مسلماً برایتان پیش آمده که همراه گروهی از دوستان در رستوران خوبی دور هم جمع شوید. همه دارند از غذا لذت میبرند و حرف میزنند تا اینکه یک نفر موبایلش را درمی آورد که البته برای یک کار فوری هم نیست اما میخواهد ایمیل، اینستاگرام یا تلگرام خود را چک کنند. سپس با خود می گویید چقدر استفاده از موبایل و تکنولوژی در زمان های نامناسب بد و زننده است!
شاید شما چنین رفتاری را ببینید و احساس بدی پیدا کنید. خب حالا چه کار باید کرد؟ همینطور مینشینید و میگذارید این گونه افکار ذهن شما را مغشوش کنند؟ یا به آن فرد گوشزد میکنید موبایل خود را کنار بگذارد؟
سالهاست که ما استفاده از موبایل و تکنولوژی را نشانهای از گذر زمان و پیشرفت می دانیم. شری ترکل (Sherry Turkle)، نویسنده و پرفسور در موسسه تکنولوژی ماساچوست این شرایط را بررسی کرده است و میگوید: ما از تکنولوژی بیشتر از خودمان انتظار داریم.
من اصولاً در چنین شرایطی چیزی نمیگفتم ولی حالا به این باور رسیدم که چنین رفتارهایی در گردهماییها و دورهمی ها درست نیست. پس نباید هم ساکت نشست و درباره عادتهای بد استفاده از موبایل و تکنولوژی چیزی نگفت. همین که چیزی نگوییم، اوضاع را بدتر میکند.
ترک استفاده از موبایل و تکنولوژی
دانشمندان گروهی به نام «پادتن رسانههای اجتماعی» تشکیل دادند که برای جلوگیری از چنین رفتارهای زنندهای شکل گرفته است. آنها برای مثال از سیگار کشیدن میگویند: سیگار کشیدن در جمع در نسل جدید کار اشتباه و زشتی تلقی شده است و پیگیری قانونی دارد اما چطور به یک سیگاری گوشزد کنیم در جمع چنین کاری نکند؟
درمان استفادهی از موبایل و تکنولوژی در زمان های نامناسب شاید رفتارها و فرهنگ جدیدی را بوجود بیاورد. طوری که مردم دیگر نتوانند جلوی دیگران موبایل خود را چک کنند.
مثل سیگار کشیدن، استفاده از موبایل و تکنولوژی میتواند به یک عادت بد تبدیل شود. استفاده از موبایل و بررسی اینستاگرام و نرم افزارهای دیگر میتواند اعتیادآور و مضر باشد. کسانی که این برنامهها را ساختهاند از همان علم روان شناختی استفاده کردند که سیگاریها را معتاد کرده است.
هدف این نرم افزارها این است که زمان به سرعت سپری شود و مردم نفهمند اطرافشان چه اتفاقی میفتد.
پاول گراهام، سرمایه گذار یکی از شرکتهای واقع در Silicon Valley در سال 2010 گفت:
– اکثر کسانی که من میشناسم دچار اعتیاد به اینترنت هستند و ما به شدت تلاش میکنیم که کارمندان خودمان را از این اعتیاد خلاص کنیم.
گراهام برخلاف خواستهاش مجبور به خرج میلیونها دلار پول شد بلکه بتوانند چنین نرم افزارهایی را از دسترس کارمندانش دور کند.
همه ما مثل گراهام گیج شدهایم. کتاب قلاب درباره راهنماییهایی برای عادت فروش کالاست. نویسنده در آن میخواهد به شرکتها کمک کند تا با استفاده از فیس بوک، اینستاگرام و توییتر بتوانند کالاهای بهتر و فروش بیشتری داشته باشند؛ اما مشکل اینجاست که مردم به محض شروع استفاده از این نرم افزارها دیگر نمیتوانند موبایل خود را زمین بگذارند.
3 راهکار استفاده از موبایل و تکنولوژی
مشکل اینجاست که اگر پادتن رسانههای اجتماعی به سرعتِ نرخ افزایش فرایند استفاده اعتیادآور تکنولوژی تقویت نشوند، دیگر هیچ چیز نمیتواند به ما کمک کند! یعنی اگر ما نتوانیم هرچه زودتر راهکارهای جلوگیری از این اعتیاد را افزایش داده و رشد دهیم، این حواسپرتی که همان استفاده بیش از حد از موبایل هست کم کم به یک اتفاق روزمره و عادی تبدیل میشود.
اینجا یاد میگیرید که چطور در مکان های مختلف جلوی این رفتار اشتباه را بگیرید و دیگران را هم به این کار تشویق کنید:
1- در محل کار
راه حل ساده و واضح است. اصولاً دیدهایم که هر وقت در جلسه هستیم، کسی که مقام بالاتری دارد شروع به استفاده از موبایلش میکند. این رفتار واقعاً زننده است چون او با استفاده از موبایل دارد میگوید که موبایل من مهمتر از شماست و برای من مهم نیست که شما وقت گذاشتهاید و به این جلسه آمدید. از طرفی حواس بقیه را هم پرت میکند. از همه بدتر، کسی که از موبایل استفاده میکند دیگر نمیتواند در بحثها شرکت داشته باشد که یعنی وقتی رییس در یک جلسه حواسش نباشد و نظر ندهد، کل جلسه هم بی فایده بوده است.
تنها و مودبانه ترین راهکار برای جلوگیری از این هدررفت زمان: شخصی که جلسه را تنظیم کرده میتواند اعلام کند که در این جلسه استفاده از موبایل قدغن است. شواهد نشان میدهد که این روش از تمام روشها بهتر و کارآمدتر بوده است.
2- در کنار دوستان
گاهی اوقات نمیتوان به وضوح پیغام را رساند و گفت بهتر است از موبایل استفاده نکنید. مثلاً شرایطی که پیشتر گفتیم در رستوران و همراه دوستان را به یاد بیاورید. اینجا دیگر شرکت نیست و هیچکس بر سر میز غذا رییس نیست و هیچکس هم حق ندارد دیگران را مجبور کند از وسیله شخصی خود استفاده نکنند.
در گذشته بهترین روش «جریمه استفاده از موبایل» بود؛ یعنی همه موبایلهایشان را وسط بگذارند و مشغول شوند. هرکس که بی اختیار به سمت موبایل رفت باید خرج بقیه را هم بدهد. این روش برای مدتی جواب میداد اما هیچوقت کارساز نبود چون همه حس میکردند دارند چک شده یا تنبیه میشوند. اکثر مردم میدانند که استفاده از موبایل در لحظاتی که با دوستان هستند بی ادبی است اما باز هم همیشه یک نفر هست که این کار را میکند.
پس بهترین راهکار چیست؟ اینکه آبرویش را جلوی بقیه ببریم هم کار درستی نیست. مشخصاً ما میخواهیم دوستی پایداری داشته باشیم و جروبحث و ناراحتی بوجود نیاید. باید راهکار بهتری باشد. هدف این است که شخص به خودش بیاید و موبایل را کنار بگذارد. پس باید به دو نتیجه برسد: یا یک وضعیت اضطراری است و باید برود، تماسش را برقرار کند و برگردد یا موبایل را کنار بگذارد. با گذر زمان من به روش سومی هم رسیدم: یک سؤال بپرسید!
وقتی بطور مستقیم از فرد یک سؤال میپرسیم او مجبور میشود موبایل خودش را کنار بگذارد و لازم هم نیست به وضوح بگوییم از موبایلت استفاده نکن و ناراحتی به وجود بیاوریم. این تکنیک واقعاً جواب میدهد.
یک سؤال غیرمنتظره همیشه توجه طرف مقابل را جلب میکند مثل وقتی میماند که کسی نمیتواند نفس بکشد و شما بینی او را هم گرفتهاید. او به نفس نفس می افتد و چاره ای ندارد. هیچ چیز تقصیر شما نیست چون شما فقط یک سؤال از او پرسیدهاید و میتوانید خودتان را به آن راه بزنید: «وای معذرت می خوام، حواست به موبایل بود؟ مگه چیزی شده؟»
اگر موقعیت اضطراری باشد، میگوید چه شده و اینکه سؤال شما را نفهمیده اما اگر این طور نباشد موبایل را داخل کیف یا جیبش میاندازد و بقیه شام را در خوشی سپری خواهید کرد.
حالا وقت عمل است!
سؤال مستقیم از یک نفر در جمع دوستانه و اعلام جلسهای که استفاده از موبایل در آن غدقن است، روشهای خوبی هستند. اگرچه استفاده از موبایل و تکنولوژی به وضوح مثل سیگار نیست اما شما باید بدانید که این دستگاهها و نرم افزارها درست شدهاند تا ما را گرفتار کنند. وقتی هدف اصلی ساخت آنها را میفهمید میتوانید آن را به سادگی کنار بگذارید.
حالا وقت عمل است. این مقالهها را برای دیگران بفرستید تا آنها هم این تکنیکها را یاد بگیرند. یادتان باشد نمیخواهیم تکنولوژی را از زندگی خود حذف کنیم بلکه باید به مردم بفهمانیم چقدر قدرتمند هستند و میتوانند زندگی آدمها را تحت کنترل خود بگیرند.
تکنولوژی برای خدمت به ما ساخته شده، نه اینکه ما به آن خدمت کنیم!
حتما دیده اید که یک سیگاری چطور از ترک سیگار سربازمی زند و حتی متقاعد هم نمی شود.
بعضی معتادان به موبایل هم همینطور هستند. آنها نمی پذیرند که استفاده از موبایل و تکنولوژی را ترک کنند.
شاید بهتر باشد از مهارت متقاعدسازی و ترغیب در مقابل این افراد استفاده کنید تا جامعه و زندگی مان را به جایی قشنگتر تبدیل کنیم!