ترک عادت های عصبی

می دانید که نباید انجامش دهید، اما انجامش می دهید!

این شاید مختصرترین و کوتاه ترین تعریف از عادات عصبی باشد!

چه جویدن ناخن باشد، چه پرخوری و یا ور رفتن وسواس گونه با موها!

عادت‌های عصبی بسیاری از افراد را گرفتار می‌کنند و به نظر نمیرسد بشود نقطه توقفی برایشان در نظر گرفت…

اما چرا ما این رفتارها را بروز می دهیم؟ آیا رفتارها و عادت های عصبی اثرات مخرب و زیان آوری دارند؟

در اینجا نگاهی به برخی از این عادات داریم و راه هایی برای ترک عادت های عصبی به شما پیشنهاد می کنیم. یک راهنمای جمع و جور و ساده. شما می توانید در قسمت نظرات، این راهنما را کامل تر کنید و یا از تجربیات خودتان در زمینه عادت ها بنویسید.

همیشه هم منشاً عصبی ندارند…

با وجود اینکه عادت هایی مثل پرخوری، کندن پوست لب، تکان دادن شدید پاها یا ضربه زدن آرام به میز اغلب منشاً عصبی دارند، این رفتارها می توانند در زمان های گوناگون توسط افراد گوناگون و به دلایل گوناگون رخ بدهد. مثلاً در زمان خواب که ما هیچ اراده ای بر رفتارمان نداریم!

اینکه چرا این رفتارها ادامه دار است به این علت است که با ادامه دادن رفتارهای عصبی، فرد احساس رضایت در خود حس می کند.

خانم گلدبرگ، روانشناس آمریکایی می گوید:

«مغز به هرگونه عادت تداوم دار، پاداش می دهد و باعث ادامه یافتن آن می شود. پس بهترین کار نه ترک عادات بد بلکه جایگزینی آن با عادات خوب است»

خیلی از اعمالی که ما انجام می‌دهیم، از درون ما سرچشمه می گیرد.  خیلی دیگر هم منشاً بیرونی دارند و ناشی از شرایط هستند…

مثلاً وقتی تحت فشار هستیم و یا عصبی هستیم، رفتارهای عادتی خاصی را از خود بروز می‌دهیم…

عادات عصبی مثل جویدن ناخن اصلا منطقی به نظر نمی‌رسد و این عادت به مرور زمان بدتر می‌شود تا جایی که به بدن صدمه می‌رساند. عادات عصبی آسیب هایی به بدن وارد می کند.

توصیه ما در همین لحظه خواندن این مقاله است: عادات موفق‌ترین افراد جهان در کتاب «High Performance Habits»

آیا منظور ما از عادت های عصبی همان تیک عصبی است؟

تیک های عصبی معمولاً به دسته ای از رفتارهای غیر ارادی گفته می شود. در حالی که اغلب عادت های عصبی ارادی هستند.

مثلاً وقتی قسمتی از ماهیچه شما شروع به زدن می کند، احتمالاً تا زمانی که متوقف شود، کاری از دست شما بر نمی آید. اما وقتی دائماً شانه خود را بالا می اندازید، احتمالاً یک عادت عصبی دارید که می توانید آن را فوراً متوقف کنید.

افسانه یا واقعیت؟ مقاله زیر را بخوانید:

آیا ترک عادت در 21 روز یک افسانه است؟

چند عادت عصبی نه چندان خوب و روش هایی برای درمان آن

عادت های عصبی گستره وسیعی دارند. اما برخی از مهم ترین هایشان را در اینجا مطالعه کنید، ببینید چطور می تواند آسیب زننده باشد و سپس کمی در مورد ترک عادت های عصبی با هم بحث میکنیم:

جویدن ناخن

یکی از شایع ترین عادت های عصبی جویدن ناخن است. احتمال دارد شما هم دچار این عادت عصبی باشید. عادت به ناخن جویدن معمولا از دوران کودکی شکل می‌گیرد. هر چه ظاهر ناخن ناهموارتر شود. تمایل به ناخن جویدن بیشتر می‌شود. برخی افراد حتی سراغ بافت‌های اطراف ناخن می روند و آنها را هم می جوند. 

چرا عادت بدی است؟

ناخن جویدن هم آسیب های جسمی دارد و هم روحی. 

پوست شما با جویدن ناخن، ملتهب می‌شود. این التهاب می تواند باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن شود. همچنین به تدریج، ممکن است باعث آسیب به باقت ناخن ها و در نتیجه ضعیف شدن آنها شود.

به طور اجتماعی ناخن جویدن عادت ناخوشایندی است که می‌تواند باعث تحقیر، سرکوب‌های احساسی و آسیب‌های اجتماعی شود. علاوه بر اثرات روحی روانی و سلامتی، ناخن جویدن به طور کلی از نظر دیگران نوعی رفتار ناخوشایند در نظر گرفته می‌شود.

برای ترک عادت ناخن جویدن چه کنیم؟

برای ترک این عادت باید دستان خود را همیشه تمیز نگه دارید و با دستکش آنها را بپوشانید و در صورت امکان از محصولات موجود در بازار که با لایه‌ای تلخ روی ناخن را می‌پوشانند، استفاده کنید.
کلید موفقیت درترک عادت بد ناخن جویدن، این است که انگیزه لازم برای ترک این عادت را داشته باشید.

چک کردن دائمی تلفن همراه

این دیگر عادت تقریباً همه ماست! شاید ندانیم که اعتیاد به موبایل، تازه ترین و فراگیرترین اعتیاد عصر کنونی است و آسیب های آن درست به اندازه اعتیاد به مواد مخدر است. با این تفاوت که به روح و روان ما ضربه می زند.
چک کردن دائمی موبایل از شایع ترین عادت های عصبی است. 

چرا عادت بدی است؟

به ده ها دلیل، این عادت می تواند آسیب زننده باشد. 

اما مهم ترین آسیبی که چک کردن دائمی موبایل به شما وارد می کند، گرفتن تمرکز شماست. حتماً می دانید که مولتی تسکینگ یا چندکار همزمان انجام دادن، چقدر می تواند تمرکز را بر هم بزند. چک کردن موبایل هم می تواند آسیب های خودش را داشته باشد.

برای ترک اعتیاد به موبایل چه کنیم؟

شاید بد نباشد بدانید یک طراح استرالیایی گجتی را طراحی کرده که در نبود یک موبایل واقعی به داد ما برسد و کمک کند تا عادت ناخوشایند خود را ترک نماییم.

آقای «کلمنز شیلینگر»  نام این موبایل قلابی خود را «موبایل جایگزین» گذاشته و معتقد است این ابزار کمک خواهد کرد تا افراد اعتیاد خود به چک کردن های مکرر تلفن های هوشمند را برای تماس یا پیام جدید ترک کنند!

موبایل جایگزین شیلینگر از یک بدنه پلاستیکی ساده و ردیفی از گوی های متحرک تشکیل شده که فرد می تواند علاوه بر چرخواندن خود موبایل در دست با گوی ها نیز بازی کنند. گوی های مورد اشاره به کاربر کمک می کنند که برخی از ژست های حرکتی روی موبایل خود چون اسکرول کردن، سویپ و زوم دو انگشتی را انجام دهند.

اما راهکارهای اصلی ترک اعتیاد به موبایل را از لینک زیر دنبال کنید و این مقاله کاربردی را مطالعه کنید:

چگونه اعتیاد به گوشی را از بین ببریم؟

تکان دادن شدید پاها

یکی دیگر از عادت بد عصبی تکان شدید و سریع پاهاست.

تکان دادن پا می‌تواند بر اثر بی‌قراری یا نگرانی باشد، معمولاً افراد کم صبر وقتی در استرس قرار می‌گیرند و باید مدت زمانی را صبر کنند، بی قراری و بی‌تابی را با تکان دادن پاهایشان نشان می‌دهند.

چرا بد است؟

با توجه به نوع نشستن این عادت می‌تواند به سلامت ما آسیب بزند.

مثلاً اگر به گونه‌ای می‌نشیند که یک پا را روی دیگری می‌اندازید، فشار بدن به جای اینکه بین استخوان‌های باسن پخش شود،‌ فقط روی یک طرف خواهد بود. شانه‌ها در حالت تعادل نیستند و گردن برای  اینکه سر را مستقیم نگه دارد باید فشار بیشتری تحمل کند.

شاید در این حالت احساس آرامش داشته باشید، اما نمی‌دانید که حالات مختلف نشستن چقدر می‌تواند روی سلامت بدن تأثیرگذار باشد. 

در مدتی کوتاه، تکان شدید پاها می تواند هم روی اعصاب سیاتیک و هم ستون فقرات اثرگذار باشد.

سردرد و دیگر دردهای عضلانی نیز می‌تواند از عواقب این  عادت نه چندان خوب باشد.

برای ترک تکان دادن پاها چه کنیم؟

یکی از راه های ترک عادت های عصبی مثل تکان دادن شدید پاها، این است که این افراد راه‌های صحیح نشستن را یاد بگیرند و در طول روز بارها حالت نشستن و حالات بدن خود را بررسی کنند. اگر شرایط وخیم شود، احتیاج به انجام حرکات ورزشی، کششی و یا درمان‌های خاص دارید.

همچنین رعایت بهداشت خواب، پرهیز از مصرف الکل و مواد حاوی کافئین می‌تواند در کاهش این اختلال مؤثر باشد.

---

در کتاب «قله» از اندرس اریکسن و ترجمه «پیام بهرام پور»، از تحقیقات شگفت انگیز پیرامون موفقیت و تخصص در هر کاری، رمزگشایی شده است:

کتاب قله 

---

 

بازی کردن با موها و کشیدن مو

کشیدن موها از دیگر عادات عصبی است. انجام این کار به این افراد آرامش می‌دهد و کمی از خشم و اضطراب آنها را کم می‌کنند. 

این عادت اگر پیوسته انجام گیرد، باعث آسیب به بافت موها می شود. به کشیدن موها در صطلاح «تریکوتیلومانیا» گفته می شود. 

چرا بد است؟

دیده شده که کشیدن موها باعث کچلی منطقه ای از سر شده است. کشیدن مو از پوست سر اغلب لکه های بدون مو پراکنده ای ایجاد می کند که باعث ایجاد آشفتگی شدید می شود و می تواند عملکرد اجتماعی یا شغل را مختل کند.

افراد مبتلا این اختلال ممکن است موهای خود را از دست بدهند. فولیکول های مو آسیب می‌بینند و حتی گاهی ریشه مو را از بین می‌برد. به طور کلی این عادت هم مانند ناخن جویدن، عادت خوشایندی نیست و باید با یک عادت خوب جایگزین شود.

برای ترک کشیدن مو چه کنیم؟

 بهترین راه برای مقابله با این عادت استفاده از روش‌های رفتار درمانی است و باید هر چه زودتر این عادت را کنار بگذارید.

درمان هایی که به سایر اختلالات روانپزشکی که اغلب در ارتباط با اختلال کندن مو مرتبط هستند، مانند افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد، کمک می کنند، می توانند بخش مهمی از درمان باشند. 

ساییدن دندان ها

دندان قروچه در خواب مشکل عصبی محسوب نمی شود. اما ساییدن دندان ها به هم در مواقع استرس می تواند نشانه ای از رفتارهای عصبی باشد. 

اگر شما در هنگام خواب دندان قروچه میکنید ممکن است که در شرایط استرس زا نیز این کار را انجام دهید. این رفتار شما را عصبانی، مغرور و مضطرب نشان میدهد. در زمان های آینده که این احساس به شما دست داد به آرامی یک نفس عمیق بکشید و عضلات صورت خود را شل کنید این کار باعث تمدد اعصاب شما میشود.

چرا بد است؟

این کار ممکن است به دندان های شما و فک شما آسیب برساند. همچنین می تواند فرم بد شکلی به صورت شما بدهد و شاید باعث شود مورد تمسخر قرار بگیرید.

برای ترک ساییدن دندان ها به هم چه کنیم؟

استفاده از وسیله ای به نام گارد یا محافظ دهان یک راه خوب است. این وسیله بین دندان های بالا و پایین سدی ایجاد می کند که سبب متوقف شدن ساییدن دندان های دو فک روی هم می شود.

همچنین یک راه دیگر برای ترک عادت های عصبی مثل دندان قروچه، آزاد و شل نگه داشتن عضلات صورت در طول روز است. اگر این کار به یک عادت خوب تبدیل شود می تواند به فرد کمک کند تا بهتدریج این عادت را کنار بگذارد. می توان به بیمار توصیه کرد، در حالی که دندان ها از هم جدا و لب ها بسته هستند، زبان را در حال استراحت پشت دندان های بالا نگه دارد.

همچنین روش‌ های آرامش‌ بخشی، مدیتیشن، ماساژ و یوگا باعث آرامش اعصاب شما شده و احتمال ترک عادت های عصبی را بالاتر می برد. گرفتن دوش آب گرم، گوش دادن به موسیقی ملایم یا خواندن کتاب قبل از خواب می تواند در دستیابی به آرامش مؤثر باشد.

این مقاله مرتبط است و کاربردی. پس بخوانیدش: چگونه ذهنی آرام داشته باشیم؟

جویدن مداد و خودکار

خودکار یا مدادی که سرش جویده شده باشد، تصویر آشنایی برای اغلب ماست. اما این کار می تواند یک عادت عصبی تلقی شود. آیا شما هنوز هم این عادت را ترک نکرده اید؟

چرا بد است؟

آلودگی سر خودکار و مداد می تواند مهم ترین دلیل برای بد بودن این کار باشد. مقادیر زیادی میکروب که ما آنها را نمی بینیم، می تواند با جویدن این وسایل وارد دهان ما شود و سلامت دهان ما را به خطر بیندازد.

برای ترک جویدن خودکار و مداد چه کنیم؟

اولین توصیه ما این است که دائما دستان خود را بشویید تا از آلوده شدن اشیا مثل مداد، خودکار، میز و یا کیبورد کامیپوتر جلوگیری کنید.  برای ترک عادت‌های عصبی مثل جویدن خودکار هم سعی کنید سر خود را به چیز دیگری مثل نوشیدن قهوه یا چای گرم کنید.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن هم می تواند یک عادت عصبی دیگر باشد. اگر کماکان به سیگار کشیدن ادامه می‌دهید و فکر می‌کنید که سیگار می تواند به شما آرامش دهد،‌ بهتر است در این طرز فکرتان تجدید نظر کنید.

چرا بد است؟

دیگر کسی نیست که نداند سیگار کشیدن چه عوارض کوتاه و بلندمدتی دارد. شاید فکر کنید نیکوتین سیگار باعث می‌شود حس شادی به شما دست بدهد، اما نیکوتین دارویی محرک است که باعث می‌شود بیشتر عصبانی شوید.

نیکوتین باعث افزایش سطح هورمون دوپامین (هورمون شادی) می‌شود. از طرف دیگر، در صورت مصرف سیگار برای اینکه بتوانید نیکوتین را به مقدار کافی در سیستم بدن خود نگه دارید و اطمینان یابید که مقادیر فراوانی دوپامین در بدن شما ترشح شده ، باید حتما سیگار بکشید و در صورت عدم مصرف تصور می‌کنید که حالت عصبی و افسرده دارید.

سیگار موجب آسیب فراوان به ریه می شود و سلامت دستگاه تنفس را به خطر می اندازد.

سیگار می‌تواند روی اندام‌های مختلف و بافت‌های مختلف بدن تأثیر منفی به جای بگذارد.

برای ترک کردن سیگار چه کنیم؟

روش های بسیار مختلف دارویی، رفتاری و روانی برای ترک سیگار پیشنهاد شده است که می توانید با یک سرچ ساده در اینرنت، آنها را به دست بیاورید. 

برای ترک کردن سیگار و شروع زندگی سالم راه‌های گوناگونی وجود دارد که از میان آن می‌توان به رفتار درمانی، درمان با جایگزین‌های نیکوتینی و درمان دارویی اشاره کرد. ترکیب روش رفتار درمانی به همراه مصرف دارو بهترین و مؤثرترین روش برای ترک سیگار است. بعضی از انواع داروها همچون بوپروپیون و چمپیکس برای ترک سیگار استفاده می‌شوند که در میان تمامی داروها، چمپیکس (وارنیکلین) جز دسته داروهایی است که منحصراً برای ترک سیگار استفاده می‌شود. این دارو دریافت‌کننده‌های نیکوتینی را مسدود و مانع چسبیدن نیکوتین به آن‌ها می‌شود و این باعث می‌شود که میل به سیگار کم شود.

مطالعات انجام شده بر روی وارنیکلین نشان می‌دهد که حدود 44 درصد سیگاری‌ها پس از مصرف روزانه دو قرص وارنیکلین برای 12 هفته، سیگار را ترک می‌کنند. این رقم برای کسانی که دارو نما و بوپروپیون استفاده کرده‌اند به ترتیب 18 و 30 درصد بوده‌است.

و اما یک سمینار بزرگ و باشکوه در پیش است.

محمدپیام بهرام پور از تازه ترین یافته های علمی دنیا در مورد «قدرت عادت ها» می گوید و راهکارهای شگفت انگیزی برای ساخت عادات تازه در مسیر موفقیت به شما یاد می دهد.

روی تصویر زیر کلیک کنید: