گفت و گو با فرزانه سادات معصومیان

رادیو سخنرانی10- فرزانه سادات معصومیان ، در دهمین برنامه رادیو سخنرانی، گفت و گویی بین محمد پیام بهرام پور و خانم فرزانه سادات معصومیان، گوینده برجسته رادیو انجام شده که به بررسی مجری گری و گویندگی می‌پردازیم…

شما می‌توانید فایل صوتی برنامه دهم رادیو سخنرانی که گفت و گویی بین محمد پیام بهرام پور و خانم فرزانه سادات معصومیان  گوینده برجسته رادیو است را از لینک پایین دانلود کنید:

  برای دانلود کافیست اینجا کلیک کنید   

 

گفت و گو با فرزانه سادات معصومیان

متن گفت و گو با فرزانه سادات معصومیان:

سلام دارم به کاربران وبسایت آموزش سخنرانی و فنبیان من محمد پیام بهرام‌پور هستم و امروز در خدمت یکی از گوینده های عزیز و بسیار توانمند رادیو هستیم سرکار خانم فرزانه سادات معصومیان و قصد داریم یک گفت وگویی داشته باشیم در رابطه با موضوع گویندگی 

خانم معصومیان سلام خیلی ممنونم که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید، از شما خواهش میکنم که در آغاز خود را معرفی بفرمایید و بگویید که بحث گویندگی را از کجا آغاز کردید؟

معرفی فرزانه سادات معصومیان

معصومیان: خواهش میکنم و من هم سلام عرض میکنم، متشکر از اینکه فرصتی هست که در خدمتتان باشم و فرصتی هست که با  این کار یک سری اطلاعات به کسانی که علاقه مند هستند منتقل شود.

من به طور رسمی از سال 74 یا 75 کارم را آغاز کردم اما استارت کار باید با یک تستی و با یک سری آزمون انجام می‌شد که آنها را گذراندیم به اتفاق تعدادی از دوستان که الان یک تعداد از همان افراد همکارم هستند تا توانستیم وارد کار شویم و از سال 75 آغاز به کار کنیم.

 

فرزانه سادات معصومیان – مجری رادیو

 

صدای سالم چیست؟

بهرام‌پور: خیلی ممنونم. نخستین پرسش این است که شما یک صدای سالم را برای یک انسانی که کارش هم گویندگی نیست فقط برای ارتباط با دیگران نیاز دارد را چه صدایی می دانید؟

معصومیان: صدای سالم که خوب است بگوییم یک صدایی است که بیان خوب و مناسب داشته باشد چون صدای سالم صدایی است که خش نداشته باشد و حالت ناله ای در آن نباشد و صدایی که آهنگ خاصی نداشته باشد و خشک و بدون انعطاف نباشد ولی چون ازز بیان جدا نیست خوب است که وقتی صحبت میکنیم بگوییم صدا و بیان.

کسی که بتواند 32 حرف فارسی را بدون اشکال تلفظ کند و مشکلی در گفتن حروف فارسی نداشته باشد این خوب قدم نخست است ولی خوب آن صفاتی گفتم خدمتتان که خش نداشته باشد و… را از خود دور کند.

اما از همه ی اینها مهمتر لحن و حالات بیان است که یک بیان را زیبا یا نازیبا می کند یعنی خیلی ها را ما میشناسیم که صدای زیبایی دارند ولی وقتی که از آن صدا استفاده می کنند یا متنی می خوانند یا سخنرانی می کنند شما حس خوشایندی ندارید نمی گویید این فرد خوش صدا است یا نمی گویید حرف‌هایش دلنشین است پس معلوم است که آن فرد صدای خوبی داشته و 32حرف را هم می‌توانسته بگوید اما چون از لحن و در واقع بیان درست و صدای پر حجم و طنین دار بهره‌ای ندارد صدایش دل نشین به نظر نمی‌رسد.

صدای یک گوینده چطور باشد؟

بهرام‌پور: درست است متشکرم. به نظر شما صدای یک گوینده چطور باید باشد کسی که به طور تخصصی میخواهد در این زمینه فعالیت کند؟

معصومیان: کار یک گوینده خیلی سخت‌تر می‌تواند باشد.

یک گوینده نخست باید یک شخصیت قابل قبول داشته باشد چون شخصیت ما پشت صدایمان است و وقتی که صحبت می‌کنیم و ارتباط برقرار می‌کنیم و حتماً این شخصیت را بروز می‌دهیم.

اگر خدایی نکردهه فردی شخصیت قابل قبولی نداشته باشد بروز داده می‌شود و برعکس. یک گوینده خوب باید خوب گوش دهد هم به صداهای مختلف و اجراهای مختلف و هم به صدا و اجرای خودش هم گوش دهد و آنقدر توجه کند به خوبی و بدی‌های اجرا و بیان خودش و البته کسانی که الگو قرار داده تا برسیم به ایده آل.

مردم از گوینده انتظار زیادی دارند چون کسی که گویندگی میکند از رسانه‌های مختلف به نوعی الگو است و زبانش گویی زبان اعتبار است و یا معیار تصمیم مردم است.

اگر چیزی را اشتباه بگوید خیلی به چشم می‌آید و خیلی بد است و فرق می‌کند با سایر افراد و البته حرف‌های خوبش خیلی می‌تواند تأثیر گذار باشد و دلنشین باشد.

یک گوینده ممکن است یک جمله‌ای را بگوید که یک فرد معمولی می‌گوید و آن تأثیری که گوینده می‌گذارد ده‌ها و صدها برابر آن چیزی باشد که یک فرد معمولی با صدای معمولی می‌گوید.

یک گوینده باید خیلی خوب بتواند شعر بخواند، شعر دانستن و شعر خواندن خیلی می‌تواند تمرین خوبی باشد برای یک گوینده خوب بودن.

دوره غیر حضوری سخنرانی و فن بیان را از دست ندهید

یک گوینده باید خوب بشنود، یک گوینده باید نثرهای ادبی را خوب بیان کند حتی بنده که گویندهی خبر هستم باید بتوانم نثر را خوب بخوانم، زیر و بمی صدا و فراز و فرود صدا را در نظر بگیرم و اگر جایی لازم است خودم را روی متن رها کنم تا بتوانم آن انعطاف لازم را روی صدایم ایجاد کنم و اثرگذاری را هم همینطور 

چه فرقی می‌کند من بخواهم یک خبر را بخوانم یا یک متن ادبی را بخوانم هدف من تأثیرگذاری است و هدف من این است که شنونده رادیو را خاموش نکند و باقی صحبتهای من را گوش دهد حالا من خبر بخوانم یا شعر بخوانم در هر دو مورد من می خواهم که شنونده هایی داشته باشم.

بهرام‌پور: و به نظر شما سخنرانی کردن در یک جمع صد یا دویست نفره سختتر است یعنی استرس بیشتری داشته باشد و گفتن  سختتر شاید کار درستی نباشد یا صحبت کردن برای نخستین بار در رادیو یا در استدیو؟

معصومیان: والا اصولاً صحبت کردن برای یک جمع راحت نیست چون وقتی مایی که کارمان این است که پشت میکروفن در استدیو مینشینیم و باید صحبت کنیم میدانیم که این یک میکروفنی که جلوی من است در واقع نشان دهندهی این است که الان صدها یاا هزاران نفر بلکه بیشتر صدای من را میشنوند یعنی ما میکروفن را آدم ها می بینیم. 

در یک جمعی در ارتباط مستقیم با افراد قرار میگیریم یعنی روی استیج هم باز همینطور است ولی من فکر میکنم که اجرای روی استیج یعنی شما مردم را به چشم ببینید و با نگاهتان لمسشان کنید و با آن فضایی که از نفس افراد پر شده نه اتاقی که شما در آن استدیو نشستید و پشت میکروفن صحبت میکنید فکر میکنم روی استیج کار سختتر است به خاطر همین است که شاید برخی از گویندههای ما از حضور در این جلسات تلاش میکنند که دوری کنند چون میدانند ک ممکن است که دچار مشکلاتی شوند درحالی که در استدیو خودشان هستند و آن اتاق چند متری و یک میکروفن و فکر میکنم روی استیج سختتر است.

بهرام‌پور: درست است و حالا اگر دوستانی هستند که میخواهند گوینده شوند و حس میکنند این توانمندی را دارند چطور باید اقدام  کنند؟

معصومیان: من فکر میکنم که همهی افراد علاقهمند اگر نتوانند گوینده شوند هشتاد درصدشان میتوانند گوینده شوند یعنی اگر کسی یک مشکل جدی در صدا و بیانش نداشته باشد که آنها هم تعدادشان خیلی اندک است باقی میتوانند در این کار موفق شوند ولی این کار تمرین خیلی زیادی می خواهد.

به یک نویسنده ی معروف که کتابهایش هم خیلی فروش میرفت می گویند که توصیهای به ما بکن که مانند تو نویسنده ی موفق و قهار شویم و آن شخص میگوید که نخست نوشتن، دوم نوشتن و سوم نوشتن حالا بنده هم میگویم که نخست تمرین، دوم تمرین و سوم هم تمرین و دهم هم تمرین. برای اینکه تمرین زیاد کمک میکند که آن فرد توانمندیش بالا برود یعنی بالقوه همه میتوانند اما در عمل آنکه تمرین های لازم را روی تنفس و بیان حروف و روی استرسی که باید کنترل کند و روی زبان غیر کلامی خود و هرچیزی که مربوط میشود به ارتباط خوب برقرار کردن اگر روی اینها تمرینات لازم را بکنند حتماً موفق میشوند ولی کسانی که علاقهمند به این کارند خود را محدود به حتماً وارد صدا و سیما شوند نکنند.

نخست اینکه این خبر خوب را به همهی علاقهمندان به گویندگی دارم که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران سیاستش بر برون سپاری است که افرادی که علاقه مند هستند بیرون از سازمان برنامه بسازند و پس از اینکه برنامه را ساختند بیاورند و به سازمان بفروشند و مسلماً اگر که کارشان خوب باشد سازمان هم خریدار برنامه آنها است.

ضمن اینکه خیلی باب رادیو و تلویزیون های اینترنتی باز شده و میتوانند آنجا خودشان را بروز دهند و یا من یک مجموعهای را میشناسمم یک مؤسسهای که توسط سه خانم اداره میشود و این سه خانم کتابها را به صورت صوتی در میآورند و اینها را بیرون ارائه میدهند و خیلی هم موفق بودند، مانند این خانمها عمل کنند. به هر حال برای اینکه باصدایمان خودمان را بروز بدهیم یا از این هنرمان استفاده کنیم به جز وارد صدا و سیما شدن راه زیاد است.

تمرینات فن بیان از فرزانه سادات معصومیان

بهرام‌پور: خیلی ممنونم و حالا با توجه به اینکه نمیخواهیم خیلی وقتتان را هم بگیریم از شما خواهش میکنم یکی دو تا ازتمرینهایی  که در کلاسهای فنبیان میگویید و خوب است که این کارها را انجام دهند به عنوان هدیه به شنوندههای این قسمت بگویید.

معصومیان: یکی از تمریناتی که خیلی من تأکید میکنم برای اینکه دوستان میپرسند که چه کار کنیم که صدایمان دلنشین شود. من فکر میکنم صدایی دلنشین است که حجم خوبی داشته باشد و صدایی دلنشین است که واضح و آشکار باشد و در واقع حروف و واژه های شنیده شود این کار نیاز به چندین تمرین دارد یکی از راحتترین تمرینهایی که میشود به دوستان علاقه مند همین جا گفت این است که موقع حرف زدن تمرین کنیم که دهان را خوب باز و بسته کنیم و بدون اینکه به حنجره و تارهای صوتی فشار وارد کنیم بتوانیم با انرژی صحبت کنیم، بیحال و شل صحبت کردن مخاطب را دفع میکند. دهان را که خوب باز و بسته کنیم خود به خود این اتفاق میافتد یعنی حروف از دهانمان خوب بیرون میآید واژهها خوب شنیده میشود و صدای پرحجم و دلنشینی ما میتوانیم تحویل دهیم.

یکی دیگر از تمرینات این است که از یکنواخت حرف زدن پرهیز کنیم و قدرت کلاممان را با به کار بردن زیر و بمی صدا و فراز و فرودها و تأکیدهای بجا روی واژههایی که ما باید بگوییم و به این ترتیب اثرگذاری خود را بیشتر کنیم.

تمریناتی داریم برای مکث بجا. دوستان میدانند که دهان را باز و بسته کردن یعنی چه، دوستان میدانند که سرعت مناسب را در صحبت کردن درنظر گرفتن یعنی چه.

آنهایی که کند یا تند صحبت میکنند نمیتوانند افراد تأثیرگذار و موفقی شوند. ما یک سرعت مناسبی و صدایمان بدهیم و دهانمان راا خوب باز و بسته کنیم برای مخاطبمان ارزش و احترام قائل باشیم و به نوعی میتوانم بگویم دلسوز مخاطبمان باشیم و با همهی وجود با او صحبت کنیم و ارتباط برقرار کنیم. این میشود که به نظر من یک صحبت شاید در حد متوسط خیلی عالی به نظر میآید و یک صحبت عالی یک صحبت ممتاز به نظر میرسد و در شکل های مختلف هم همینطور.

بهرام‌پور: خیلی ممنونم از اینکه وققتان را در اختیار ما قرار دادید و خیلی ممنون از راهنماییهایی که کردید مطمئناً دوستانی که به موضوع گویندگی علاقهمند باشند میتوانند به وبلاگ خانم معصومیان که آدرس آن www.servatebayan.blogfa.com است رجوع کنند.

خانم معصومیان ممنونم از اینکه وققتان را در اختیار ما قراردادید و اگر نکته پایانی است بفرمایید.

معصومیان: من هم از شما تشکر میکنم و نکته ی پایانی اینکه همهی انسانها را دوست داشته باشید من فکر میکنم که وقتی که  همه ی انسانها را دوست داشته باشیم و حس خوب نسبت به افراد داشته باشیم خود به خود خوب هم حرف میزنیم.

بهرام‌پور: خیلی ممنونم مرسی.

معصومیان: زنده باشید متشکرم.