مسئولیت پذیری در کار؛ چطور مسئولیت پذیرتر شویم؟

موقعی که می‌خواستم این مقاله را بنویسم، دچار یک سردرگمی شدم.
در بین سه واژه مختلف گیر افتاده بودم که کدام یک مفهوم «مسئولیت پذیری در کار» را بهتر نشان می‌دهد.
این سه واژه به ترتیب «responsibility»، «conscientiousness» و «accountable» بود.
بعد از کمی جستجو و پرس و جو با افراد دیگر، فهمیدم هریک از این واژه‌ها در کجا به کار می‌رود. ابتدا پاسخی که یافتم را برای شما هم میگویم تا در مخمصه‌ای مشابه گیر نیفتید.
سپس به بحث مسئولیت پذیری بیشتر می‌پردازیم و چند راه خوب برای «مسئولیت پذیری در کار» و اینکه چطور مسئولیت پذیرتر شویم ارائه می‌کنیم.
لغت اول بیشتر در مورد افرادی است که وظایفی که بر عهده می‌گیرند را خوب انجام می‌دهند؛ یعنی انجام ندادن آن را معادل جریمه شدن و تنبیه می‌دانند و از ترس تنبیه شدن کار را انجام می‌دهند.
لغت دوم بیشتر در مورد کسانی به کار می‌رود که «وجدان کاری» بالایی دارند و وظیفه شناس هستند.
و لغت سوم بیشتر در مورد کسانی که «مسئول انجام کاری» هستند. چنین افرادی به عنوان مسئول، وظیفه دارند مدیر یا افراد بالادستی را توجیه کنند و یا اگر مشکلی در انجام یک وظیفه پیش آمد، مسئولیت آن را بپذیرند.

با این توضیحات، بهترین لغت برای مقاله‌ای که هم اکنون می‌خوانید، همان «conscientiousness» است؛ یعنی افراد با وجدان کاری بالا و وظیفه شناس و مسئولیت پذیر.

مسئولیت پذیری در کار چیست؟

اگر به معنای خودمانی بخواهیم بگوییم، مسئولیت پذیری در کار یعنی همان با وجدان بودن. افراد با وجدان در کار را، وظیفه شناس هم می‌نامیم.
احتمالاً در موقعیت‌های زیر گیر افتاده‌اید:

• یک کار اداری دارید و به اداره‌ای مراجعه کرده‌اید. مدت زیادی معطل می‌شوید و مشاهده می‌کنید که فرد متصدی در مدتی طولانی در حال نوشیدن چای یا صحبت با تلفن است و هیچ توجهی به شما ندارد.
• به یک قرار کاری دعوت شده‌اید اما فردی که قرار است با شما مصاحبه کند، چند باری سرکارتان گذاشته و به دلایل شخصی سر قرار حاضر نشده است.
• برای انجام یک کار فوری یک روز مرخصی گرفته‌اید اما وقتی به اداره متبوع می‌روید، اما فرد متصدی به جای جواب دادن به شما، مشغول نماز خواندن شده آن هم در ساعت اداری و وقتی کلی آدم در صف هستند.

و…

فواید مسئولیت پذیری در کار

وجدان کاری، مسئولیت پذیری در کار، وظیفه‌شناسی یا هر اسم دیگری که رویش بگذارید، می‌تواند مزایای بسیار زیادی به ارمغان بیاورد. محققان دریافته‌اند که بهترین چیزی که می‌توان میزان عملکرد کاری افراد را با آن سنجید، میزان وجدان کاری آن‌هاست.
مسئولیت پذیری در کار همچنین به احتمال زیاد باعث افزایش درآمد در بلندمدت برای شخص می‌شود و رضایت شغلی او را تا حد زیادی بالا می‌برد.
مسئولیت پذیری در کار در بلندمدت باعث بهبود نام و شهرت شما هم می‌شود. مطمئن باشید زمان همه چیز را ثابت خواهد کرد. هم کارکنان با وجدان و هم آن‌ها که وظیفه شناس نیستند هردو مشخص خواهند شد؛ بنابراین به جای سعی در اثبات خود، فقط روی کارتان تمرکز کنید.
وقتی وجدان کاری داشته باشید، به عنوان فردی «قابل‌اعتماد»، «سخت کوش» و «سازمان‌یافته» شناخته می‌شوید.
این کار ممکن است باعث شود به شما اعتماد شود که دورکاری کنید، بر روی پروژه‌های مهم یا حساس کار کنید و اگر شما یک مدیر وظیفه‌شناس باشید، تیم شما خواهد دانست که شما بر سر تعهدات خود خواهید ماند.
از همه مهم‌تر، بزرگ‌ترین سود مسئولیت پذیری در کار، کمک به بهبودی سلامتی شماست. بسیاری از مطالعات دریافته‌اند که افراد بسیار وظیفه‌شناس توجه بیشتری به تغذیه سالم و ورزش کردن دارند و تمایل به زندگی طولانی‌تر و اجتناب از اختلال شناختی در زندگی دارند.

افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر در کار، چه ویژگی‌هایی دارند؟

افرادی با مسئولیت پذیری در کار ویژگی‌های منحصر به فردی ندارند. آن‌ها تنها کارشان را به بهترین و کامل‌ترین وجه ممکن انجام می‌دهند. از جمله ویژگی‌های اصلی افراد مسئولیت پذیر در کار اینهاست:

افراد مسئولیت پذیر در کار، صلاحیت دارند و شایسته‌اند

صلاحیت و شایستگی یعنی فرد در مورد توانایی‌ها و میزان توانمندی‌های خودش چقدر مطمئن است.
افرادی که مسئولیت پذیری در کار دارند، می‌داند که مدیریت مشکلات روزمره و متعارف در کارش را دارد و تصمیمات او برای حل مسئله، کیفیت بالایی دارند.
چنین فردی می‌داند که شایسته تصدی آن شغل است. شاید بتوانیم این موضوع را با عزت نفس یکی بدانیم. افراد شایسته، عزت نفس بالایی هم دارند.

نظم و انضباط دارند

بدانید و آگاه باشید که افراد مسئولیت پذیر، عموماً از نظم و انضباط بالایی برخوردارند. آن‌ها می‌دانند هرچیزی را کجا می‌گذارند و حواسشان به وسایل و تجهیزات اطرافشان هست. آن‌ها همچنین معمولاً وسایلشان را تمیز و مرتب نگهداری می‌کنند. گاهی اوقات البته عکس این موضوع اتفاق می افتد. یک نفر به شدت مسئولیت پذیر است اما ممکن است خیلی شلخته هم باشد.

آن‌ها وظیفه شناس هستند

افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر، اغلب پایبند به اصول و مقررات‌اند و وظایفشان را در اولویت قرار می‌دهند. اینکه شخص تا چه اندازه به تعهدات و وظایف خود عمل می‌کند و به چه میزان، یک فرد قابل‌اتکا محسوب می‌شود. فرد مسئولیت پذیر از زیر بار وظایف هرگز شانه خالی نمی‌کند. او حتی اگر کار برایش سخت باشد، آن را انجام می‌دهد. حتی اگر با انجام ندادنش اتفاقی نیفتد. حتی اگر کسی نداند و او را نبیند.

برای موفقیت سازمان تلاش می‌کنند

فردی که مسئولیت پذیری در کار دارد، برای موفقیت سازمان تلاش می‌کند و برایش به شدت حیاتی است. او دچار روزمرگی نمی‌شود و دقیقاً با برنامه و هدفمند است. هدف البته در کنار سرسختی و تلاش زیاد معنا پیدا می‌کند.
فرد مسئولیت پذیر البته چشم به جایگاه‌های بالاتر در سازمان هم دارد. ولی نه به آسانی. او برای این امر تلاش می‌کند و جایگاه‌های بالا را تنها موقعی حق خودش می‌داند که از انجام تمام مسئولیت‌های جایگاه فعلی مطمئن شود.

دیسیپلین شخصی دارند

نظم و انضباطی که کمی بالاتر گفتیم، منظور نظم بیرونی و سازمانی بود؛ اما کسانی که مسئولیت پذیری در کار دارند، یک نظم درونی به نام دیسیپلین هم دارند.
این تفاوت آن‌ها با افراد وظیفه نشناس است. چون ما شاید مجبور شویم نظم بیرونی را رعایت کنیم اما نظم داخلی چیزی است که تا خودمان نخواهیم نمی‌توانیم رعایتش کنیم.
مثلاً وقتی بدانیم دیر رسیدن با جریمه شدن همراه است، حتماً آن را رعایت می‌کنیم؛ اما آیا سازمان ما که سیگار کشیدن را ممنوع نکرده است. اگر بتوانیم سیگار نکشیم و این قرار را با خودمان بگذاریم و به آن عمل کنیم، دیسیپلین داریم.

دیسیپلین در یک کلام یعنی احترام و وفاداری به قوانینی که خودمان وضع کرده‌ایم

کسی که دیسیپلین داشته باشد، اهمال کاری نمی‌کند.
اهمال کاری یکی از بزرگ‌ترین آفت‌های کسانی است که مسئولیت پذیر نیستند. به شما پیشنهاد می کنم ابتدا در آزمون رایگان زیر شرکت کنید تا ببنید اصلا اهمال کار هستید یا خیر:

آزمون اهمال کاری و تنبلی

سپس مقالات زیر را در مورد اهمال کاری بخوانید:

تعریف اهمال کاری چیست؟ دلایل و راهکارهای رفع اهمال کاری و معرفی کتاب اهمال کاری

چند راه‌حل کاربردی برای جلوگیری و درمان اهمال کاری

 

 محصول عالی زیر برای رفع اهمال کاری بسیار کاربردی است:

از اهمال کاری و تنبلی تا موفقیت

با فکر و سنجیده عمل می‌کنند

یکی دیگر از ویژگی‌های افرادی که مسئولیت پذیری در کار دارند، تسلط بر خود و دوری از شتاب‌زدگی و تصمیم گیری احساسی است. آن‌ها قبل از گرفتن یک تصمیم جوانب آن را می‌سنجند. ضمن اینکه بعد از سنجیدن تمام جوانب، دیگر به سادگی نمی‌توانیم تصمیمش را عوض کنیم. چون به سادگی این تصمیم را نگرفته که به سادگی هم آن را از دست بدهد.
اما مقایسه کنید با افرادی که مسئولیت پذیر نیستند.
آن‌ها یک روز تصمیم می‌گیرند یک کسب و کار خدماتی راه بیندازند و روز دیگر به فکر فعالیت در بازاریابی‌های شبکه‌ای هستند.
او توانایی تصمیم گیری درست و حسابی و ثبات در کار را ندارد.

افراد مسئولیت پذیر در کار، عزت نفس بالایی دارند

مسئولیت پذیری در کار ارتباط ویژه‌ای با عزت نفس دارد. این افراد مسئولیت پذیر بودن و وظیفه شناسی را یک فرصت ارزشمند در زندگی و برای رشد می‌دانند؛ بنابراین وقتی چنین حسی دارند، یعنی به دنبال رشد و توسعه فردی خود هستند و عزت نفس بالایی را می‌خواهند.
مفهوم عزت نفس را از لینک‌های زیر دنبال کنید:

عزت نفس چیست؟ آزمون آنلاین عزت نفس و راهکارهای عملی افزایش آن

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس

چطور در کار مسئولیت پذیرتر شویم؟

مسئولیت پذیری در کار هم رضایت شخصی را در پی دارد و هم رضایت کارفرما و یا مدیر شرکت و رهبر سازمان را. افرادی که مسئولیت پذیر نیستند، حتی در صورت انتقاد رئیس یا مدیرشان برآشفته می‌شوند و این انتقادات را غیرمنصفانه تلقی می‌کنند.
اگر می‌خواهید فردی وظیفه شناس و با وجدان کاری بالا باشید، خود را از منطقه راحتی خارج کنید و مسئولیت‌هایتان را -هرچند و کوچک و ناچیز به نظر برسند- به درستی و در نهایت دقت انجام دهید. مسئولیت پذیری در کار راهی بسیار خوب برای رشد شخصی و حرفه‌ای است. با وجدان بودن گاهی اوقات می‌تواند سخت باشد (!)، اما این چیزی است که به شما در ایجاد پیشرفت واقعی در یک سازمان کمک می‌کند. پس خودتان را به یک چالش همیشگی دعوت کنید و راه‌های زیر را امتحان کنید:

میزان وظیفه شناسی و مسئولیت پذیری در کار خودتان را بسنجید

شما چقدر وظیفه شناسید؟ آیا قبل از اینکه به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و موبایلتان سر بزنید، کار خود را تمام کردید، یا در طول روز دائماً گوگل می‌کنید و به کارهای شخصی خود می‌رسید؟ آیا از قبل برای کار روزانه‌تان برنامه ریزی می‌کنید یا باری به هر جهت هرچه شد شد؟ آیا قبل از بر عهده گرفتن یک مسئولیت به خوبی در مورد آن فکر می‌کنید؟ زوایای آن را می‌سنجید؟ آن را به خوبی ارزیابی می‌کنید؟
خود آگاهی و تمرکز خود را نیز در نظر بگیرید. در هر لحظه حال شما چطور است؟ به راحتی می‌توانید ذهن خود را از موضوعات دیگر راحت کنید و روی وظایف خود تمرکز کنید؟
بدون اینکه بدانید وضعیت کنونی وجدان کاری‌تان چگونه است هم نمیتوانید بدانید که چقدر باید مسئولیت پذیرتر شوید. پس سؤالات زیر را ابتدا از خود بپرسید و حتماً صادقانه پاسخ آن‌ها را بنویسید.

• وقتی بر سر کارتان هستید، تمرکزتان بر کارتان هست و پاسخ به تلفن را می‌گذارید برای پایان کار؟
• وقتی برای کاری می‌خواهید مرخصی بگیرید، حتماً وظایفتان را به کسی دیگر محول می‌کنید یا رهایش می‌کنید؟
• وقتی مسئولیت انجام کاری را پذیرفتید، حتماً تا انتها آن را پیگیری می‌کنید؟
• برایتان مهم است که سازمانتان چه مسیری را طی می‌کند؟
• انجام نشدن کارها شما را ناراحت و مضطرب می‌کند؟
• شما از ترس جواب دادن به مدیر و اجبار کارها را انجام می‌دهید یا احساس مسئولیت واقعی دارید؟

و…

مهم‌ترین کارها را انجام دهید و اولویت بندی کنید

حتی اگر لیست کارهایتان طولانی است، دقت کنید که از انجام چند کار اجتناب کنید. در عوض، در یک زمان بر روی یک چالش تمرکز کنید و مهم‌ترین کارها را اول انجام دهید.
به این ترتیب کیفیت کار شما بالا خواهد رفت و شما فرصت برای استراحت هم به اندازه کافی خواهید داشت. ضمن اینکه بعداً می‌توانید کارهای کم اهمیت‌تر را انجام دهید.

موبایل، آفت بزرگ مسئولیت پذیری است

یکی از بزرگ‌ترین چیزهایی که باعث اهمال کاری و در نتیجه عدم مسئولیت پذیری و کاهش وجدان کاری می‌شود، گیر کردن در موبایل است.
حتماً خودتان هم اعصابتان خورد می‌شود وقتی در اداره‌ای می‌بینید که کارمندان مشغول بازی و ور رفتن به موبایلشان هستند. موبایل را در هنگام کار کنار بگذارید و باور کنید هیچ اتفاقی نمی‌افتد. در عوض می‌بینید که کیفیت کارتان به مراتب بالاتر می‌رود.
برای این کار برنامه ریزی کنید.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به یک ساعت هنگام ظهر و استراحت و بقیه را به بعد از ساعات کاری موکول کنید.
از نظر اخلاقی هم خدمت به ملت خیلی خیلی ارزشمندتر از کارکردن با موبایل است!
مقاله زیر را بخوانید و از آفات موبایل آگاه‌تر شوید:

اعتیاد به موبایل ؛ اعتیاد عصر حاضر…!

نظم و انضباط داشته باشید، مسئولیت پذیرتر شوید

نظم و سازمان‌دهی کاری باعث بهبود وظیفه شناسی و افزایش مسئولیت پذیری در کار می‌شود. نظم مهم‌ترین ستون وظیفه شناسی و وجدان کاری است به خصوص وقتی حجم کاری سنگینی داریم. بی نظمی یک طعمه است برای رها کردن مسئولیت و حواس پرتی و به تعویق انداختن کارها.
برای مدیریت زمان حتماً از لینک‌ زیر کمک بگیرید:

مدیریت زمان و برنامه ریزی

مسئولیت پذیری در کار را به عادت تبدیل کنید

ساخت عادات پایدار به خوبی کمک می‌کند تا به تدریج وجدان کاری بالاتری از خود نشان دهید. ایجاد عادات خوب می‌تواند زندگی شما را به میزان زیادی بهینه‌تر و کاراتر کند. چون با عادات خوب، به فکر و تلاش کمتری برای تحویل مداوم مسئولیت‌های مهم نیاز دارید. توجه داشته باشید که کدام رفتارها به نفع شما هستند – مثل وقت‌شناسی یا مدیریت زمان – و آن‌ها را به روتین یا عادات خوب تبدیل کنید.
اگر دوست دارید ساخت عادات پایدار را یاد بگیرید، حتماً سری به لینک زیر بزنید:

هفت عادت کسانی که طرز فکر رشد دارند

 

بر روی تمرکز خود کار کنید

اگر مزاحمت‌های مختلف سریعاً حواستان را پرت می‌کند و باعث کاهش مسئولیت پذیری شما می‌شود، احتمالاً تمرکزتان خیلی کم است.
با بهبود توانایی تمرکز خود می‌توانید استاندارد کار خود را بالاتر ببرید و بیشتر بر روی مسئولیت‌های خود تمرکز کنید. سعی کنید توجه خود را از طریق مدیتیشن و تمرکز بر روی اندیشه و با بهبود محیط، تغذیه و طرز فکر خود تمرین کنید.
اول مقاله زیر را بخوانید:

چگونه تمرکز خود را بالا ببریم؟ بهترین راه های افزایش تمرکز

سپس برای یادگرفتن مدیتیشن به لینک‌ زیر بروید:

چگونه مدیتیشن کنیم؟
و سپس برای داشتن یک طرز فکر عالی و یک سبک زندگی فوق العاده بر روی تصویر زیر کلیک کنید:

مسئولیت پذیری در کار فقط این نیست که بنشینید کارتان را انجام دهید و به خانه بروید. تا اینجا درست اما تعامل سازنده با دیگران ایجاد ارتباطات خوب، توجه به رشد و مسیر سازمان و دلسوزی نسبت به کاری که انجام می‌دهید هم پایه‌های دیگری برای مسئولیت پذیری در کار هستند.
شما باید علاوه بر خودتان، نیازهای سایر همکارانتان را هم درک کنید و بیشتر فکر کنید که چطور با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید. این نگرش مثبت و باز به احتمال زیاد شهرت شما را افزایش خواهد داد و می‌تواند شما را از به انزوا فرو رفتن محافظت کند.

با رئیس و مدیران خود صحبت کنید

افراد مسئولیت پذیر تعامل خوبی با افراد ارشد خود در سازمان دارند. آن‌ها قبل از اینکه مسئولیت کاری را بر عهده بگیرند، مطمئن می‌شوند که به دقت به خواسته‌های مدیرشان پی برده‌اند.
بنابراین اولین گام این است که بدانید برای انجام کارهایتان چطور می‌توانید تعامل بهتری با مدیران خود داشته باشید.
ضمناً شما باید بدانید به چه مهارت‌ها و دانشی نیاز دارید و چطور می‌توانید یک برنامه ریزی دقیق برای انجام وظایف روزانه خود داشته باشید.

در آخر باید بگویم اگر شما فردی مسئولیت پذیر و با وجدان کاری بالا هستید، قدر خود را بدانید و همواره به فکر رشد باشید.
اگر هم چنین فردی را دارید قدرش را بدانید و حسابی از او محافظت کنید. چون می‌تواند باعث ارتقای سازمان شما شود.

شما چقدر مسئولیت پذیر هستید؟ لطفا در کامنت ها برای ما بنویسید.

به زودی آزمونی در زمینه مسئولیت پذیری هم در سایت بیشتر از یک نفر منتشر خواهیم کرد.