10 راه ساده و کاربردی افزایش اعتماد به نفس در کودکان + نحوه تشخیص

راستش اصلا دلم نمی‌خواهد این را بگویم، اما متاسفانه اغلب افرادی که در بزرگسالی دچار مشکلات عاطفی، اعتیاد و... می‌شوند همان‌هایی هستند که در کودکی دچار اعتماد به نفس پایین بوده‌ و این ویژگی را با خود به سنین بالاتر برده‌اند..

اعتماد به نفس کودکان البته که در همان سنین پایین هم روی رفتار و موفقیت‌شان تاثیر به شدت زیادی دارد. این حرف‌ها را از زبان کسی می‌شنوید که خودش در کودکی دچار اعتماد به نفس پایین بوده و در بخش‌های مختلف زندگی روزمره، از مدرسه تا کلاس فوتبال و حتی بحث‌های کوچک بچه‌گانه به مشکل خورده. دلیل اصلی که الان این مقاله را من می‌نویسم هم دقیقا همین است که علاقه زیادی به این مبحث و مطالعه در مورد آن داشتم و دارم.

در این مطلب قرار است با هم در مورد اعتماد به نفس در کودکان صحبت کنیم، ببینیم اعتماد به نفس چیست، چه تاثیری روی زندگی بچه‌ها دارد؟ در موفقیت‌های تحصیلی و... آنها چه نقشی ایفا می‌کند؟ چطور می‌توان آن را افزایش داد و چندین سرفصل دیگر. با من و این مقاله که آن را از مقالات معتبر سطح وب انگلیسی می‌نویسم، همراه باشید :)

اعتماد به نفس چیست؟

در تعریف واژه اعتماد به نفس، جملات زیادی گفته شده و خب هر کدام هم توضیحات متفاوتی دارند. اما به طور خلاصه، چکیده همه این تعاریف این است:
 

اصولا اعتماد به نفس افراد در حیطه‌های مختلف، به تخصص و مهارت آنها در آن حیطه بستگی دارد ولی خب راستش اگر نظر من را بخواهید، اعتماد به نفس واقعی باید از درون آدم سرچشمه بگیرد نه اینکه صرفا به مهارت و تخصص وابسته باشد. یعنی چه؟

ببینید خیلی از کودکان هستند که در یک حوزه اعتماد به نفس بالایی دارند. مثلا یک بچه به خاطر مهارتش در درس ریاضی اعتماد به نفس خوبی دارد. اما اگر این اعتماد به نفس از یک باور درونی که من انسان توانمند و قدرتمندی هستم سرچشمه نگیرد و صرفا به توانایی قبلی و تعریف و تمجید دیگران وابسته باشد، در اولین شکست قسمت اعظمی از آن را از دست می‌دهد.

مثلا زمانی که نمی‌تواند درس جدید ریاضی را درک کرده و در پاسخ به معلم به مشکل می‌خورد، ممکن است از خودش ناامید شود. با این توصیفات بهتر است اینطور بگویم: اعتماد به نفس در کودکان، باوری است که آنها به توانایی‌های خودشان در حیطه‌های مختلف دارند و این باور علاوه بر تخصص و مهارت، باید به درون خود او و حس ارزشمندی‌اش برگردد.

در مقاله زیر، به صورت کامل با مقوله اعتماد به نفس و تعریف آن آشنا می‌شوید: 👇

اعتماد به نفس چیست؟ 10 راهکار موثر و جذاب برای تقویت اعتماد به نفس

دلایل کمبود اعتماد به نفس کودکان چیست؟

اما چه چیزی باعث می‌شود یک کودک اعتماد به نفس پایینی نسبت به بقیه همسنی‌های خودش داشته باشد؟ دانستن این نکته برای شما والدین عزیز بسیار اهمیت دارد چون در این صورت می‌توانید با اصلاح رفتارهای خودتان و محیط اطراف کودک، از کاهش اعتماد به نفس فرزندتان جلوگیری کنید.

1_ نبود توان ریسک

در بین ما ایرانیان این رفتاری بسیار رایج است که اجازه ندهیم کودکان‌مان ریسک کنند! در واقع این جزوی از نحوه تربیت ما است که نگذاریم کودک کاری که ممکن است انتهایش به شکست یا یک نتیجه نه چندان جالب ختم شود را انجام دهد. اما مشکل اینجاست که ما هنوز نمی‌دانیم کودکی که توانایی ریسک کردن نداشته باشد، دچار کمبود اعتماد به نفس می‌شود.

این محدودیت‌هایی که والدین برای کودکان در مواجهه با مشکلات مختلف ایجاد کرده‌اند، باعث می‌شود آنها در آینده توانایی مواجهه با مشکلات واقعی را نداشته و در برابر آنها بی‌دفاع باشند.

2_ دخالت در کار کودکان!

بگذارید حالا که دستم باز است و می‌توانم این مقاله را به شکل آزادانه بنویسم، این حرفی که همیشه در دلم بوده را بزنم: من به معنای واقعی از والدینی که در دعوای بین کودکان دخالت می‌کنند، متنفرم! و خب امروز بعد از تحقیق در مورد اعتماد به نفس کودکان فهمیدم این دخالت کردن‌های بی‌جا در کار کودکان، در دعوای آنها با همسنی‌های خودشان و اصلا در حل مشکلات‌شان، صرفا یک نتیجه دارد: رهایی کوتاه‌مدت از مشکل و عدم توانایی در حل مشکلات مشابه در بلندمدت.

در واقع والدینی که در مشکلات ارتباطی و غیر ارتباطی کودکشان دخالت کرده و دائما سعی می‌کنند آنها را از تضادهای مختلف دور کنند، با بار آوردن یک فرزند لوس، از رشد کردن ذهن او و ایجاد توانایی حل تعارضات جلوگیری می‌کنند.

3_ مقایسه کردن با دیگران

بچه‌های مردم هواپیما می‌سازند! فکر می‌کنم این آشناترین جمله برای ما ایرانیان باشد. حالا که فکر می‌کنم می‌بینم به طور کلی مقایسه کردن یک نوع ابزار است که والدین ایرانی از آن برای تربیت فرزندان خودشان استفاده می‌کنند!

اما بگذارید به شما توضیح بدهم با مقایسه کردن فرزند خودتان دقیقا چه کاری می‌کنید: در مرحله اول وقتی دائما فرزندتان را در معرض مقایسه‌ها قرار می‌دهید، این باور را به او القا می‌کنید که قطعا چیزی از بقیه کم‌تر دارد و احساس لیاقت را درونش از بین می‌برید. در حالی که شما فکر می‌کنید با این کار به او انگیزه پیشرفت کردن می‌دهید!

در مرحله دوم دائما با مقایسه کردن او، این باور را در ذهنش به وجود می‌آورید که حق انجام هیچ اشتباه و کار غلطی را ندارد و خب این یکی از بدترین قاتلان اعتماد به نفس در کودکان است. چرا؟ چون این کودکان با این باور که باید یک انسان بی‌نقص باشند بزرگ شده و به محض برخورد با اولین شکست، اعتماد به نفس‌شان از بین می‌رود.

در ادامه این مقایسه‌ها باعث سرشکستگی کودک شما شده و باعث می‌شود در بزرگسالی به دلیل عدم وجود اعتماد به نفس، با مشکلات فراوانی برخورد کند.

اهمیت اعتماد به نفس در کودکان

خب، در ادامه این مقاله اعتماد به نفس در کودکان، می‌خواهم به سراغ این موضوع بروم که اصلا این اعتماد به نفس چه تاثیری در زندگی بچه‌ها دارد؟ بگذارید قبل از اینکه به سراغ نکات بروم، کمی از شرایط یک کودک بی اعتماد به نفس را برای‌تان تصویرسازی کنم. فکر می‌کنم در این شرایط به خوبی متوجه اهمیت قضیه بشوید:

◼️ کودک بی اعتماد به نفس، سعی می‌کند از جمع‌های جدید دوری کند،

◼️ کودک کم اعتماد به نفس دوست ندارد یک جمع به او توجه کرده و تشویقش کنند،

◼️ کودک کم اعتماد به نفس به شدت در حل تعارض‌ها با اطرافیان خودش مشکل دارد،

◼️ کودک بی اعتماد به نفس در مقابل چالش‌های جدید ترس زیادی دارد،

◼️ و...

حالا بگذارید این مسئله را به شکل جدی‌تر به شما نشان دهم. در ادامه به طور خلاصه با مشکلات یک کودک کم اعتماد به نفس آشنا می‌شویم:

1_ از دست دادن فرصت‌های اجتماعی

ماه پیش در کانال تلگرام بیشتر از یک نفر، یک فایل متنی منتشر شد که حاوی 2 سوال بود. فایل را دانلود کردم و سوال‌هایش را خواندم:

• اگر در زندگی اعتماد به نفس بیشتری داشتید، الان در چه شرایطی بودید؟
• چه شرایط خوبی را به خاطر نداشتن اعتماد به نفس از دست دادید؟

باور کنید بعد از خواندن این 2 سوال، فقط 5 دقیقه تمام به گذشته‌ای فکر می‌کردم در آن به دلیل نبود اعتماد به نفس، فرصت‌های بی‌شمارش را از دست دادم. در واقع کودک شما هم در صورتی که اعتماد به نفس پایین داشته باشد، دقیقا با همین مشکل روبرو می‌شود. به این دلیل که آنها از شرایط جدید، چالش‌ها، ارتباطات نو و... ترس دارند و ترجیح می‌دهند همیشه در یک حاشیه امن و بی‌خطر زندگی کنند. حاشیه‌ای که برای‌شان هیچ فرصت رشد و پیشرفتی به همراه ندارد!

2_ احساس نامناسب و بدبینی

کودکانی که اعتماد به نفس کمی دارند، متاسفانه دچار احساسات نامناسبی نسبت به دنیای اطراف هستند و بسیار بدبین خواهند بود. این بدبینی و احساس بد آنها مخصوصا در مورد خودشان است. در واقع آنها از چیزی که هستند، ظاهرشان، هیکل و... خودشان ناراضی‌اند. همینطور از معاشرت با اطرافیان خودشان احساس رضایت نداشته و روابط‌شان را به خوبی مدیریت نمی‌کنند.

3_ تلاش کمتر

یادم نیست دقیقا کدام دوره، ولی چند وقت پیش در یکی از دوره‌های آموزشی استاد بهرامپور بودم که با یک مسئله بسیار مهم آشنا شدم. استاد چیزی به اسم چرخه ناامیدی را برایمان رسم کرد.

در واقع این چرخه در مورد این صحبت می‌کند که انسان‌ها بعد از ناامید شدن نسبت به موضوعی، برای رسیدن به هدف ایده‌آل‌شان کمتر تلاش می‌کنند و این تلاش کمتر باعث شکست خوردن‌شان می‌شود. اما این یک چرخه است و پایان ندارد! یعنی فرد بعد از شکست خوردن، باز هم ناامیدتر شده، تلاش کمتری می‌کند و در نتیجه شکست‌های بیشتری را تجربه می‌کند.

دقیقا در مورد کودکان کم اعتماد به نفس هم این موضوع صادق است. کودکی که اعتماد به نفس پایینی دارد، ترجیح می‌دهد به جای تلاش کردن صرفا غر بزند و حرص بخورد، این ناامیدی باعث عدم موفقیتش شده و در ادامه شکست‌های پی‌در‌پی را برایش به همراه دارد.

4_ مشکلات عاطفی و اعتماد به نفس در کودکان

مشکل بعدی که کودکان کم اعتماد به نفس با آن روبرو هستند، مشکلات احساسی-عاطفی است. این کودکان سعی می‌کنند تا جای ممکن از احساس لطف و تشویق دیگران دوری کنند و از اینکه در نقطه تمرکز یک جمع باشند ناراحت می‌شوند. در ضمن در آینده این کودکان ممکن است در صورت برخورد با یک فرد احساسی دیگر، سریعا دچار احساسات فیک و کاذب شده و وابسته فرد مقابل شوند. این وابستگی ضررهای زیان‌باری برای زندگی آنها دارد.

5_ رابطه بین اعتماد به نفس در کودکان با پیشرفت تحصیلی

کودکی که توانایی ابراز خودش را در جمع ندارد، از سوال و جواب در جمع می‌ترسد، نگران رفتار و دیدگاه دیگران در مورد خودش است، نمی‌تواند مشکلاتش را با معلمان و اطرافیان خودش در میان بگذارد و... قطعا در مدرسه و تحصیل به مشکل می‌خورد.

متاسفانه در اغلب مواقع، کودکان کم اعتماد به نفس دچار مشکلات تحصیلی می‌شوند و از آن بدتر این است که اغلب معلمان ما، آموزشی برای نحوه برخورد صحیح با این کودکان، کنترل اضطراب و پرخاش آنها ندیده‌اند.

از کجا بفهمیم کودکان اعتماد به نفس ندارد؟ نشانه های کودکان با اعتماد به نفس پایین

خب، برویم به سراغ بخش بعدی مقاله و ببینیم که نشانه های کودکان با اعتماد به نفس پایین چیست؟ با خواندن این بخش از مقاله متوجه می‌شوید که شرایط اعتماد به نفس فرزندتان در چه وضعیتی است؟

1- کودک شما به شدت در مقابل تلاش کردن گارد می‌گیرد. در واقع فرزندتان از شکست خوردن و سرزنش شدن می‌ترسد!

2- سریعا بعد از شروع یک کار، بازی، پروژه و... ناامید شده و بیخیال ادامه دادن مسیر می‌شود. در واقع این کودکان ناامیدی زیادی دارند.

3- حاضر است برای اینکه نظر مثبت شما را جلب کند یا اینکه از سرزنش‌تان فرار کند، به دروغ روی بیاورد.

4- حاضر است برای اینکه نتیجه یک بازی را تغییر بدهد و برنده بشود، تقلب کند.

5- به شدت بازیگری می‌کند! در واقع کودکان کم اعتماد به نفس برای اینکه احساس ناتوانی خودشان را پنهان کنند حاضرند بازیگری کنند.

6- سعی می‌کنند به هر حیله‌ای شده از سرزنش شدن شانه خالی کنند. یعنی حاضرند تقصیرات را گردن دیگری بیندازند ولی اشتباه خودشان را قبول نکنند.

7- توانایی و جرئت قبول کردن اشتباهات خودشان را ندارند.

8- به شدت از ارتباط گرفتن با آدم‌های جدید، چه هم‌سنی و چه غیر هم‌سنی فرار می‌کند.

9- از اینکه در جمع مورد توجه باشد خجالت می‌کشد.

10- به شدت از خودش انتقاد می‌کند. جملاتی مثل من نمی‌توانم، من زشتم، به درد نمی‌خورم و... نشانه های خطرناکی از کمبود اعتماد به نفس در کودکان است.

11- اگر کسی او را ستایش کند، زیاد احساس خوشایندی ندارد و حتی ممکن است از محیط فرار کند.

12- از اینکه کسی از او انتقاد کند بدش می‌آید و شخصیت خودش را زیر سوال‌رفته می‌بیند.

13- بیشتر از چیزی که باید برایش اهمیت دارد که دیگران چه نظری نسبت به او دارند.

14- تا حد زیادی دنبال این است که تایید دیگران را در رفتارها و کارهایش به دست بیاورد.

15- کودکانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، یا بیشتر از چیزی که باید در کارها با شما همکاری می‌کنند یا برعکس کاملا از دستورات سرپیچی می‌کنند.

16- در تصمیم‌گیری‌هایش به مشکل می‌خورد. کودکان با اعتماد به نفس پایین، توانایی تصمیم‌گیری پایینی دارند چون از عواقب آن می‌ترسند.

17- دوست دارند جای شخص دیگری بودند. مثلا یکی از دوستان خودشان.

18- در مورد آینده ایده خاصی ندارد و حتی شاید نسبت به آن با ناامیدی کامل صحبت کند.

19- گاهی مواقع پرخاشگری می‌کند! مخصوصا در شرایطی که اطرافیان از او زور و قدرت کمتری داشته باشند، دوست دارد به بقیه زورگویی کند.

20- تحت سلطه افراد هم‌رده خودش قرار می‌گیرد و اغلب در مقابل آنها احساس ضعف می‌کند.

21- علاقه‌ای ندارد اطلاعات زیادی در مورد خودش به دیگران بدهد.

22- نسبت به دیگران و مخصوصا اشخاصی که از او کمی بهتر باشند، احساس خوبی ندارد.

23- نیاز شدید و نامتعارف به توجه دارد.

24- کم‌حرفی یکی دیگر از نشانه های کمبود اعتماد به نفس کودکان است.

این ویدئو از رایحه صنعتگر که بخشی از «دوره جامع اعتماد به نفس و عزت نفس» است را برایتان جدا کرده‌ام. در این محصول، بخش‌های فوق‌العاده‌ای به صورت اختصاصی برای تقویت و پرورش عزت نفس در کودکان و اعتماد به نفس آن‌ها، گنجانده شده است. بخشی از آن را ببینید:

ویژگی‌های واقعی کودکان با اعتماد به نفس پایین👇

نشانه های اعتماد به نفس بالا در کودکان چیست؟

اما از کجا بفهمیم کودک‌مان اعتماد به نفس بالایی دارد؟ نکاتی که در ادامه به شما توضیح می‌دهم، نشانه های اعتماد به نفس بالا در کودکان است. با من همراه باشید:👇

🔺 کودکانی که اعتماد به نفس بالا دارند، حاضر نیستند در صحبت‌های‌شان به خودشان توهین کنند.

🔺 این کودکان در نوجوانی در انتخاب دوستان خودشان حساسند و برخلاف کم اعتماد به نفس‌ها، با اشخاص مناسب ارتباط برقرار می‌کنند.

🔺 کودکان با اعتماد به نفس بالا، قدرت پذیرش زیادی هم دارند. در واقع آنها بعد از اینکه اشتباهی را انجام بدهند، به جای اینکه آن را گردن دیگری انداخته یا توجیهش کنند، اشتباه خودشان را می‌پذیرند.

🔺 یکی دیگر از نشانه های اعتماد به نفس بالا در کودکان، عدم وابستگی به والدین در جمع است. این کودکان در جمع شخصیتی مستقل برای خودشان دارند و دائما به پدر و مادر خود نمی‌چسبند.

🔺 مشتاق یادگیری و کسب تجربه‌های جدید هستند.

🔺 در ابراز احساسات مشکلی ندارند. این کودکان در صورتی که از شرایط ناراضی باشند، سریعا آن را به زبان می‌آ‌‌ورند، دوست داشتن‌شان را اعلام کرده و اغلب مواقع نظرشان را به راحتی می‌گویند.

🔺 از رفتن به جمع‌های جدید و برقراری ارتباط با آنها ترسی ندارد.

10  راه ساده و اثربخش افزایش اعتماد به نفس کودکان

اگر تا اینجای مقاله همراه من بودید، باید بدانید که حدود 2500 کلمه متن را مطالعه کرده‌اید. در واقع تا اینجا سعی کردم فقط به شما آموزش بدهم که اعتماد به نفس چه نقش اساسی و مهمی در موفقیت و زندگی فعلی و آینده کودک شما دارد. اما در ادامه قرار است به سراغ بخش اصلی مطلب برویم. در اصل چیزی که برای خواندنش تا اینجا آمده‌اید، این راهکارهای افزایش اعتماد به نفس کودکان هستند:

1_ محبت را شرطی نکنید

اگر این کار را بکنی، اگر کارت را درست انجام بدهی، اگر فلان، اگر بهمان و... . زمانی که محبت را شرطی کنید، به کودکان خودتان القا می‌کنید که حس ارزشمندی آنها صرفا در گروِ داشتن یک سری ویژگی‌هاست. یعنی اگر فرزند شما توانست نمره 20 در درس ریاضی بگیرد، آن وقت یک انسان ارزشمند است و در صورتی که این نمره را از دست بدهد، در واقع همه ارزشمندی و اعتماد به نفسش را از دست داده!

در مقابل اگر محبت‌تان را بدون وجود هیچ گونه شرط‌و‌شروط به فرزندتان ابراز کنید، این حس را به او القا خواهید کرد که همیشه حتی در صورت شکست خوردن و اشتباه کردن هم انسان ارزشمندی است. در اصل شما با این کار یک اعتماد به نفس درونی به او می‌دهید نه اعتماد به نفسی که وابسته به چیز دیگری است.

2_ در زمان مناسب تشویقش کنید

بعضی‌ها با خواندن مورد قبلی، تصور می‌کنند باید دیگر در همه شرایط فرزندشان را تشویق کنند تا باعث افزایش اعتماد به نفس او شوند. اما خب شرایط واقعی به این صورت نیست. در اصل حتی تشویق کردن‌های شما هم باید کاملا حساب شده باشد. این یعنی باید سعی کنید در زمان مناسب و به بهانه مناسب کودک‌تان را تشویق کنید.

مثلا به دلیل موفقیتش در دروس مدرسه، کنترل یک رابطه با دوستش و... او را با ذکر دلیل تشویق می‌کنید. در این حالت چه اتفاقی می‌افتد؟ در چنین شرایطی کودک شما متوجه می‌شود که کارهای خوبش هم دم چشم شما هستند و برای آنها ارزش قائلید.

3_ شکست خوردن را یادش بدهید!

شاید این عنوان از راهکارهای افزایش اعتماد به نفس کودکان کمی اغراق‌آمیز باشد. در واقع چیزی که می‌خواهم در موردش حرف بزنم این است: شما باید به کودک‌تان آموزش بدهید که دنیای واقعی صرفا از پیروزی‌ها ساخته نشده!
 

در صورتی که این نکته مهم را به کودکان خودتان آموزش ندهید، مطمئن باشید در آینده‌ای نزدیک و زمانی که با چالش‌های زندگی واقعی خودشان روبرو شوند، در مقابل آنها کم می‌آورند.

4_ توجه‌تان را به آنها بدهید

به همین ماه گذشته نگاه کنید، چند بار فرزندتان به سراغ شما آمد و شما هم حین پختن غذا یا تلویزیون دیدن، مقدار کمی توجه‌تان را متمرکز به او کردید؟ در واقع گاها آنقدر توجهی کمی برای فرزندتان قائل می‌شوید که حتی بچه‌ای در سن او هم به خوبی متوجه این رفتار شما می‌شود.

اگر به دنبال راهی برای افزایش اعتماد به نفس کودک تان هستید، باید از راهکار توجه استفاده کنید. در این راهکار باید سعی کنید تا جای ممکن زمانی که فرزندتان در حال صحبت کردن با شماست یا می‌خواهد چیزی نشان‌تان دهد، به او توجه کنید و نتیجه کارش را تحسین کنید.

اگر اینجا سوال‌تان این است که خب چطور در زمان‌هایی که کار داریم و دست‌‌مان بند است به او توجه کنیم؟ باید اینطور جواب بدهم: اینکه فرزند شما موقعیت‌شناس باشد و بتواند تشخیص بدهد که در چه زمان‌هایی حق دارد حواس شما را به خودش جلب کند، مربوط به مهارت‌های فرزندپروری و تربیت فرزند است. پس یا در مورد آن مطالعه کنید یا سعی کنید به مرور و با روی خندان و صحبت‌های منطقی، به او بفهمانید که کار درست چه چیزی است.

دکتر نادری، متخصص کار با کودکان و تربیت فرزند است. مجموعه مقالات رایگان ایشان را با کلیک روی دکمه زیر بخوانید:👇

مقالات دکتر نادری

5_ در انجام کارهای جدید او را تشویق کنید

همانطور که در بخش‌های قبلی مقاله هم گفتم، اینکه بخواهید فرزندتان را از ریسک کردن دور کرده و به او اجازه انجام کارهای جدید را ندهید، باعث می‌شوید که در آینده هم از ریسک کردن ترس داشته باشد. بنابراین از همین حالا سعی کنید او را در مقابل کارهای چالش انگیز قرار بدهید و در این راه کمک زیادی هم به او نکنید.

به عنوان نمونه، یک مجله که برایش لذت‌بخش است را به او داده و بخواهید آن را بخواند. در این شرایط مطمئنا او بارها با کلماتی روبرو می‌شود که خواندن‌شان برایش مشکل است اما شما نباید دخالت کنید و باید اجازه بدهید که خودش این مسیر را طی کند.

6_ نظرتان را به او تحمیل نکنید

یکی دیگر از مشکلات رایج در میان ما ایرانی‌ها، این است که علاقه شدیدی داریم فرزندمان تبدیل به چیزی شود که در ذهن ماست. یکی دلش می‌خواهد فرزندش خلبان شود، دیگری فرزند دکتر می‌خواهد و آن یکی علاقه دارد فرزندش را به یک کارمند بی‌حاشیه با زندگی معمولی تبدیل کند.

اما خب موضوع و مسئله مهم این است که شما حق دارید برای زندگی خودتان تصمیم بگیرید و ایده‌آل‌های‌تان را روی آن اجرا کنید نه اینکه افسار زندگی فرزندتان را هم در دست بگیرید.

شما باید به او اجازه بدهید کتاب مورد علاقه‌اش را بخواند، به سراغ کلاس آموزشی که خودش دوست دارد برود و در اغلب تصمیمات، انتخاب‌های شخصی مربوط به خودش را داشته باشد. در این صورت است که می‌توانید یک فرزند با اعتماد به نفس بار بیاورید.

دقت کنید که من نمی‌گویم قرار است در همه تصمیمات خودشان آزادانه رفتار کنند. بلکه قرار است تا آنجایی که به زندگی شخصی خودشان مربوط می‌شود را قدرت انتخاب داشته باشند. مثلا اینکه بخواهند 8 ساعت در روز با رایانه یا تلفن همراه بازی کنند و شما بگویید این تصمیم شخصی آنهاست، اشتباه است.

7_ نقاط قوتش را به او یادآور شوید

موضوعی که می‌خواهم در این راهکار به شما بگویم، هم برای افزایش اعتماد به نفس کودکان کارایی دارد و هم برای بهبود روابط 2 نفره! در این راهکار شما باید سعی کنید نقاط قوت رفتاری، شخصی و... کودک خودتان را به او یادآوری کنید.

مثلا اینکه یادآور شوید چقدر در ورزش دو استعداد دارد، چقدر خوب موسیقی یاد می‌گیرد و چه حفظیات خوبی دارد. این موضوعات مخصوصا برای زمانی که فرزندتان از یک شکست ناراحت است، به کمک او آمده و باعث می‌شود یادش بماند که چه انسان ارزشمند و قدرتمندی است. بنابراین به کمک این تکنیک، سعی کنید اعتماد به نفسش را افزایش داده و حس ارزشمندی را درونش تقویت کنید.

8_ استعدادهای کودک را گسترش بدهید

راستش را بخواهید من به شخصه مدرسه را قاتل استعدادهای کودکان می‌دانم! من در دوران مدرسه شاگرد درس‌خوان و اصطلاحا زرنگی بودم. ولی هیچ موقع متوجه نشدم که استعداد اصلی‌ام در نویسندگی است چون به خاطر تشویق‌هایی که دریافت می‌کردم، سرم گرم به دروس و موضوعات دیگری بود.

در مقابل، پسر عموی من خیلی درس خوان نبود اما هیچ کس متوجه نشد استعداد اصلی او در راه اندازی کسب و کار است و عملا قدرت ریسک زیادی دارد. این موضوع باعث شد پسرعموی من تا مدت‌ها در سیستم تحصیلی به عنوان یک شاگرد تنبل شناخته شود.

با توجه به این ظلمی که به بچه‌ها می‌شود، پیشنهاد می‌کنم حداقل شما به اندازه خودتان نقش‌تان را ایفا کرده و سعی کنید استعدادهای فرزندان‌تان را گسترش بدهید. مثلا اگر در فوتبال استعداد زیادی دارد، او را در یک کلاس فوتبال ثبت نام کرده یا حداقل به زمین‌های فوتبال ببرید. چرا؟ چون علاوه بر اینکه از انجام این کار لذت می‌برد، می‌تواند مهارت‌های خودش را مشاهده و به کمکش اعتماد به نفس‌شان را افزایش بدهید.

9_ به آنها مسئولیت بدهید

اگر می‌خواهید در آینده یک فرزند مسئولیت‌پذیر و البته با اعتماد به نفس داشته باشید، باید از همین حالا مسئولیت‌های مختلفی را به دوش او بگذارید. مثلا چه مسئولیتی؟ مسئولیت‌هایی که به آنها می‌دهید باید در درجه اول و مخصوصا در ابتدای کار، باعث خستگی آنها نشود. در درجه دوم هم باید کمی احساس قدرت و ارزشمندی به آنها بدهد.

مثلا می‌توانید به فرزند 7 ساله خودتان بگویید برای چند دقیقه از برادر کوچک‌تر یا حیوان خانگی‌تان مراقبت کند. همینطور می‌توانید کار کوچک‌تری مثل تمیز کردن یک بخش از اتاق، کمک کردن در کارهای خانه مثل شستن ظرف‌ها و... را به آنها بسپارید.

دقت کنید که لازم نیست برای دادن مسئولیت به آنها زمان زیادی را صبر کنید. در واقع می‌توانید از سنین 2 سال به بعد به مرور شروع به دادن مسئولیت‌های کوچک به فرزندتان کنید.

10_ او را مسئول مراقبت کنید

و در نهایت آخرین تکنیک برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان که در این مقاله در موردش صحبت می‌کنم، این است: فرزندتان را مسئول نگهداری از یک موجود زنده کنید! مثلا چند گل و گیاه و کاکتوس کوچک برای او خریده و حتی او را در انتخاب مکان‌شان هم آزاد بگذارید. در ادامه هم آبیاری و رسیدگی آنها را به خودش بسپارید. علاوه بر این، حیوان‌های خانگی کوچک، حلزون‌ها و... انتخاب‌های خوبی هستند که نگهداری از آنها، می‌تواند باعث افزایش اعتماد به نفس فرزند شما شود.

سوال: آیا میزان اعتماد به نفس والدین بر اعتماد به نفس کودکان تاثیر دارد؟

ببینید، بحث اعتماد به نفس در ما انسان‌ها، بیشتر به والدین‌مان برمی‌گردد. چطور؟ والدین به 2 صورت روی اعتماد به نفس ما تاثیر دارند:

روش اول رفتارهای آنهاست. آنها با رفتار و کردارشان اعتماد به نفس ما را افزایش یا کاهش می‌دهند.

روش دوم هم با اعتماد به نفس آنهاست! در واقع والدین بی اعتماد به نفس این حس را به فرزندان‌شان انتقال داده و والدین بااعتماد به نفس هم دقیقا به همین شکل باعث افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شوند.

نکته مهمی که اینجا وجود دارد این است: لطفا دنبال مقصر نگردید! می‌دانم با خواندن نکات گفته شده تا اینجا، ابتدا به این فکر کردید که چقدر با رفتارهای اشتباه باعث کاهش اعتماد به نفس فرزندتان شدید و سپس به این فکر کردید که والدین شما هم دقیقا همین بلا را سرتان آورده و آنها را مقصر می‌دانید.

اما باید درک کنیم که اغلب والدین ما هم دقیقا این اعتماد به نفس پایین را از والدین خودشان به ارث برده و به شما منتقل کرده‌اند. بنابراین بهتر است بیخیال این فکرها شوید و فقط سعی کنید شما کسی باشید که این زنجیره پی‌درپی را قطع می‌کند.

در مورد رفتار والدین با کودکان و نوجوانان، بیشتر بخوانید: چرا طرز برخورد با نوجوانان ، تأثیر زیادی بر آینده آنها دارد؟

معرفی دو کتاب در مورد اعتماد به نفس در کودکان

کتاب‌های زیادی با موضوع اعتماد به نفس در کودکان نوشته شده که دو تا از خوب‌ترین‌هایش را اینجا به صورت اختصاری به شما معرفی می‌کنم.

داستان های کودکانه در مورد اعتماد به نفس برای کودکان

خود ما هم عاشق قصه‌ها هستیم. چه برسد به بچه‌ها. یکی از بهترین راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان، قصه گفتن است. در اینجا 3 قصه که می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس کودکان و شهامت و شجاعتشان کمک کند را از وب سایت رادیو کودک انتخاب و برای شما بازنویسی کرده‌ایم.

قصه اعتماد به نفس برای کودکان: شماره 1

پویا و عدم اعتماد به نفس بخاطر لکه های سفید روی پوستش

پویا کوچولو بعضی روزها با مادرش به پارک میرفت، اون خیلی پارک رو دوست داشت ولی هیچوقت توی پارک از کنار مادرش تکون نمیخورد و با بچه ها بازی نمی کرد. پویا روی دستش یه لکه ی سفیدرنگ داشت و خیال میکرد بچه ها با دیدن دستش بهش میخندن و مسخره ش میکنن. بخاطر همین دوست نداشت با بچه ها بازی کند.

تا اینکه یک روز به مادرش گفت که دیگه دلش نمیخواد به پارک بیاد. مادرش ازش پرسید: ولی چرا پویا جان؟ تو که پارک رو خیلی  دوست داشتی. پویا گفت : میترسم بچه ها دست منو ببینن و بخاطر لکه ی روی دستم من رو مسخره کنن.

مامان پویا بهش گفت: ولی تو که تا حالا با بچه ها بازی نکردی که ببینی مسخره ات میکنن یا نه؟ بعد هم بغلش کرد و گفت فردا باهم میریم با بچه ها بازی می کنیم نت ببینی که مسخره ات نمی کنن و اونا هم دوست دارن با تو بازی کنن.

فردای آن روز دوتایی به پارک رفتن و مامان پویا رفت پیش بچه ها و بهشون سلام کرد و گفت: بچه ها پسر من پویا میخواد با شما دوست بشه و باهاتون بازی کنه.

یکی از بچه ها جلو اومد و گفت: سلام. اسم من آرشه. ما تو رو می دیدیم که با مامانت به پارک میای. ولی پیش ما نمیومدی. حالا بیا بریم با بقیه بچه ها آشنا بشیم.

پویا به مامانش نگاه کرد و بعد همراه آرش رفت.

بعد از مدتی که مامانش رفت دنبالش دید که پویا با خوشحالی به طرفش دوید و بعد از بغل کردن مادرش بهش گفت که امروز خیلی بهش خوش گذشته و بچه ها اصلا اونو مسخره نکردند. اون خوشحال بود که دوستای خوب و جدیدی پیدا کرده و با اونا بهش خوش میگذرد.

محیط زندگی، کشور، محله
رنگ پوست
لهجه، گویش
پدر و مادر، خواهر و برادر، فامیل ها
زیبایی صورت و ظاهر
بیماری
نقص عضو
و ...
همگی از طرف خدای بزرگ به انسان ها داده شده اند و هیچ انسان ها اختیاری در انتخاب آن ها نداشته اند، لکه روی دست پویا هم نقص عضوی هست که پویا آن را انتخاب نکرده است.

قصه اعتماد به نفس برای کودکان: شماره 2

پشتکار بهتر از استعدادی است که به آن مغرور می شویم

در زمان قدیم دهکده ای بود که بیشترین محصول گندم را داشت. روزی آفت وحشتناکی به گندم های این دهکده زد. معلم تنها مدرسه آن دهکده شاگردانش را صدا زد و به آنها گفت من دوستی دارم که در دهکده ای دیگر زندگی میکند. او راه از بین بردن این آفت را بلد است. باید یکی از شما را به همراه نمونه گندم آفت خورده پیش او بفرستم تا راه نجات از این مشکل را بیابد و ساختن سم آفت کش را به شما یاد بدهد. حالا چه کسی داوطلب انجام دادن این کار است؟

زرنگ ترین شاگرد کلاس گفت که من انقدر باهوشم که میتوانم سریع روش ساختن سم را یاد بگیرم و برگردم. من میروم. معلم قبول کرد اما گفت من یکی از شاگردان معمولی کلاس را نیز همراه تو میفرستم تا تنها نباشی. مراقب او باش.

آنها فردا صبح به سمت دهکده ی دیگر حرکت کردند و بعد از چند هفته برگشتند.

همه منظر بودند تا داستان را بشنوند و نحوه ی ساختن سم را یاد بگیرند. شاگرد زرنگ گفت که از ترکیب چند ماده ی ساده میتوانیم سم را بسازیم و آفت را ازبین ببریم و سپس چند ماده را باهم مخلوط کرده و روی مزارع پاشید. اما نه تنها آفت ها از بین نرفتند بلکه بیشتر شدند.

این بار معلم شاگرد معمولی را صدا زد و خواست که هرچه به یاد دارد را بگوید. او کامل و دقیق مرحله به مرحله از تمیز بودن ظرف سم و اندازه ی دقیق مواد تا زمان آب ندادن به مزرعه را برایشان شرح داد. اینبار سم را ساختند و روی مزرعه ها پاشیدند, بعد از مدتی آفت گندم ها از بین رفت.

همه با تعجب از معلم سوال کردند که چطور ممکن است که روش شاگرد زرنگ عمل نکرده باشد اما شاگرد معمولی توانسته باشد روش درست را یاد بگیرد؟ معلم گفت شاگرد زرنگ به هوش خودش مغرور شده بود و به آموزش دوست من زیاد دقت نکرده بوده است، چون فکر میکرده که با هوش زیاد خود میتواند از پسش بربیاید. اما شاگرد معمولی با دقت کافی و پشتکار زیاد توانست بخوبی سم آفت کش را یاد بگیرد.

قصه اعتماد به نفس برای کودکان: شماره 3

 علی کوچولو و شجاعت در گفتن اشتباه

در تعطیلات آخر هفته علی کوچولو همراه خواهرش سارا و پدر مادرشون به دیدن مادربزرگشون رفتن که توی یک مزرعه زندگی میکرد. مادربزرگ علی یک تیرکمون بهش داد تا بره توی مزرعه و باهاش بازی کنه.

علی کوچولو خیلی خوشحال شد و دوید توی مزرعه تا حسابی بازی کنه، اما وسط بازی یکی از تیرهاش اشتباهی خورد به اردک خوشگلی که مادربزرگش خیلی دوسش داشت، اردک بیچاره مرد.

علی کوچولو که حسابی ترسیده بود اردک رو برداشت و برد یه جایی پشت باغچه قایم کرد. وقتی رویش رو برگردوند تا بره به ادامه بازیش برسه دید که خواهرش سارا تمام مدت داشته نگاهش میکرده، اما هیچی به علی نگفت و رفت.

فردا ظهر مادربزرگ از سارا خواست تا توی آماده کردن سفره ی نهار بهش کمک کنه، سارا نگاهی به علی کرد و گفت مادربزرگ علی به من گفت که از امروز تصمیم گرفته تو کارهای خونه به شما کمک کنه. بعد هم زیرلب به علی گفت: جریان اردک رو یادته.

علی کوچولو هم دوید و تمام بساط ناهار رو با کمک مادربزرگش فراهم کرد. عصر همون روز پدربزرگ به علی و سارا گفت که میخواهد اونها رو به نزدیک دریاچه ببره تا باهم ماهیگیری کنن. اما مادربزرگ گفت که برای پختن شام روی کمک سارا حساب کرده است.

سارا سریع جواب داد که مادربزرگ نگران نباش چون علی قراره بمونه و بهت کمک کنه. علی کوچولو در همه ی کارها به مادربزرگش کمک میکرد و هم کارهای خودش و هم کارهای سارا رو انجام میداد. تا اینکه واقعا خسته شد و تصمیم گرفت حقیقت رو به مادربزرگش بگه.

اما در کمال تعجب دید که مادربزرگش با لبخندی اونو بغل کرد و گفت:

علی عزیزم من اون روز پشت پنجره بودم و دیدم که چه اتفاقی افتاد. متوجه شدم که تو عمدا اینکار رو نکردی و به همین خاطر بخشیدمت. اما منتظر بودم زودتر از این بیای و حقیقت رو به من بگی. نباید اجازه میدادی خواهرت بخاطر یک اشتباه به تو زور بگه و از تو سوء استفاده بکنه. باید قوی باشی و همیشه به اشتباهاتت اعتراف کنی و سعی کنی که دیگه تکرارشون نکنی.

اما این رو بدون پیش هرکسی و هرجایی به اشتباهاتت اعتراف نکنی، چون دیگران از اون اعتراف تو به ضرر خودت استفاده می کنند.

سخن پایانی مقاله اعتماد به نفس در کودکان

خب، بالاخره به انتهای مقاله آموزش افزایش اعتماد به نفس کودکان رسیدیم. به جرئت می‌گویم تا این تاریخ، این مطلب جامع‌ترین مقاله موجود در وب فارسی است که در مورد اعتماد به نفس کودکان نوشته شده. البته در مسیر نوشتن این مقاله دیگر دوستانم در تیم نویسندگان بیشتر از یک نفر هم همراه من بودند. اگر نظری در مورد این مقاله دارید، در بخش نظرات منتظر شما هستم. با آرزوی موفقیت.

معرفی یک بسته کاملاً علمی و البته کاربردی در مورد اعتماد به نفس

در بسته جامع اعتماد به نفس و عزت نفس، با روش‌هایی متفاوت، کاملاً بر مبنای تحقیقات علمی و کاربردی، اعتماد به نفس را حرفه‌ای یاد بگیرید و فرزندانی پر اعتماد به نفس و موفق تربیت کنید: