اخیراً می‌بینیم که تعداد زیادی نرم افزار لاغری به بازار آمده و مردم از آنها استفاده می‌کنند. چند شرکت و موسسه دور هم جمع شده‌اند و برنامه‌هایی ساختند که با آن بتوانند گام‌هایی که برای بدنسازی و سلامت خود برمیدارید را بررسی کنند یا ببینند چند کالری در روز می‌خورید و چقدر از آنها چربی و چقدر از آنها به شکل مفید هضم می‌شوند.

همه اینها یک طرف! در طرف دیگر مشکلی که وجود دارد این است: بیشتر این نرم افزارها فایده ندارند!

در حقیقت، من دلایل خوبی دارم که ثابت می‌کند این‌ها شما را چاق‌تر هم می‌کنند!

تحقیقی به نام «راز کثیف تکنولوژی پوشیدنی»، می‌گوید: «این نرم افزارها، یک، نمی‌توانند برای مدت طولانی کاربران خود را متعهد نگه دارند.»، «دو، اکثر افرادی که چنین نرم افزارهایی روی گوشی خود نصب کردند، حالا دیگر از آنها استفاده نمی‌کنند و سه، عده‌ای از کابران هم بعد از 6 ماه نصب این نرم افزارها از استفاده از آن پشیمان شده‌اند.

3 ضررِ استفاده از نرم افزار لاغری

محققان در این تحقیق چند دلیل آوردند که نشان می‌دهد چرا مردم به نرم افزار لاغری خود نمی‌چسبند، کارهایش را مدام تکرار نمی‌کنند و لاغر نمی‌شوند؟ چرا این نرم افزارها اکثراً نتیجه عکس دارند؟ چرا ممکن است بجای لاغری و خوشی، موجب غم و اندوه بیشتر ما بشوند؟

1- تفاوت در کالری‌ها

اولین دلیل برای اینکه بدانیم چرا نرم افزار لاغری موجب چاقی ما می‌شود این است که براساس یک سری قوانین همه گیر می‌باشد. بیشتر این نرم افزارها مردم را مجبور به کمتر خوردن و ورزش بیشتر می‌کنند. از کابر می‌خواهند تا هر لحظه چک کنند چه می‌خورند و فعالیت‌های روزانه خود را ثبت کنند تا کاربر میزان خاصی کالری در روز دریافت کند، نه بیشتر و نه کمتر! حالا اگر زیاد بخوری و کمتر حرکت کنی، همانطور که همه ما می دانیم باید چاق شویم، درست است؟ اما نه! اشتباه شما اینجاست!

شواهد نشان می‌دهند که کالری‌ها متفاوتند. مثلاً دکترها تا مدت‌ها فکر می‌کردند که داروهای خاصی وجود دارند که موجب افزایش یا کاهش وزن می‌شوند چون میزان ترشح هورمون‌ها را بالا و پایین می‌کنند. اگر کم و زیاد کردن این داروهای به خصوص برای بیمار موجب تعادل انرژی و کالری در بدنش می‌شود، پس این داروها دیگر نباید موجب چاقی شوند. متاسفم که این را می گویم، ولی می‌شوند!

دکترها امروزه متوجه شدند که این اتفاق فقط توسط داروها رخ نمی‌دهد؛ یعنی فقط داروها نیستند که سطح ترشح هورمون‌ها را کم یا زیاد می‌کنند. یک سری غذاهای خاص هستند که موجب ذخیره چربی در بدن هستند مثل انسولین. طبق گفته‌ی دکتر پیتر آتیا، یکی از بنیانگذاران مقدمات علم تغذیه می گوید: غذاها به میزان یکسانی کالری تولید نمی‌کنند. کالری‌ها مهم هستند اما کمتر از تاثیری که غذاها روی بدن ما می‌گذارند!

کالری ذرت یا پفک و چیپس در یک نرم افزار لاغری شبیه همان میزان کالری است که پروتئین‌ها در بدن دارند. درحالیکه در واقعیت اینطور نیست.

ظاهراً، کالری‌ها فقط کالری نیستند و با یکدیگر فرق دارند ولی در نرم افزارها چنین چیزی رعایت نمی‌شود و شما فکر می‌کنید دارید وزن کم می‌کنید درحالیکه کالریِ فلان غذا (که نرم افزار می‌گوید کم کالری است) سطح ترشح هورمونی را بیشتر می‌کند که موجب چاقی است، نه لاغری!

2- ورزشی نمی‌کنید که موجب لاغری می‌شود!

ورزش احتمالاً برای شما مضر است!

نکند اشتباه خواندید؟ نه کاملاً درست است! اجازه دهید توضیح بدهم.

ورزش در بسیاری از مردم موجب پرخوری می‌شود و مردم طوری پرخوری می‌کنند انگار اجازه‌اش را دارند. در روانشناسی به این موضوع، اجازه اخلاقی می گویند؛ یعنی در یک زمینه از زندگی، کار خوبی کردیم پس اجازه داریم در زمینه دیگر به خودمان جایزه بدهیم.

به عنوان مثال در تحقیقات دیده شده مردمی که باور دارند قرص‌های مولتی ویتامین موجب سلامتی هستند، کمتر ورزش می‌کنند و دیگر تمایلی به خوردن غذاهای سالم ندارند و به دنبال ترک سیگار نیستند چون فکر می‌کنند مصرف قرص‌های ویتامین، همه مشکلات را حل می‌کند.

مثال دیگر دونده‌ها هستند. آن‌ها با اینکه می‌دوند اما وزنشان کمی بیشتر می‌شود. چرا؟ چون آنها باید کالری بیشتری مصرف کنند تا انرژی برای دویدن داشته باشند اما در کنار آن با نوشیدنی‌های پرانرژی و خوراکی‌های مختلف به خودشان جایزه می‌دهند. البته آنها دونده هستند! آن‌ها با این کار کمی از فواید ورزش دویدن را کاهش می‌دهند.

دلیل دیگری که مردم با ورزش، لاغر نمی‌شوند این است: طبق گفته گری توبس، «ورزش موجب گرسنگی است. شاید نه از همان اول ولی سرانجام گرسنگی را به همراه دارد. گری توبس در کتاب‌های خود برای این گفته‌اش دلیل و مدرک آورده و تحقیقات متعددی هم انجام داده است.

نرم افزار لاغریِ شما به این موضوع دقت نمی‌کند که با ورزش کردن و تحرک، انسان گرسنه‌تر می‌شود و انرژی خود را از دست می‌دهد. وقتی ما ورزش می‌کنیم، جریان خون باعث کاهش گلوکز در بدن می‌شود درنتیجه احساس گرسنگی می‌کنیم.

طی 200 هزار سالی که انسان‌ها زندگی کرده‌اند و روی زمین وجود داشته‌اند، نزدیک به 95% آن‌ها به سختی می‌توانستند غذا پیدا کنند. در حالیکه امروزه غذاهای شیرین، خوراکی‌ها و … به سادگی و با قیمت نسبتاً ارزان هستند، خوشمزه‌اند و در تمام مغازه‌ها دردسترس! اجداد ما مجبور بودند با ابزار خاصی بادام زمینی‌ها و فندق‌ها را بشکنند (تازه اگر نیاز نباشد اول آن ابزار را اختراع کنند)، حیوانات درشت هیکل را شکار کرده و با آرواره‌های خود تکه تکه کنند. حالا ما آناناس را به سادگی، نارگیل را راحتتر و موز و کرفس و سیب و انبه را بصورت آبمیوه به راحتی میل می‌کنیم. (درحالیکه که در یک ظرف 450 گرمیِ کوچک آبمیوه، 52 گرم شکر وجود دارد!)

ورزش، موجب گرسنگی ما می‌شود و ما روزانه مواد غذایی بیشتری می‌خوریم. از آنجایی که مواد غذایی ما امروزه شیرینی و مواد مضر بیشتری دارد به سرعت چاق می‌شویم درحالیکه خودمان اصلاً نمی‌فهمیم. چند قاشق ناهار بیشتر و یک گاز بیشتر از میوه‌ای که بعد از شام می‌خورید 300 کالری است که ما در 30 دقیقه روی دستگاه تردمیل آن را می‌سوزانیم.

من نمی‌گویم همه ورزش‌ها برای همه آدم‌ها مضر هستند. خودِ من، هر هفته سه روز می‌دوم و همه ما هزاران مقاله و مطلب درباره اینکه چقدر ورزش مفید است خوانده‌ایم. ولی مردم در یک جاروبرقی زندگی نمی‌کنند. یک جاروبرقی که تمام رفتارها و کارهای ما را در خود بمکد. روان شناسی و روان شناختی فراتری در هر کار، رفتار و ورزش است که تاثیرات متفاوتی روی هرکس دارد و ما باید از آنها آگاه شویم. نه تنها ما گرسنه می‌شویم بلکه سر تسلیم هم در مقابل وسوسه‌ها فرود می‌آوریم و فکر می‌کنیم چون ورزش کرده‌ایم، پس دیگر می‌توانیم کمی هم چیزی بخوریم!

نرم افزار لاغری شما، می‌خواهد ببیند شما چقدر وزن کم می‌کنید و چقدر در حین ورزش عرق می‌ریزید. دیگر به این نگاه نمی‌کند که بهتر است بعد از ورزش و وقتی گرسنه شدید چه مواد مغذی بخورید که وزن شما بدتر افزایش پیدا نکند. مردم به نرم افزار خود نگاه می‌کنند و می‌بینند چه کار خوبی کردند ولی فراموش می‌کنند به مواردی که نتیجه عکس دارد توجه داشته باشند. انجام رفتارهایی که اصلاً قصد انجامشان را نداریم و متوجهشان نمی‌شویم!

3- نگوییم «باید»!

بهترین ورزش در دنیا چیست؟ جواب این است: کاری که واقعاً انجام می‌دهید!

البته مردم هدف‌های سلامتی و خوش اندامی خود را کامل دنبال نمی‌کنند. وقتی شکست می‌خورند ناامید می‌شوند و بجای اصلاح برنامه لاغری خود، خودشان را مقصر می‌دانند. این چرخه همیشه تکرار می‌شود. کسی که می‌خواهد لاغر شود، با روش اشتباه شکست می‌خورد، ناامید می‌شود، هدفش را رها می‌کند و بعد دوباره از لاغری غمگین شده و با روش اشتباه به سمت لاغری و خوش اندامی پیش می‌رود و دوباره و دوباره. این کار فقط باعث می‌شود از خودمان متنفر شویم و همینطور بدتر سلامتی و اندامی که قبلاً داشتیم را هم در معرض خطر قرار دهیم.

بیشتر نرم افزارهای لاغری شکست می‌خورند و بی فایده هستند چون نمی‌دانند باید چه کار کنیم که به طور مکرر آن کارها را انجام دهیم تا برایمان عادت شوند و هدف بلندمدتی برای خود بسازیم.

به طور کلی همه نرم افزارها دارای خدمات متعددی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان کنند لذتبخش بودنشان است. استفاده از آنها مردم را سرگرم می‌کند ولی نرم افزار لاغری مضر است چون مردم را مجبور به انجام کارهایی در روز می‌کند که مردم از آنها متنفرند؛ بنابراین مردم نمی‌توانند آن کارها را برای مدتی طولانی به انجام برسانند و بعد از مدتی خسته می‌شوند و در کنار ضرر دیدن، نمی‌توانند هدف بلندمدتی هم برای خود انتخاب کنند.

روانشناختیِ واکنش پذیری به ما نشان می‌دهد که مردم وقتی می‌بینند مجبورند کاری را انجام دهند، در مقابلش مقاومت می‌کنند. شکل دادن به یک عادت از کارهایی است که مردم حس می‌کنند «باید» انجام دهند نه اینکه «می‌خواهند» انجام دهند ولی فقط در بلندمدت انجام پذیر نیست.

بله ما می‌توانیم به خودمان سختی بدهیم یا نرم افزاری روی گوشی خود نصب کنیم که چند روزی کارهایمان را چک کند اما در آخر تسلیم می‌شویم چون خیلی برایمان سرگرم کننده نیست و لذت نمی‌بریم. به خاطر همین است که فقط کسانی می‌توانند از چنین نرم افزارهایی استفاده کنند که از پیش‌تر زندگی، اهداف و کارهای خود را ثبت می‌کردند و برای غذاخوردن ها و ورزش کردن‌هایشان نظم و برنامه ریزی داشتند.

خیلی از نرم افزارها جدیداً به شکل بازی طراحی می‌شوند تا در کنار یک بازی به مردم عادت‌های خوب یا غذاخوردن صحیح را یاد دهند اما بازی‌ها هم روزی تمام می‌شوند و به مرحله آخر می‌رسند. وقتی بلاخره، سکه‌ها، الماس‌ها و امتیازهای شما تمام می‌شوند و این تجربه برای کاربران تکراری شده و آنها نرم افزار موردنظر را ترک می‌کنند.

نرم افزارهای لاغری در نسل‌های بعد باید روی این تمرکز کنند که مردم در حین تمرین، ورزش و رژیم گرفتن از کاری که می‌کنند لذت ببرند، برایشان واقعاً سودمند باشد و آنها را به هدف‌های بلندمدتشان برسانند.

مثلاً خودِ من، می‌دوم چون از دویدن لذت می‌برم نه بخاطر اینکه نرم افزار به من می‌گوید بدو تا لاغر شوی پس من هم باید بدوم، حالا اینکه دارم باالاجبار این کار را انجام می‌دهم یا نه مهم نیست. وقتی محبت به دیگران، کمک به آنها، فعالیت‌های بدنی جالت با جایزه‌های سودمند در برنامه‌ها باشد، کاربران بطور مکرر از آنها استفاده خواهند کرد. بعلاوه نرم افزار لاغری باید به ما کمک کند تا بجای کم غذا خوردن، صحیح غذا خوردن را یاد بگیریم و غذاهایی بخوریم که کالری آنها برای ما مفید باشد، نه اینکه موجب چاقی شود.

یک روز، بالاخره عده‌ای گردهم می‌آیند و چنین امکانات جدید و خارق العاده ای را به نرم افزارهای تغذیه و سلامت اضافه می‌کنند. فقط ما هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم پس تا آن موقع بهتر است احتیاط کنیم: با فکر غذایی را بخوریم و از تمام غذاها، خوراکی‌ها و مواد مغذی و میزان و نوع کالری که دارند آگاهی کامل داشته باشیم.

بهترین سبک زندگی دنیا

حرفه ای ترین افراد دنیا چطور زندگی می کنند؟

روی تصویر زیر کلیک کنید: