با روشهای پیشگویی آینده مرتبط بوده است. پیشگویی آینده و تعیین روزها و زمانهای فرخنده برای برگزاری رویدادهای مهم (عروسی، افتتاحیههای تجاری، سفر، جلسات کنفرانس، آغاز ساختوساز ساختمان و غیره) همیشه بخش مهمی در تجارت مربیان فنگ شویی بوده است.
آیا فنگ شویی یک علم است؟
بسیاری از مروجانِ فنگ شویی، آن را بهعنوان یک علم به مردم ارائه میکنند. برای مثال، ژانگ (Dainian Zhang) میگوید:
[فنگشویی] یک علم است، یک علم باستانی بسیار شبیه به علمی که زمانی در شهرهای گمشدهی آتلانتیس و دیگر تمدن باستانی فراموششده که امروزه ما را شگفتزده و بهتزده میکنند وجود داشت. تنها تفاوت این است که این علم به نام فنگ شویی از پس آزمون زمان برآمده است.
بر اساس نوشتههای ژانگ، سنّت ۳۰۰۰ ساله اعتقادات مرتبط با «چی» در شرق آسیا را میتوان اینگونه خلاصه کرد:
- «چی» مادهی اولیه است که وجود همهچیز وابسته به آن است.
- «چی» دارای وسعت و عمق است.
- وجود «چی» ذهنی نیست و مستقل از ذهن وجود دارد.
- «چی» میتواند حرکت کند. باور بر این است که چی بهطورمعمول در حال تغییر و تحول است.
ادموند رایدن، مترجم کتاب ژانگ به انگلیسی، در مقدمهی این کتاب بر این تفاسیر میافزاید. او تا آن جا اغراق میکند که میگوید بهترین ترجمهی «چی» معادلهی اینشتین (E=mc^2) است.
سیمون براون، نویسندهی مدافع فنگ شویی، چنین روایتی از چی میدهد:
«چی» بار ظریف و نافذ انرژی الکترومغناطیسی است که از همهچیز عبور میکند و اطلاعات را از چیزی به دیگری حمل میکند. «چی»ای که در بدن شما جریان دارد غالباً حامل افکار، باورها و عواطف شماست.
سارا راسباخ، نویسنده محبوب فنگ شویی، معتقد است:
چی نیروی حیاتی است که به حیوانات و گیاهان زندگی میبخشد، باعث برقراری کوهها میشود و آب رودخانهها را جاری میکند. بر اساس ادعای راسباخ، بدون «چی»، درختان شکوفا نمیشوند و انسان نیز وجود نخواهد داشت.
الیوت تانزر، از دیگر مروجان فعال فنگ شویی، میگوید:
اگر میخواهید در “همهی زمینهها” موفق و سلامت باشید، برای شما مفهومی مهمتر از «چی» و جریان «چی» برای مطالعه و درک وجود ندارد.
با وجود تمام این ادعاها، متأسفانه هیچ شواهد علمی برای وجود «چی» وجود ندارد. حتی یک آزمایش نیز وجود ندارد که فقط و فقط وجود «چی» را نشان دهد و آن را تأیید کند. این ادعا مبنا و پایهی همهی ساختمان فنگ شویی است. بدون وجود چی، ساختمان عظیم فنگ شویی به یکباره فرو میریزد. وقتی برای اولین و مهمترین ادعای فنگ شویی نیز هیچ شواهدی وجود ندارد، حالا شما خودتان وضعیت تمام ادعاهای کوچک و بزرگی که مربیان مطرح میکنند را حدس بزنید.
آیا فنگ شویی فرا طبیعی است؟
پاسخ برخی از مربیان این است که «چی» یک انرژی طبیعی نیست و چیزی فرا طبیعی است؛ اما آیا واقعاً اینگونه است؟ باز هم متأسفانه خیر. فنگشویی، به معنای باورهای فرا طبیعی نیست. بلکه سازوکار و نتایج آن مرتبط با فرآیندهای جهان طبیعی است. هسته فنگ شویی انرژی محور است و انرژی مرتبط با دنیای فیزیکی ماست. خصوصاً انرژیای مانند چی که حرکت میکند و در تعامل همیشگی با اشیای فیزیکی و موجودات زنده از جمله انسانهاست. چنین چیزی را باید به طرز تجربی به محک آزمون گذاشت.
البته حتی اگر برفرض چنین انرژی در جهان وجود داشت، باز هم اینطور نیست که سایر ادعاهای فنگ شویی را درست تصور کنیم. این تازه آغاز ماجرا و قدم اول است که فنگ شویی در همین پله اول گیر کرده است! بعد از این مرحله نیز مربیان فنگ شویی موظفاند که برای تک تک ادعاهای خود دربارهی اثرگذاری توصیههایشان بر «چی» و تأثیرات «چی» و «شا چی» بر روی سطح ثروت، سلامتی، روابط عاطفی و … شواهد علمی مستحکم بیاورند.
اما علم که همهچیز را نمیداند!
گاهی اوقات طرفداران فنگ شویی به ندانستههای علمی اشاره میکنند. به گفته آنها علم محدودیت دارد و هنوز نتوانسته فنگ شویی را بفهمد. آنها میگویند که در آینده نزدیک آموزههای آنها نیز توسط علم درک شده و بخشی از بدنهی علم میشود.
البته مسئله مهمتری هم وجود دارد. علم بههیچعنوان ادعای دانستن همهچیزهای جهان هستی را نداشته و ندارد. حتی خود این ادعا نیز با ذات کار علمی در تناقض است. اگر علم همهچیز را میدانست که دیگر تحقیق و پژوهش فایدهای نداشت! پس ما تصدیق میکنیم که رازهای بسیاری هستند که تاکنون دانشمندان آنها را درک نکردهاند.
اگر صحبت صرفاً مربوط به کشف و ادعای وجود واقعیتها بود، این پاسخ میتوانست تا حدی قابل قبول باشد؛ اما آیا درباره فنگ شویی اینطور است؟ خیر! در جایی که کسی ادعای مداخله، ایجاد تغییر و دستیابی به نتایجی واقعی را دارد، چنین پاسخی پذیرفته نیست.
فرض کنید فردی به شما بگوید جعبه جادویی اسرارآمیزی دارد که اگر درون آن چیزی قرار دهید، آن جعبه چندین برابر آن را به شما پس میدهد. با آن که از نحوهی عملکرد جعبه آگاهی ندارید، ولی میتوانید چندین بار چیزهایی را درون آن جعبه قرار بدهید و مشاهده کنید که آیا این جعبه جادویی چنین عملی را انجام میدهد؟
اجازه بدهید مثالی سادهتر بزنیم.
آیا چنین توجیهی را میپذیرید؟ قابل ذکر است که شما نیازی به درک ماورای طبیعت برای آزمودن ادعای من ندارید. نحوهی عمل این ادعا نقش اصلی را در بررسی صحت آن ندارد. چرا که ما میتوانیم با 20 بار بشکن زدن در آغاز صبحها و ثبت وقایع آن روز، این ادعا را مورد سنجش قرار دهیم.
توجه داشته باشید که ما از روی یک بار و دو بار تجربه شخصی نمیتوانیم این ادعا را بپذیریم چرا که نتایج یکی دو بار برای یک فرد، میتواند اتفاقی باشد. این تجارب باید بارها و بارها در شرایط متفاوت در مورد افراد متعددی مشاهده و ثبت شود و از آن به نتیجهای برسیم که از نظر آماری معنادار باشد. فقط در این صورت است که میتوانیم بگوییم شواهدی برای این ادعا یافت شده است. مهم نیست درون جعبه سیاه جادویی و اسرارآمیز چه حوادثی رخ میدهد، میتوان با مشاهدهی ورودی و خروجی، کارایی این جعبه را سنجید. فنگ شویی نیز یک جعبه سیاه مرموز است.
فنگ شویی صرفاً نمیگوید که انرژی یا نیروی غیرقابل شناخت و ماورای تجربه انسانی به اسم «چی» وجود دارد، بلکه میگوید که شما با انجام کارهای مشخصی، بر آن انرژی تأثیر میگذارید و تأثیرات حاصله، نتایج مطلوبی در زندگی شما میگذارد.
حتی اگر وجود «چی» را نتوان به محک آزمون گذاشت، ارتباط بین انجام توصیههای عملی فنگ شویی با نتایج حاصله را میتوان به محک آزمون گذاشت چون هر دوی اینها مادی و قابل تجربه هستند. اگر انجام توصیههای فنگ شویی مؤثر باشد، میبایست تأثیرات آن بر زندگی انسانها به تایید علمی برسد. متأسفانه، روانشناسانی که فنگ شویی را مطالعه کردهاند، در مقاله پژوهششان [1] این نتیجهگیری را کردند که هیچ شواهد علمیای وجود ندارد که پیروی از اصول فنگ شویی تأثیر قابلاندازهگیری روی انسانها داشته باشد.
عدم پویایی فنگ شویی؛ یک عیب بزرگ!
مباحث علمی همواره مورد نقد و بررسی مجدد قرار میگیرند و فرضیات جدید نظریات پیشین را به چالش میکشند و در بسیاری اوقات همین چالشها موجب ارتقای نظریات و اصلاح آنها میشود؛ اما فنگ شویی چنین نیست. در فنگ شویی ما صحبتی از گفتگوهای نقادانه برای پیشبرد و اصلاح را نمیبینیم؛ همهچیز بر اساس سنتهای باستانی ارائه میشود. همین «تغییرناپذیری» فنگ شویی یکی از ملاحظات مهم در تعیین علمی بودن یا به طور مشخصتر، غیرعلمی بودن آن است.
فنگ شویی و مسئله اندازهگیری
یکی از خصوصیات مهم مباحث علمی، قابلاندازهگیری بودن آنهاست؛ اما متأسفانه هیچ مشخصهی قابل اندازه گیری در چی وجود ندارد. هیچ ابزاری برای اندازه گیری چی به منظور تعیین حرکت بهینه آن وجود ندارد. هیچ دستگاه «چی شمار» برای اندازهگیری وجود ندارد. در کل حوزهی فعالیت فنگ شویی و جریان چی، هیچ استانداردی وجود ندارد. هیچ یک از حامیان ادعاهای برجسته چی فوق هرگز این ادعاها را در معرض آزمایش علمی قرار ندادهاند. با توجه به این واقعیت، میتوانیم بگوییم که اگرچه فنگ شویی ظاهر علمی دارد، اما در واقع شبه علم است. اندازه گیری و توجه به دقت، لازمه عمل علمی است.
آیا فنگ شویی میتواند بدون آزمایش به پیشرفت ادامه بدهد؟
این وضعیت “بدون آزمایش” کاملاً عجیب است زیرا تعهد بنیادی انرژی محور فنگ شویی باید آن را به مدار آزمایشگاههای علمی بیاورد. اولین واکنش به ادعای فوق چی بار ظریف انرژی الکترومغناطیسی است که از همهچیز عبور میکند – این سؤال خواهد بود: چه زمانی؟ کجا؟ چقدر؟
در دنیایی که ناامید از یافتن منابع انرژی جایگزین و مراقبتهای بهداشتی کم هزینهتر است، میتوان انتظار داشت که همه آن را تعقیب کنند؛ اما این اتفاق نیفتاده است.
این تعهد «بدون آزمایش» یا صرفاً تمرین، نشانگر قدرتمندی است که نشان میدهد جریان چی، اگرچه علمی به نظر میرسد، اما شبه علمی است.
یک روش یا طرز فکر «بدون آزمایش» عواقب ناگواری دارد: اگر شهروندان طوری تربیت شوند که به سادگی، بدون مدرک و آزمایش، ادعاهای اساسی در مورد چی و ادعاهای مربیان فنگ شویی را بپذیرند، پس چه ادعاهای دیگری از این قبیل را خواهند پذیرفت؟ شاخ گوزن خرد شده یکی از مواد اصلی در طب سنتی چینی است زیرا اعتقاد بر این است که چی غلیظی دارد یا به نحوی بر جریان چی در بیمار تأثیر میگذارد. نکته منفی فوری این باور آزمایش نشده، پول مورد نیاز برای دارویی است که میتوانست صرف داروهای اثبات شده علمی یا سایر نیازهای شخصی و اجتماعی شود.
عواقب فردی فنگ شویی چیست؟
از آن جایی که هیچ شواهد واقعی برای مؤثر بودن فنگ شویی وجود ندارد، پیگیری جدی آن موجب از دست رفتن زمان، هزینههای خرج شده و همچنین عدم پیگیری راههای واقعاً مؤثر است. علاوه بر این، وقتی فنگ شویی بهعنوان موضوعی علمی به خورد مخاطب داده میشود، افراد وقتی از آن نتیجه نمیگیرند، به کل علم بدبین میشوند و این مسئله برای خود آنها و کل جامعه زیانآور خواهد بود.
یکی دیگر از عواقب ترویج فنگ شویی، عادت دادن مردم به اعتقاد به چیزهایی درباره جهان است که هیچ مدرک قانعکنندهای برای آنها وجود ندارد، توجه مربیان را ضروری میکند. باور فنگ شویی مردم را به چیزهایی عادت میدهد که در بهترین حالت، فقط شواهد «مثبت» برای آنها وجود دارد، بیتوجه به شواهد منفی و تفسیرهای جایگزین. این رویکرد آگاهانهتر و انتقادیتر به شواهد باید چیزی اساسی در نتایج آموزش علمی خوب باشد. خوشبختانه، چهره به ظاهر «علمی» فنگ شویی، ظاهر دائمی آن در لباس «علمی» و درعینحال ادعاهای «علمی» در مورد جریان انرژی و جهان، امکان مقایسه معنادار با علم را فراهم میکند و آن را به موضوعی مشروع برای تحقیق در کلاس تبدیل میکند.
این ارزیابی انتقادی از فنگ شویی نشاندهنده یک عادت علمی ذهن است. بررسی تاریخی و فلسفی فنگ شویی در کلاسهای درس میتواند به سلامت فرهنگی جامعه کمک کند.
فنگشویی برای فواید جانبی؟
برخی افراد در مقابل این نقدها پذیرا هستند ولی در نهایت میگویند با اینکه میدانند فنگ شویی خرافی است، بااینحال از آن استفاده میکنند تا از فواید جانبی آن بهرهمند شوند. برای مثال خانهشان نظم پیدا کند، رفع انباشتگی کنند، در جهت زندگی مینیمال حرکت کنند و…، در پاسخ به این عزیزان باید گفت که چرا این خواستهها را با پیگیری خودشان به طور مستقیم پیگیری نکنیم؟ چه نیاز ضروری به فنگ شویی وجود دارد که آلوده به هزاران خرافات عملی و دردسرساز است؟ وقتی میخواهید به سفر دوردستی بروید از وسایل نقلیه ایمن و پرسرعت استفاده میکنید یا با شتر و قاطر به سفر میروید؟ استفاده از فنگ شویی برای چنین مزایایی دقیقاً مشابه همین استفاده از قاطر و شتر در قرن 21 است. اگر میخواهید به مقصدی بروید، بدیهی است که باید بهترین و مؤثرترین و بهینهترین راه را انتخاب کنید و نه هر مسیری که به شما ارائه میشود.
عواقب جدی گرفتن فنگ شویی در جامعه چیست؟
فنگ شویی در سطح فردی باعث از دست رفتن زمان، هزینه و انگیزه افراد میشود. همچنین به دلیل عادت دادن فرد به زودباوری، باعث میشود در مقابل خرافات مختلف راحتتر فریب بخورد؛ اما علاوه بر این موارد، بد نیست به چند مورد از عواقب عملی جدی گرفتن فنگ شویی در سطح یک جامعه را نشان دهیم. در ادامه به مثال هنگکنگ خواهیم پرداخت.
این روزها هنگکنگ مرکز تپنده صنعت فنگ شویی است. در هیچ جای دنیا فنگ شویی به اندازه هنگکنگ به شدت در تمام جنبههای زندگی اجتماعی، مذهبی و تجاری ادغام نشده است. هنگکنگ قلب غیر رسمی تمرین فنگ شویی است. در شهرهایی که اکنون بیش از 10000 استاد فنگ شویی در آنها مشغول کار هستند، میتوانید قدرت فنگ شویی را در همه جا احساس کنید.
در هنگکنگ، فنگ شویی برای قرنها بر ساختوساز و تصمیمگیریهای مرتبط با آن تسلط داشته است. این تأثیرات در سطح خرد و کلان جاری هستند. برای مثال در سال 1964 دولت قرار بود یک مخزن آب در منطقه شونگ کوای چونگ احداث کند. ساکنان مخالفت کردند زیرا این ساختوساز رگههای اژدهای سبزی را که از منطقه محافظت میکرد قطع میکرد! در نتیجه این مخالفتها مسئولین و مهندسین از این منطقه بازدید کردند و در نهایت مکان دیگری را برای مخزن خدمات پیشنهادی پیدا کردند. گفته میشد که این مکان جدید با فنگ شویی روستاییان تداخلی ندارد و به این ترتیب موضوع حل شد.
یک انسانشناس به نام جک پاتر در سال 1970 اینطور نوشت:
“اکثر جادهها در قلمروهای جدید، ساختار مارپیچی دارند که بیشتر به دلیل الزامات فنگ شویی است تا مهندسی بد”
در همان زمان، روستاییان پینگ شان ادعا کردند:
مردم زیادی که زمانی در انتهای دهکده خود زندگی میکردند، جان خود را از دست دادند، زیرا دولت هنگکنگ یک ایستگاه پلیس در تپه پشت روستایشان ایجاد کرد که جریان فنگ شویی آنها را قطع کرد.
در دهه 1960 مشاوران فنگ شویی با موفقیت لابی کردند تا یک بلوک مسکونی بلندمرتبه و پرهزینهی عجیب ساخته شود تا امکان عبور بیوقفه چی را فراهم کند.
در سال 2010 دولت هنگکنگ مجبور شد تا اعتراف کند که به طور منظم میلیونها دلار غرامت فنگ شویی میپردازد که بتواند جادهها را مجدداً تراز کند، تونلها را حفر کند، پل بسازد، درخت بکارد، یا به هر شکل قابلتصور دیگری که فنگ شویی یا جریان اچی را مختل میکند.
زمانی که خط راهآهن جدید بین هنگکنگ و شهر اصلی گوانگژو در سال 2011 ساخته شد، به هر یک از 17 ساکنی که فنگ شویی آنها تحت تأثیر نامطلوب قرار گرفته بود، نیم میلیون دلار داده شد تا برای یک مشاور برای انجام “آیینهای پاکسازی” بپردازند.
سخن پایانی
ما درک میکنیم که روشها و ترفندهای ساده برای حل مشکلات و پیشرفت در امور پیچیده و مهمی مانند ثروت و سلامتی و روابط احساسی و … برای شما ممکن است برای شما بسیار جذاب باشند؛ اما آیا واقعاً با مطلع شدن از اینکه توصیههای فنگ شویی بههیچوجه پشتوانهی علمی ندارند، آیا فرد عاقل میپذیرد که با قرار دادن یک چیز در یک جای خانه، کل فرآیندهای پیچیدهی جهان هستی ناگهان تغییر میکند تا شما بهعنوان یک انسان فانی در یک سیارهی کوچک در یک کهکشان عادی در سراسر گیتی، خوشبخت و کامروا شوید؟
البته نگاه منصفانه ما را وادار میکند که بگوییم فنگ شویی واقعاً افراد را به ثروت و رفاه میرساند؛ البته نه کسانی که توصیههای آن را عملی میکنند، بلکه کسانی که حرفهای بیمعنا و بیفایده را به قیمت بسیار بالا به مردم سادهلوح میفروشند. اگر قصد کلاهبرداری آموزشی را ندارید، به سراغ فنگ شویی نروید چرا که فنگ شویی شما را موفق و پولدار نخواهد کرد.
وقتی علم و شبه علم را بشناسیم…!
شناخت شبه علم و علم در دنیای امروز که پر از اطلاعات بعضاً نادرست است، ضروری به نظر میرسد. دوره رایگان علم و شبه علم را از دست ندهید! روی تصویر زیر کلیک کنید:
۳۵ دیدگاه دربارهٔ «فنگ شویی چیست؟ آیا فنگ شویی واقعیت دارد؟»
خیلی عالی و مفید بود
خوشحالیم که همراهمون هستید و دغدغه مطالعه و یادگیری دارید؛ تبریک به شما
بسیار مفید
خوشحالیم که دغدغه آموزش دارید؛ همراهیتون باعث افتخار ماست.
عالی
سپاس بابت همراهیتون
بابت آگاهی دادن تشکر
خوشحالیم که به فکر مطالعه و رشد فردیتون هستید؛ موفق و بیشتر ازیک نفر باشید.
خیلی عالی بود
خوشحالیم که به فکر مطالعه و رشد فردیتون هستید؛ موفق و بیشتر ازیک نفر باشید.
امروزه خرافات را با اسم زیبای فنگ شویی به مردم میدهند ومردم ساده لوح هم با اشتیاق عمل میکنند . در دوره علم وشبه علم خیلی خوب قدرت تمیز دادن این دوتا راخواهی فهمید.
حتما ببینید.
سلام دوست عزیز اهل مطالعه؛ خوشحالیم که همراهمون هستید و دغدغه آموزش دارید.
موفق و بیشتر ازیک نفر باشید.
خیلی مطالب جالبی بود مرسی
ممنونیم بابت همراهیتون
متشکرم از مقاله خوبتون
سپاس بابت همراهی ارزشمندتون
بهترین گردش خود را در مکانهایی دارد که دارای اجسام نرم با لبههای گرد هستند جالبه تو طراحی سایت هم لبه های گرد زیباتر هستن
چه خوب که تو دنیای امروزی شما به فکر آموزش و مطالعه هستید؛ خوشحالیم بابت همراهیتون
بیشتر ازیک نفر باشید.
پس علمی نیست ، چقدر فالوش میکردم!!!
خوشحالیم که تو جمع بیشتر ازیکی ها هستید و اهل آموزش؛ ممنوینم بابت همراهیتون.
بیشتر ازیک نفر
بعد از خوندن بخش غرامت های فنگشویی یه همچین حسی داشتم: وا پناه بر خدا!!!
مقاله جالبی بود و لذت برم از خوندنشواقعا .ممنون از شما.
خیلی میتونه کمک کننه باشه اگر منبع مقالات هم ذکر بشه
سلام همراه عزیز
خوشحالیم که اهل مطالعه مقالات آموزشی هستید؛ تبریک به شما
رضایت و همراهیتون باعث افتخار ماست؛ ممنونیم که نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید؛ در خصوص منابع نیز در تلاشیم که برای مقاله های جدید ذکر شود.
بیشتر ازیک نفر
متشکرم از مقاله خوبتون
سلام همراه عزیز
خوشحالیم که همراهمون هستید و به آموزش و یادگیری علاقه مندید.
بیشتر ازیک نفر
سلام. وقت بخیر. راستش من دوره فنگشویی رفتم و مدرک هم گرفتم که بتونم کار کنم. اما چون نتونستم صد در صد باورش کنم، بنالراین چیزی رو که اعتقاد عمیق ندارم نتونستم تدریس کنم. اما مدتیه که بابت تدرس کردنش دوباره دودل شده بودم و هم اینکه در منزل خودم خیلی درگیر شکل و رنگ و مسایل فنگشویی شدم. اما با خواندن مطالب شما ، بسیار آرام شدم و تکلیفم مشخص شد. فقط یک نکته ای هست که خودم شخصا ۱۰۰ درصد ب ام تاثیر گذاره. اون پالایش و پاکسازی درونی و برونی از هر چیز اضافه و غبر ضروریه. بسیار آرامش بخش و بسیار کاربردیه. ممنون از شما .
سلام همراه عزیز
خوشحالیم که همراهمون هستید و به آموزش و یادگیری علاقه مندید و بهتون تبریک میگیم که تصمیم گرفتید با مشاهده مطالعه، آگاهانه تر زندگی کنید.
رضایت و همراهیتون باعث افتخارمون هست؛ مرسی که نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید.
بیشتر ازیک نفر
حتما کتاب فراسوی شفای زندگی رو مطالعه کنید تا به درک عمیق این مطلب پی ببرید
سلام خیلی ممنون بابت مقاله های کامل تون با موضوع های جذاب
سلام دوست عزیز
خوشحالیم که اهل اموزش و یادگیری هستید.
همراهیتون باعث افتخاره…
موفق و بیشتر ازیک نفر باشید…
بسم الله الرحمن الرحیم
برایتان متاسفم که سعی در ملحد نشان دادن خود کردید. بسیار از شما رنجیدم . من خیلی از شما مطلب یاد گرفتم از جمله اینکه فعل حرام را برای مشاهده درس های شما دارم انجام میدهم. خدا از شما نگذرد
سلام دوست عزیز
میخواید با ما در میان بگذارید که دقیقا چه موضوعی خاطر شمارو آزرده؟!
عالی بود …سپاسگزارم که موضوعات پر طرفدار امروزی را به صورت علمی بررسی می کنید
روز به روز حجم اطلاعات زیاد می شود و تفکیک اطلاعات درست و غلط دشوار می شود و ما نیاز داریم در برابر این اطلاعات خودمان را به مهارت های تفکر نقاد و تشخیص علم و شبه علم مسلح کنیم سایت شما بهترین آموزش را در این موارد داده است بسیار سپاسگزارم
سلام دوست عزیز
تبریک به شما که اهل اموزش و یادگیری هستید.
همراهیتون برامون ارزشمند و باعث افتخاره…
موفق و بیشتر ازیک نفر باشید…
عالی بودمطلب ….خدا خیرتون بده اقای بهرام پورعزیز
سلام دوست عزیز
تبریک به شما که اهل اموزش و یادیگیری هستید.
بیشتر ازیک نفر باشید…