شش مانع ارتباطی و راههای جلوگیری از آنها
بسیاری از افراد از تناقضی که در زمان برقراری ارتباط ایجاد میکنند، بیاطلاع هستند. منظور ما از تناقض چیست؟ تناقض زمانی ایجاد میشود که چیزی که میگویید با نحوه بیان آنجور درنمیآید. مثلاً فرض کنید هنگام مکالمه با فرد دیگر بگویید: «من از اینکه این فرصت رادارم که با شما کارکنم هیجانزده هستم.» درحالیکه صورت و چهرهتان سرد و بیروح است.
این مقاله آگاهی شما از تناقضات یا بهتر بگوییم، موانع ارتباطی بیشتر میکند و توصیههایی عملی و فوری برای شما به ارمغان میآورد.
مانع ارتباطی اول:
عدم اشتیاق!
آیا واقعاً فکر میکنید که محصول شما بهتر از رقیب است؟ آیا به همین اندازه برای گفتنش اعتمادبهنفس دارید؟ اگر با شور و اشتیاق و احساسات این اعتمادبهنفس را نشان ندهید، محصول شما دیده نخواهد شد.
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· نمایش شور و اشتیاق را فراموش نکنید!
· به نوع حالات چهره خود زمانی که از آن استفاده میکنید توجه بکنید. ممکن است خودتان آگاه نباشید که چه زمانی اخم میکنید.
· دقت کنید که حالات چهرهتان با موضوع، شخصیت شنوندگان و اهدافتان متناسب باشد. وقتی در مورد یک موضوع کاملاً جدی و یا منفی حرف میزنید ولی درعینحال لبخند میزنید، یک تناقض بین چهره و صحبتهایتان ایجاد میشود که چندان به مذاق شنونده خوش نمیآید! همین تناقض هنگامیکه در مورد یک موضوع مثبت صحبت میکنید اما چهرهتان سرد و بیروح است هم پیش میآید!
· هنگامیکه آگاهی خود را نسبت به حالات چهرهتان افزایش دادید، بکوشید تا به مهارت گنجاندن آنها در صحبتهایتان دستیابید و عبارت مناسب را برای هر موقعیت متفاوت به کار ببرید. زمانی که با شور و اشتیاق نسبت به محصولات شرکت خود صحبت میکنید، نباید چهرهای سنگی و سرد به خود بگیرید.
مانع ارتباطی دوم
حرکات گیجکننده!
اکثر افراد عادت دارند در هنگام سخنرانی یا گفتگو، با انگشتان خود، انگشترشان و یا یک خودکار ور بروند! آنها ناخودآگاه با حرکات اضافیشان باعث حواسپرتی میشوند. اگر به این افراد گفته شود که با دستهایشان حرف نزنند، ممکن است بهدشواری دستانشان را نگهدارند و هیچ کاری نکنند. البته نه زیاد وررفتن خوب است و نه هیچ حرکتی نکردن. بلکه حرکات دست باید به طرزی صحیح به کار برود و بیشازحد باعث آزار مخاطبین نشود. در طول چند روز دقت کنید که کدام حرکات دستتان اضافی و کدامیک دلنشین است. این را میتوانید از اعضای خانواده یا دوستانتان هم بخواهید که به شما بگویند. استفاده مداوم از دستها، کنترل پاها یا فکر کردن را از شما ممکن است بگیرد و ناآگاهانه باعث ایجاد یک تناقض شود!
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· از دوستان یا اعضای خانواده بپرسید: «آیا وقتی این کار را میکنم، به نظر میرسد دارم با دستانم حرف میزنم؟ آیا من بیشازحد با دستانم ورمیروم؟»
· از ژستها تنها برای تأکید استفاده کنید.
· سخنرانان حرفهای از ژستها و حرکات دستهایشان برای اضافه کردن تأکید به جملات خود استفاده میکنند. از قفلکردن آرنجها در کنار بازوهایتان و ایجاد یک ژست تکراری خودداری کنید. بهجای آن، حرکات بدن خود را بهجای دستها افزایش دهید و از دستها تنها برای تأکید استفاده کنید.
· چند ژست ساده و خوشایند انتخاب کنید و پس از هر بار استفاده از یکی، به سراغ دیگری بروید تا حرکاتتان تکراری نشود.
· مزایا:
· زمانی که حالات و حرکات شما برای شنوندگان یک تصویر ایجاد میکند، اطلاعات و صحبتهای شمارا به مدت طولانیتری به خاطر خواهند سپرد.
· ژستهای دوستداشتنی توجه بیننده را به شما جلب خواهد کرد.
· انرژی جنبشی مناسبی به حرکات خود اضافه کنید و کمی صدایتان را رساتر و بلندتر کنید. آدرنالین و انرژی عصبی خود را بهدرستی هدایت و کنترل کنید.
مانع ارتباطی سوم
عدم تمرکز!
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· تمرکز داشته باشید
· وقتی احساس کردید که بیشازحد صحبت کردهاید و از مسیر خارجشدهاید، اندکی ترمز کنید، قطار را دوباره به روی ریل اصلی هدایت کنید و مجدداً به مسیر اصلی برگردید!
· اهداف خود را در ذهن داشته باشید. به این فکر کنید که شنوندهتان چه چیزی را دوست دارد بشنود، نه اینکه شما دوست دارید چه چیزی بگویید!
· به کلمات و واژههایی که بیان میکنید فکر کنید.
· پیام خود را بر روی سه نکته مهم متمرکز کنید.
· به شنونده خود توجه کنید. آیا آنها با کلماتتان گیج میشوند؟ حواسشان جمع است یا بیقراری میکنند؟
مانع ارتباطی چهارم
استفاده نادرست از ابزارهای بصری!
پردهنگار برای نمایش یادداشتهای شما طراحی نشده است. هدف از طراحی آن، ایجاد جنبههای بصری و تصویری و انتقال بهتر پیام شما به مخاطب است. هرچه اطلاعات غیرضروری بیشتری ارائه دهید، احتمال بیشتری وجود دارد که شنوندگانتان پیام شمارا اشتباهی برداشت کنند.
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· جنبههای بصری طراحی کنید نه اسلاید یادداشت!
· اینکه چگونه جنبههای بصری خود را طراحی میکنید، توانایی شمارا در ارتباط با شنونده مشخص میکند.
· اسلایدهای پاورپوینت را با تصاویر بیشتر و کلمات کمتر درست کنید.
· از خودتان بپرسید: «این اسلایدها را برای چه طراحی کردهام؟»
· تعیین کنید که چگونه اسلایدهای پاورپوینتتان، در انتقال بهتر پیام به مخاطب به شما کمک میکند؟ با این معیارها:
v انتظارات و نیازها را برآورده میکند.
v باتجربه شنوایی و سطح دانش افراد متناسب است.
v اهداف. آن چیست؟
v چارچوب زمانی مناسبی دارد.
v برای چه تعداد مخاطب طراحیشده است؟
· جزئیات را یکدفعهای به خورد مخاطب ندهید. آن را به بخشهای مختلف تقسیم و هر دفعه، مقداری از آن را تقدیم مخاطب کنید. شنوندگان شما از یک رویکرد تعاملی استقبال میکنند.
· از کلیک کردن زیاد بر روی اسلایدها خودداری کنید.
· اگر از یک طرح پردهنگار برای بیش از شش ماه استفاده کردهاید، وقت آن رسیده است که آن را از نو طراحی کنید.
· به خاطر نگاه کردن به اسلایدها یا فیلمهایتان، ارتباط چشمی خود را با مخاطب خود قطع نکنید. وقتی میخواهید به اسلاید یا فیلم نگاه کنید اندکی مکث کنید.
مانع ارتباطی پنجم
جملات تحتاللفظی!
از کلمات منقطع و یا کوچهبازاری کمتر و در زمان مناسب استفاده کنید و سعی کنید لحن گفتاری خود را در تمام طول سخنرانی بهخوبی حفظ کنید. وقتی از آواهایی مثل اوم… عه… آآآآ و غیره که لحن گفتار را میشکند و ناقص میکند استفاده میکنید، حواس مخاطب پرت میشود و پیامتان را ناقص دریافت میکند.
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· کمی مکث کنید. مکث کردن بهتر از گفتن آواهای بیمعنی است.
· از پرسه زدن اجتناب کنید.
· یکنفس عمیق بکشید.
· توجه مخاطبین خود را جلب کنید.
· کنترل خود را بر روی پیغام خود متمرکز کنید.
مانع ارتباطی ششم:
ارتباط چشمی ضعیف!
تنها راه ایجاد ارتباط از طریق اعتماد است. زمانی که فراموش میکنید چه چیزی بگویید، به سقف، کف سالن، اسلایدهای پاورپوینت یا هر جای دیگری نگاه میکنید و بعدش میگویید: «اوهوم» و «اووووم» و یا «عههه» که اینها هم ممکن است حواس مخاطب را پرت کند.
چگونه این مانع را از سر راه برداریم؟
· نگاهتان را به چشمان حضار بدوزید!
· هنگام صحبت با بیش از دو فرد بهصورت منظم به چشمان هرکدام از آنها نگاه کنید و هرگاه به یکی از آنها چشم میدوزید یک جمله کامل بگویید. سپس اندکی صبر کنید و مجدداً به فرد دیگری نگاه کنید و جملهای بگویید.