چگونه کودکان انتقاد پذیر پرورش دهیم؟ آموزش انتقاد پذیری به کودکان

انتقاد‌‌پذیری را می‌توان مانند هر مهارت دیگری از کودکی تمرین کرد. به‌صورت کلی یکی از مهم‌ترین ضعف‌های ما در بزرگسالی انتقادناپذیری است و این، اهمیت پرورش کودکان انتقادپذیر را بیشتر می‌کند. آموزش مفهوم کلمه انتقاد چیست و چرا اهمیت دارد به کودکان امری ضروری است. در این مقاله ابتدا به تعریف انتقاد‌‌پذیری در کودکان و موانع آموزش آن در کودکی و سپس به نحوه آموزش انتقاد پذیری به کودکان می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

انتقاد‌‌ پذیری در کودکان

به‌صورت کلی ما انسان‌ها برای انتقاد‌‌پذیر بودن نیازمند توانایی استدلال منطقی و معقولانه هستیم. شاید تعاریف مختلفی از انتقاد پذیری شنیده باشید اما به درک صحیح از کلمه انتقاد پذیری چیست نرسیده باشید، در واقع ما برای انتقاد‌‌پذیر بودن باید بتوانیم جنبه‌ها و عوامل بیرونی و درونی مؤثر بر هر اتفاقی را مورد تحلیل و وارسی قرار دهیم و در نحوه واکنشمان بازنگری داشته باشیم.

نکته مهمی که در رابطه با کودکان وجود دارد این است که توانایی‌های شناختی آن‌ها در حال رشد است و نمی‌توانند معقولانه تفکر و استدلال کنند. به همین خاطر سخن از انتقاد‌‌پذیری در کودکی خیلی نمی‌تواند معقول و منطقی باشد. بااین‌حال ما به عنوان والدینِ یک کودک می‌توانیم تغییراتی در رفتارهای خود ایجاد کنیم و باورهایی را در ذهن کودک پرورش دهیم که به انتقاد‌‌پذیری بیشتر کودک در بزرگ‌سالی کمک کنند.

7 نکته برای آموزش انتقاد پذیری به کودکان

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم ما برای پرورش کودکان انتقادپذیر نیازمندیم که در نوع تربیت خود دقت کنیم و باورهای خاصی را در ذهن آن‌ها پرورش دهیم و به آن‌ها بیاموزیم که اهمیت و فواید انتقاد پذیری چیست؟ در این قسمت به بررسی چند مورد از این باورها می‌پردازیم:

از تحقیر و سرزنش کودک خود بپرهیزید

یکی از مهم‌ترین عواملی که پذیرش انتقاد را برای ما سخت می‌کند زخم‌هایی است که از کودکی بر تن ما مانده‌اند. به میزانی که این زخم‌ها و تحقیر شدن‌ها بیشتر باشند ما در بزرگ‌سالی تحمل کمتری برای پذیرش انتقاد را داریم. پس این برای والدین ضروری است که از تحقیر کودک خود خودداری کنند و او را در دام تله‌ بی‌ارزشی نیندازند.

به کودک خود بیاموزید که انتقاد به معنی حمله به او نیست

 

مغز ما به‌صورت پیش‌فرض انتقاد را نوعی حمله در نظر می‌گیرد. به همین خاطر است که واکنش اولیه ما به انتقاد معمولاً واکنشی منفی است. بااین‌حال شما می‌توانید یا گفت‌وگو با کودکتان دید او را نسبت به انتقاد تلطیف دهید و به او بیاموزید که فردی که انتقاد می‌کند لزوماً قصد حمله و تخریب او را ندارد.

به کودک خود بیاموزید که نقص، عضو جدایی‌ناپذیر همه انسان‌هاست

بسیاری از ما زمانی که مورد انتقاد قرار می‌گیریم به هم می‌ریزیم چرا که نمی‌توانیم بپذیریم که ما هم نقص‌های خود را داریم. والدین در تربیت کودک بسیار باید به غسل نکته تأکید داشته باشند که همه انسان‌ها پر از نقص‌اند. هیچ‌کس بی‌عیب نیست و هیچ‌کدام از ما مستثنا نیستیم.

به کودک خود بیاموزید که با وجود نقص‌هایش نیز دوست‌داشتنی است

 

بسیاری از والدین بعدازاینکه کودکشان اشتباهی را مرتکب می‌شوند فوراً به او می‌گویند که دیگر دوستش ندارند. کودک رفته‌رفته این باور را در خود شکل می‌دهد که برای اینکه دوست‌داشتنی باشد باید از هر نقصی به دور باشد. این موضوع باعث می‌شود که کودک پس از هر انتقادی فوراً احساس طرد شدن کند و گمان کند که دیگر دوست‌داشتنی نیست. بااین‌حال والدین در رفتار خود با کودک باید به او بیاموزند که نقص عضوی جداناپذیر از انسان است و ما آن‌ها را با نقص‌هایشان دوست داریم.

به کودک خود بیاموزید که ارزشمندی‌ وابسته به واکنش دیگران نیست

باور مخرب دیگری که در بزرگ‌سالی باعث عدم تحمل انتقاد می‌شود ناتوانی در فاصله‌گذاری میان واکنش دیگران و هویتمان است. والدین وظیفه دارند که به کودک بیاموزند هویت او به نظر دیگران گره نخورده و بازخورد دیگران در ماهیت و واقعیت یک فرد نمی‌تواند تغییری ایجاد کند.

به کودک خود بیاموزید که دیگران حق دارند با او مخالف باشند

یکی دیگر از عواملی که باعث به‌هم‌ریختگی ما پس از انتقاد می‌شود این است که ما از دیگران انتظار داریم همواره با ما هم‌نظر باشند و ما را تأیید کنند. بااین‌حال ما باید به کودک خود بیاموزیم که انسان‌ها از یکدیگر متفاوت‌اند و جهان‌بینی‌های متفاوتی دارند. پس دیگران حق دارند که با او مخالف باشند.

خودتان نمونه فردی انتقاد‌‌پذیر برای کودک باشید

در کودکی هیچ چیز به اندازه مشاهده رفتار والدین و الگوبرداری نمی‌تواند به کودکان کمک کند. والدین باید ابتدا روی خود کار کنند و نسبت به انتقادات کودک و دیگران پذیرا باشند. کودک با دیدن واکنش والدین خود به انتقاد ادراکات مهمی را در رابطه با انتقاد در خود شکل می‌دهد که بسیار بر انتقاد‌‌پذیر بودن یا نبودن او تأثیر می‌گذارند.

سخن پایانی

در این مقاله ما به توضیح انتقاد‌‌پذیری در کودکان و نحوه‌ پرورش آن پرداختیم. به‌صورت کلی انتقاد‌‌پذیری نیازمند توانایی استدلال و تفکر منطقی است و کودکان ازآنجایی‌که در طی مراحل رشدی هستند، توانایی استدلال منطقی را از ابتدا ندارند و رفته‌رفته این مهارت را پرورش می‌دهند. بااین‌حال والدین از کودکی با کاشتن باورهای خاصی در ذهن کودک می‌توانند به انتقاد‌‌پذیر شدن آن کودک در بزرگ‌سالی کمک کنند. مهم‌ترین این باورها ارزشمند و دوست‌داشتنی بودن کودک فارغ از اشتباهات او و واکنش دیگران است.

 

چطور با کودک لجباز و انتقاد ناپذیر رفتار کنیم؟

بسیاری از ما با کودکانی روبرو می‌شویم که لجباز هستند. نجوه رفتار با این کودکان، باید حرفه‌ای و اصولی باشد؛ چون کودکان روحیات حساسی دارند و نحوه غلط برخورد با آنان، می‌تواند آینده‌شان را تحت تاثیرات بدی قرار دهد. پس با بهترین روش‌های رفتار با کودکان انتقاد ناپذیر و لجباز، در دوره زیر آشنا شوید. روی لینک زیر کلیک کنید: