آبا افراد پیر کمتر یاد می‌گیرند؟

مایکل مرزنیچ اسطوره نوروساینس یا علوم اعصاب دنیا جمله‌ای معروف دارد :«هر چیزی که در مغز افراد جوان اتفاق می‌افتد، می‌تواند در مغز یک فرد مسن هم اتفاق بیفتد»

بر اساس این جمله و تحقیقاتی که صورت گرفته است، هر فرد مسن می‌تواند به‌اندازه افراد جوان یاد بگیرد، مهارت‌های جدید بیاموزد و مسائل را به‌خوبی تجزیه تحلیل کند. متأسفانه جملات اشتباهی در بین افراد جامعه متداول شده است که هیچ سندیت علمی ندارد. جملاتی مثل «دیگه مغزم نمیکشه» و «از ما گذشته» و یا «سر پیری و معرکه‌گیری»!!

واقعیت این است:کسانی در پیری احساس می‌کنند که مغزشان مانند دوران جوانی خوب کار نمی‌کند، مسیرهای عصبی جدیدی در مغز و ذهن خود ایجاد نکرده‌اند. در عکس‌برداری‌هایی که از مغز یک مرد 53 ساله انجام‌شده است، حفره‌های مغز نشان‌دهنده سلول‌ها و بخش‌هایی از مغز است که به‌خوبی کار نمی‌کند. اما در یک برنامه 10 ساله، این مرد شروع به یادگیری مهارت‌های جدید موضوعات تازه می‌کند. . در سن 63 سالگی مجدداً عکس‌برداری از مغز او انجام‌شده است. نتیجه حیرت‌انگیز است. بخش‌هایی از مغز فرد مورد آزمایش که 10 سال قبل ناکارآمد بود و تحلیل رفته بود، مجدداً فعال‌شده و به‌خوبی در حال کار است. بنابراین شروع دوباره برای استفاده از مغز و ایجاد مسیرهای عصبی جدید به بهبود عملکرد مغز و همین‌طور جلوگیری از آلزایمر بسیار مفید است.

ممکن است این سؤال پیش بیاید که پس چرا افرادی مثل مارگارت تاچر(نخست‌وزیر بریتانیا) و یا دکتر قندی(ژورنالیست) دچار آلزایمر می‌شوند؟

پاسخ این سؤال این است که جدای از اینکه برخی موارد استثناء هم پیش می‌آید، این افراد مسیرهای جدیدی در مغزشان ایجاد نکرده‌اند و درگیری‌هایی که داشته‌اند مربوط به مسیرهای عصبی پیشین بوده که به‌مرور تحلیل رفته است.

یادگیری چگونه اتفاق می‌افتد؟

هر مهارتی را بخواهید یاد بگیرید از قبیل یادگرفتن پیانو، اسکیت سواری، سفالگری، شعرخوانی، ریاضیات، گام اول توجه است. باید خوب به موضوع توجه کنید و اجازه ندهید هیچ‌چیزی تمرکز شمارا به هم بزند. بنابراین برای ساخت یک مسیر عصبی توجه و تمرکز به موضوعی که می‌خواهیم یاد بگیریم بسیار مهم است. در این شرایط و پس از خواستن، نباید اجازه دهیم چیز دیگری حواس ما را پرت کند.

برای یادگیری دودسته افراد داریم.

1- افراد لاک پشتی!

افرادی که به‌اصطلاح لاک‌پشتی یاد می‌گیرند. یعنی بازمان کمتر اما عمیق‌تر!

2- افراد خرگوشی!

افراد خرگوشی! یعنی سرعت بیشتر اما کم‌عمق‌تر! افرادی که لاک‌پشتی یاد می‌گیرند باوجود زمان بیشتری که این کار از آن‌ها می‌گیرد، اما معمولاً یادگیری عمیق‌تری دارند. به دلیل اینکه مسیرهای عصبی در مغز آن‌ها به‌سختی ایجادشده و محکم است.

نکته آخر اینکه برای ایجاد هر مسیر عصبی جدید و یادگیری هر مهارت جدید، سه چیز بسیار مهم است. تمرین! تمرین! تمرین!