اگر از شما بپرسند: «وقتی برای ایراد یک سخنرانی آماده می‌شوید، چقدر برای کار کردن با زبان بدن خودتان وقت می‌گذارید؟» چه می‌گویید؟ احتمالاً می‌گویید: «خیلی کم».

تقریباً همه ما بیشتر روی محتوای سخنرانی تمرکز می‌کنیم. این لازم است، اما کافی نیست! ما معمولا فراموش می‌کنیم بیشترین تاثیری که روی مخاطبین می‌گذاریم، با استفاده از زبان بدن ماست نه محتوا! با خواندن این مقاله، اهمیت زبان بدن در سخنرانی و تکنیک‌های جذاب‌تر شدن سخنرانی را می‌آموزید. تحقیقات نشان می‌دهد که ما برای برقراری ارتباط مؤثرتر با مخاطبینمان و تأثیر روی آن‌ها، به زبان بدن و نوع لحن و صدای خود، به شدت وابسته‌ایم. این وابستگی آن‌چنان زیاد است که محتوای سخنرانی از نظر اهمیت در رده سوم قرار می‌گیرد و فقط 7 درصد تأثیرگذار است. درحالی‌که صدا با 38 درصد، رتبه دوم و زبان بدن با تأثیر 55 درصدی رتبه اول را تحت سلطه خود دارند.

• مطلب مرتبط: سخنرانی چیست؟ یک سخنران چه ویژگی‌هایی دارد؟

چرا زبان بدن در سخنرانی تا این اندازه اهمیت دارد؟

آیا تابه‌حال برای شما پیش آمده که ایمیل یا پیامکی برای کسی فرستاده باشید و گیرنده آن، منظورتان را اشتباهی فهمیده باشد؟ ما انسان‌ها، خیلی مواقع فراموش می‌کنیم که لغات و واژه‌ها، بدون احساسات، پوچ و بی‌معنی هستند. در واقع آنچه که به ما کمک می‌کند اطلاعات را به خوبی انتقال دهیم و اثرگذار باشیم در وهله اول کلمات ما نیستند، بلکه زبان بدن ما و پیام‌های غیرکلامی ما هستند. به همین دلیل زبان بدن را باید سلاح و ابزاری بسیار مهم در انتقال اطلاعات دانست.

زبان بدن مهم‌تر است یا محتوای حرف‌ها؟

احتمالا بارها با این سوال روبرو شده باشید که آنچه که ما می‌گوییم مهم‌تر است یا نحوه گفتن ما؟ آمارها نشان می‌دهند که زبان بدن ما به مراتب اهمیت بیشتری از محتوای کلام ما دارد. لحن و تن‌صدای ما نیز از محتوای کلام ما اهمیت بیشتری دارند. پس به‌صورت کلی می‌توان گفت که زبان بدن ما نقش تعیین‌کننده‌تری نسبت به محتوای کلام در اثرگذاری بر مخاطب دارند.

وقتی زبان بدن از کلام جلو می‌زند!

همان‌طور که گفتیم، بسیاری از اوقات قبل از اینکه حتی یک کلمه صحبت کنید، می‌توانید پیغام خودتان را به طرف مقابل برسانید. برای مثال اگر شما صاف بایستید، لبخند بزنید، از دستان خود به صورت طبیعی و به هدف قوی‌تر کردن نقاط مثبت خود استفاده کنید، زبان بدن شما می‌تواند پیغامی مبنی بر اینکه «آماده‌ام صحبت سازنده داشته باشیم» به طرف مقابل می‌رساند. درحالی‌که هنوز لب به سخن نگشوده‌اید.

اما اگر دستان شما کار غیرطبیعی انجام دهد و یا به هر روشی حواس مخاطب را پرت کند، حرکت شما مشوش و زیاد باشد یا ارتباط چشمی با طرف مقابل برقرار نکنید، به طرف مقابل این پیغام را می‌رسانید که «من آمادگی کمی دارم. به‌احتمال‌زیاد تو در بحث پیروز می‌شوی»

البته باید به این نکته هم توجه کنیم که یادگیری زبان بدن باعث می‌شود که بتوانیم در رفتار خودمان هم دقیق‌تر شویم. جالب‌تر اینکه بدن ما راحت‌تر از کلمات ما می‌تواند در ذهن مخاطب تأثیر بگذارد!

استراتژی‌های ساده زبان بدن در سخنرانی

از تکنیک‌های فوق‌العاده زیر در زمینه زبان بدن بهتر برای فن بیان و سخنرانی استفاده کنید:

1- در همان 90 ثانیه اول، توجهات را جلب کنید

 شما در همان ثانیه‌های اول، با استفاده از محتوای سخنرانی و زبان بدن، می‌توانید کنترل کامل سخنرانی را در دست بگیرید و قدرت فن بیانتان را به نمایش بگذارید. برای مثال وقتی به روی سن رسیدید، چانه و سر خود را بالا بگیرید، به تمام حضار نگاهی بیندازید، یادداشت‌های خود را روی میز بگذارید، به همه لبخندی زیبا بزنید و از آن‌ها تشکری کوتاه کنید که برای شنیدن حرف‌های شما وقت گذاشته‌اند.

 مثال: وقتی به روی سن رسیدید، چانه و سر خود را بالا بگیرید، به تمام حضار نگاهی بیندازید، یادداشت‌های خود را روی میز بگذارید، به همه لبخندی زیبا بزنید و از آن‌ها تشکری کوتاه کنید که برای شنیدن حرف‌های شما وقت گذاشته‌اند.

 اگر می‌خواهید حرفه‌ای‌تر از این عمل کنید، مقدمه‌ای جالب (و یا حتی کمدی) مرتبط با موضوع طراحی کنید و در ابتدای سخنرانی خود بگویید.

 این شروع می‌تواند آماری و عددی هم باشد؛ مثلاً در ابتدای یک سمینار در مورد بیماری ایدز، چند آمار منحصربه‌فرد به حضار بدهید. اینکه چه تعداد بیمار ایدزی در کشور وجود دارد، چگونه تفکیک شده‌اند و چند درصد از ایدزی‌های جامعه از بیماری خود خبر ندارند!

2- حتی اگر کاملاً آماده و مسلط نیستید، حفظ ظاهر کنید!

 یک ضرب‌المثل هست که می‌گوید: «اگه بلد نیستی، اداشو دربیار!»

 منظور این است که گاهی اوقات بهتر است با حفظ ظاهر، اعتماد بقیه را به دست بیاوریم. نه اینکه ادای فهمیدن دربیاوریم اما می‌توانیم با یک ژست به موقع و حرفه‌ای، وانمود کنیم که کاملاً اوضاع تحت کنترل است.

 مثلاً اگر مضطرب هستید، اشکالی ندارد؛ اما به عنوان یک سخنران حرفه‌ای، نباید حس اضطرابتان را حضار بدانند.

 بنابراین، تمرین کنید که بتوانید خود را کاملاً حرفه‌ای نشان دهید.

 همان‌طور که در مقالات پیشین گفتیم، هیچ‌چیز جای تمرین زیاد را نمی‌گیرد. تمرین، تمرین و تمرین!

3- قرص و محکم بایستید

 اگر یک سخنران حرفه‌ای هستید اما پیش خود می‌گویید: «ایستادن که دیگه مهم نیست. آموزش هم نمیخواد» متأسفانه باید بگوییم هنوز به سطح عالی نرسیده‌اید. در بسیاری از مواقع، نوع نشستن و ایستادن ما، با نوع محتوایی که ارائه می‌دهیم، همخوانی و تناسب ندارد. با قوز کردن یا پایین نگه‌داشتن سر، نمی‌توانید تأثیر مثبتی که انتظارش را دارید، روی حضار بگذارید.

 برای اینکه درست بایستید: از دوست یا همکارتان بخواهید بهترین وضعیت ایستادن شما را بگویند، برای این کار روبروی او بایستید، چانه خود را کاملاً پایین ببرید، سرتان را آهسته بالا بیاورید و از او بخواهید وضعیتی که اعتماد به نفس بیشتری ظاهراً دارید را به شما بگویند. اگر چانه شما خیلی بالا باشد، ممکن است ازخودراضی یا خودخواه به نظر بیایید و اگر خیلی پایین باشد ممکن است مضطرب و بی اعتماد به نفس به‌نظر برسید. به‌هرحال مهم این است که مراقب نحوه ایستادن‌تان باشید.

4- ساکن نباشید، اما زیاد هم حرکت نکنید

شما حتماً میدانید که یک جا ایستادن خیلی جالب نیست؛ اما شاید باز هم این کار را تکرار می‌کنید. یک ترفند جالب این است که یک چسب از زمینی که رویش ایستاده‌اید تا حضار بکشید به‌طوری‌که آن‌ها نبینند. بعد ببینید چند بار این نوار چسب را طی می‌کنید، به نزدیکی حضار می‌روید و برمی‌گردید. این نوار چسب را در چند جهت مختلف بچسبانید. وقتی ارائه خود را آغاز کردید، به جهت‌های مختلف راه بروید. اما اصلاً در این کار زیاده‌روی نکنید که چشم‌های مخاطبین خسته نشود.

5- از دست‌های خود استفاده کنید

 به آسانی می‌توانید با استفاده از دست‌هایتان، کاریزما و جذابیت خود را به نمایش بگذارید. در واقع دست‌ها، ابزارهای مهم دیداری هستند. مردم همیشه می‌پرسند: «با دست‌هایمان دقیقاً در هنگام سخنرانی چه کنیم؟» پاسخ این است: «از آن‌ها استفاده کنید»

عمق و گستردگی سخنرانی خود را باید بتوانید با دست‌های خود نشان دهید. مجدداً می‌توانید از همکاران خود برای تمرین، مشورت بگیرید. حالا یکی از سخنرانی‌هایتان را تصادفاً انتخاب کنید و به دقت ببینید که در کدام بخش‌ها می‌توانید از دست‌هایتان برای انتقال مفاهیم استفاده کنید.

کارهای ممنوعه در زبان بدن در سخنرانی 

 در ویدئوی زیر اهمیت زبان بدن و کارهای ممنوعه در هنگام استفاده  از زبان بدن توضیح داده شده است. در این ویدیو با کارها، رفتارها و حرکاتی که در جزو زبان بدن ما طبقه‌بندی می‌شوند آشنا شده، به توضیح اهمیت زبان بدن در سخنرانی می‌پردازیم و کارهای ممنوعه هنگام بهره‌گیری از زبان بدنمان را می‌شناسیم.

 طبیعی است انجام ندادن این کارهای ممنوعه تأثیر بسزایی در ارتقای کیفیت زبان بدن و متعاقباً سخنرانی یک سخنران خواهد داشت. مطمئناً با رعایت اصول کلی در استفاده از زبان بدن و رعایت نکات ممنوعه می‌توانیم اثرگذاری صحبت خود را تا حد زیادی افزایش دهیم.

همچنین سعی کنید این موارد را رعایت کنید:

۱- با چیزی بازی نکنید

بسیاری از افراد میل دارند که حین سخنرانی با دستان خود بازی کنند یا مثلا حلقه انگشتر خود را بچرخانند. و یا با خودکار بازی کنند. این یک اشتباه مهم حین سخنرانی است و مخاطب را خسته و بی‌تمرکز می‌کند. به همین خاطر باید مراقب باشید که حین سخنرانی با چیزی بازی نکنید.

۲- این پا و آن ‌پا نکنید

یکی دیگر از اشتباهات افراد رقص پا و این پا و آن پا کردن است. گاهی نیز همه وزن خود را روی یک پا می‌اندازند. این موضوع باعث به‌هم‌خوردن تعادل و نحوه ایستادن شما می‌شود و به زبان بدن شما لطمه می‌زند.

۳- مراقب حرکات اضافه دستانتان باشید

از دیگر اشتباهاتی که افراد انجام می‌دهند قفل‌کردن دست‌ها، بردن دست پشت کمر و یا خاراندن سر و گوش و صورت‌شان با دست‌های‌شان است. در رابطه با این حرکات اضافه نیز باید مراقب باشید و کنترل دست‌تان در اختیارتان باشد.

دو تمرین برای زبان بدن در سخنرانی که باید بدانید!

حتما به این دو تمرین زبان بدن در سخنرانی، توجه ویژه داشته باشید:

1- تمرین آینه

 این تمرین اینگونه است که شما به جلوی آینه می‌روید و حالات مختلف بدن یا چهره‌ای خود را به نمایش می‌گذارد. در این حالت شما باید فرض کنید که روبروی جمعیت ایستاده‌اید و همه حالات مختلف چهره‌ای و بدنی را امتحان کنید.

2- تمرین تجسم

در تمرین تجسم دیگر نیازی نیست شما به‌جلوی آینه بروید. صرفا کافی است که چشمان خود را ببندید و حالات مختلف زبان بدن خود حین سخنرانی را مجسم کنید.

سخن پایانی مقاله زبان بدن در سخنرانی

در این مقاله ما به بحث زبان بدن در سخنرانی پرداختیم. زبان بدن در سخنرانی اهمیت فراوانی را دارد چرا که اثرگذاری بسیاری بر مخاطب دارد. ما حین سخنرانی باید مراقب دستان و حالت ایستادن خود باشیم و از افراط و تفریط در راه رفتن نیز جلوگیری کنیم. شما برای تمرین زبان بدن می‌توانید دو تمرین آینه و تجسم را امتحان کنید.

چطور در زبان بدن و سخنرانی کردن، حرفه‌ای شویم؟

در دوره زیر که منحصر به فردترین دوره در مورد سخنرانی و فن بیان است، می‌توانید مهم‌ترین نکات را راجع به سخنرانی یاد گرفته و یک سخنران واقعاً حرفه‌ای شوید. روی تصویر زیر کلیک کنید: