فن بیان و سخنوری در گفتگوی محمد پیام بهرام پور با جناب مرزبانی
- ۱۸ مهر ۱۴۰۰
سرفصل های مهم این مقاله:
فن بیان و سخنوری را می‌توان مانند شمشیر دو لبه‌ای در نظر گرفت که هم می‌تواند باعث موفقیت ما شود و هم «زبان سرخ سر سبز می‌دهد بر باد»!
همان‌طور که هیتلر با فن بیان قدرتمند خود توانست افراد زیادی را تحت تأثیر قرار دهد و با افکار خود همراه کند، مارتین لوتر کینگ هم توانست با استفاده از قدرت سخنوری خود، فعالیت‌های مهمی در جهت برقراری صلح انجام دهد.
بنابراین فن بیان و سخنوری، یک «تر» در خود دارد. هم می‌تواند شما را خوب‌تر کند و هم بدتر!
فن بیان و سخنوری چگونه به بهتر شدن جامعه کمک می‌کند؟
اگر از درونی‌ترین لایه‌ها شروع کنیم می‌بینیم که نوع تفکرات خودمان و صحبت‌هایی که در خلوت با خودمان می‌کنیم در نوع روابط ما با دیگران اثرگذار است.
همچنین این فن بیان و مهارت‌های وابسته به آن می‌تواند در نوع برخورد ما با همسر، خانواده و دوستانمان تأثیر بگذارد.
این نوع مهارت‌ها کمک می‌کند تا هنگام یک مصاحبه شغلی، دست و پای خود را گم نکنیم و به‌طورکلی از عوامل بسیار مهم موفقیت ماست.
در تحقیقی که آقای جان گاتمن (یکی از بهترین روانشناسان دنیا در حیطه روابط زوجین) انجام داده است، مشاهده کرده که یکی از عوامل بسیار مهم جدایی و طلاق، عدم وجود روابط کلامی مناسب است.
او می‌گوید مطابق با آزمایش‌ها و تحقیقاتی که طراحی کرده است، اگر یک زوج به مدت 15 الی 20 دقیقه برایش صحبت کنند و آن‌ها را زیر نظر بگیرد، می‌تواند با دقت 80 درصد بگوید روابط آن‌ها طی چند سال آینده به کجا خواهد انجامید.
در جامعه حدود 80 درصد قتل‌هایی که اتفاق می‌افتد، به خاطر نزاع‌های کلامی است.
همچنین در فضای مدیریت و کسب‌وکار، بلد نبودن مهارت‌های کلامی و ارتباطی، می‌تواند منجر به بروز تعارضات مختلف شود.
درخواست افزایش حقوق از طرف کارکنان در مواقع نامناسب، رفتار یک مدیر با کارکنان به‌صورت نامناسب و تعارضات دیگری که پیش می‌آید، نمونه‌ای از عواقب ماهر نبودن در بحث‌های ارتباطی و کلامی است.
در بحث فروشندگی و بازاریابی هم می‌توانید فرق بین کسانی که این مهارت‌ها را یاد گرفته و آن‌ها که یاد نگرفته‌اند و میزان موفقیتشان را ملاحظه کنید.
در سیاست، می‌بینیم که متأسفانه بسیاری از سیاستمداران ما به دلیل اینکه به‌خوبی فن بیان را نیاموخته‌اند، کلی‌گویی می‌کنند و به‌درستی منظورشان را بیان نمی‌کنند و به‌این‌ترتیب بسیاری از مواقع سوتفاهماتی پیش می‌آید.
بنابراین ملاحظه می‌کنیم که مهارت‌های کلامی و فن بیان، به‌شدت در زندگی روزانه شهروندان تأثیر مستقیم دارد و یادگرفتن آن‌ها بسیار ضروری است.
دعوت به اقدام واضح! عمل به حرف‌ها!
در مورد فن بیان، سو تفاهم زیاد است. بسیاری از افراد خیال می‌کنند که فن بیان فقط حرف زدن است.
درحالی‌که فن بیان یعنی دعوت به اقدام واضح. مثلاً فرض کنید شما می‌خواهید در مورد محیط‌زیست هشداری به مردم بدهید.
اینکه صرفاً به آن‌ها توصیه کنید که: «لطفاً صرفه‌جویی کنید» نه مفهوم واضحی دارد و نه پیام روشنی.
به‌جای اینکه مثلاً در حین توصیه‌های خوب، یک اقدام عملی هم به مردم یاد بدهید.
مثلاً از زیر روشویی دستشویی فیلم بگیرید و به آن‌ها یاد بدهید که چگونه می‌توانند فشار آب را کمتر و بدین ترتیب در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
ضمن اینکه اگر شما می‌خواهید توصیه‌ای به کسی بکنید، اول باید خودتان عمل کنید. سعی کنید پیشنهادها، نصیحت‌ها و توصیه‌هایتان را فقط با عملتان به مردم نشان دهید. نه صرفاً با حرف.
عمل به گفته‌ها، می‌تواند در بلندمدت تأثیرگذاری حرف‌هایتان را بیشتر کند.
اگر شما مجری تلویزیون باشید و به مردم توصیه کتاب‌خوانی کنید اما از آخرین کتابی که خوانده‌اید سال‌ها گذشته باشد، تأثیرگذاری حرفتان بسیار کم می‌شود. چه مردم بدانند و چه ندانند.
یادتان نرود، سخن چون از دل برآید، بر دل نشیند؛ بنابراین حرف‌هایی که از سر ریا و تزویر باشد، بر دل هیچ‌کس نخواهد نشست.
آیا فن بیان و سخنوری واقعاً اکتسابی و یادگرفتنی است؟
پاسخ این سؤال این است: بله!
فن بیان و سخنوری واقعاً یادگرفتنی است. بعضی از افراد نمی‌خواهند این مهارت‌ها را یاد بگیرند و برخی می‌خواهند تمام جنبه‌های زندگی خود را هرروز بهبود ببخشند.
فن بیان و سخنوری امری است که ساختار و اصول منظمی دارد.
فن بیان حتی گاهی اوقات بسیار بیشتر از میزان و کیفیت محتوا ارزشمند است.
به یاد بیاورید زمانی را که در مدرسه، نوع صحبت‌های یک معلم را بهتر یاد می‌گرفتید.
حتی باوجوداینکه معلم دیگر ممکن بود سواد و دانش بیشتری داشته باشد؛
اما شاید به دلیل سادگی بیان و زودتر فهمیدن آن توسط دانش آموزان، معلم دیگر، موفق‌تر بود.
در کشورهای دیگر چه‌کاری برای آموزش فن بیان انجام می‌شود؟
هر وقت از کشورهای پیشرفته حرف می‌زنیم، ناخودآگاه ذهنمان به سمت اروپا یا آمریکا می‌رود.
درحالی‌که بهتر است بدانید در کشور مالزی، از سال‌های ابتدایی، با روش داستان‌گویی به بچه‌ها آموزش داده می‌شود.
به‌این‌ترتیب که آن‌ها در جلوی جمع داستانشان را می‌خوانند بچه‌های دیگر باید بتوانند آن را نقد کنند و به‌این‌ترتیب کودکان هم با فن بیان آشنا می‌شوند و هم با تجزیه‌وتحلیل.
یا در کشورهایی مثل ژاپن، فنلاند، سوئد، هلند و سایر کشورهای پیشرفته که بحث‌های گفتگو محور و فن بیان به‌خوبی آموزش داده می‌شود.
چرا برخی افراد شیرین‌زبان هستند؟
ممکن است شما هم از آن دسته از افراد باشید که فکر کنید یک نونهال که تمرینات ریاضی را به‌سرعت انجام می‌دهد، واقعاً ازنظر ژنتیکی متفاوت است و یا کسی که فن بیان خوبی دارد ازنظر ژنتیکی این‌گونه بوده است؛
اما اکنون ثابت‌شده است باوجوداینکه نوع دی ان ای و یا ژن‌ها، بر روی میزان موفقیت بی‌تأثیر نیستند،
اما کسب مهارت و یادگیری، همچنین نوع شرایطی که یک کودک در آن رشد می‌کند حدود 90 درصد در موفقیت آینده او اثرگذار است…
مثلاً کودکی را در نظر بگیرید که هم پدر و هم مادرش از تحصیلات بسیار بالایی برخوردارند و فن بیان قوی‌ای دارند قاعدتاً این کودک در محیطی رشد می‌کند که به‌احتمال‌زیاد، می‌تواند راحت‌تر از دیگران فن بیان را یاد بگیرد و در آینده در زمینه تحصیلات موفق‌تر شود؛
اما کسی که شرایط متفاوتی را تجربه می‌کند قطعاً نیاز به تمرین و یادگیری بیشتری دارد.
بنابراین در اینجا لازم است بگوییم شاید برخی افراد کمی دیرتر چیزی را یاد بگیرند و نیاز به تمرین بیشتری داشته باشند،
اما نمی‌توان گفت برخی افراد از وقتی زاده می‌شوند موفق‌اند یا فن بیان خوبی دارند و یا سخنوران ماهری می‌شوند.
مثلاً همه ما فکر می‌کنیم حافظ شیرازی از بدو تولد انسان خاصی بوده است؛
اما ایشان، احتمالاً در کودکی در جوار کسانی بوده است که اهل شعر و ادب و فرهنگ بوده و استعداد بالقوه‌ای هم در این زمینه داشته است.
کلام آخر
یک تمرین عملی!
لطفاً به مدت 15 دقیقه مشغول سخنرانی در مورد موضوعی شوید و صدا و تصویرتان را ضبط کنید.
ممکن است در چند روز اول نه از صدای خودتان خوشتان بیاید نه از تصویر خود؛ اما کم‌کم با برطرف کردن عیب‌ها و ایرادات سخنرانی خود، به خود علاقه‌مند می‌شوید و می‌بینید که بعد از بیست روز، عاشق سخنرانی شده‌اید و دیگر از جلوی دوربین قرار گرفتن، خجالت نمی‌کشید.
شما می توانید صحبت های محمد بهرام پور و آقای مرزبانی را در ویدئوی زیر مشاهده کنید
مطالب محبوب سایت:
